Minder leraren in WW en daarmee wordt tekort 'nijpender'
Er zijn steeds minder leraren die een beroep doen op een werkloosheidsuitkering, constateert uitkeringsinstantie UWV. Dat klinkt als goed nieuws - meer mensen een baan - maar het betekent ook dat er minder leraren beschikbaar zijn voor het veelvoud aan vacatures dat in de zomervakantie ontstaat. "Het tekort wordt nijpender."
Leraren met tijdelijke contracten doen in de zomervakantie, als die contracten aflopen, vaak een beroep op een werkloosheidsuitkering (ww). Traditioneel is er in juli een toename te zien, zegt Freek Kalkhoven, arbeidsmarktadviseur van het UWV tegen RTL Z. Maar die toename is kleiner dan in de afgelopen jaren, net als het totaal aantal leraren dat een beroep doet op de uitkering, zo onderzocht hij.
Halverwege 2024 zijn er zo’n negenhonderd docenten uit het voortgezet onderwijs met een ww-uitkering en vijfhonderd basisschoolleraren. "Drie jaar geleden, waren er nog twee keer zoveel", zegt Kalkhoven.
Het is voor een deel goed nieuws, want het is aannemelijk dat de leraren geen beroep meer hoeven te doen op de ww omdat ze een vast contract hebben gekregen, of bijvoorbeeld worden doorbetaald in de zomer, zegt Kalkhoven. De arbeidsmarkt is krap en dat betekent dat scholen een stapje harder lopen om krachten te behouden.
Maar de uitkeringsinstantie ziet ook dat het tekort aan leraren met de ontwikkelingen nijpender wordt. De zogenoemde 'zomerpool' met ww-ers vormt namelijk een belangrijke visvijver voor scholen met vacatures. En die vacatures zijn er juist in veelvoud in de zomer, omdat de scholen dan hun bezetting voor het nieuwe jaar hopen rond te krijgen.
Vraag wordt niet minder
Droogt de visvijver op, dan zal het lastiger worden om de vacatures te vervullen. En de vraag naar leraren wordt er de komende tijd niet minder op, stelt Kalkhoven. Het aanbod aan beschikbare werkzoekenden is veel te klein om de vraag op te vangen. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2024 stonden er ongeveer 11.000 vacatures open in het onderwijs.
Nu nog daalt het aantal schoolgaande kinderen, maar vanaf 2028 gaat dat, mede door de bevolkingsgroei, op de basisscholen weer flink omhoog. Niet veel later gevolgd door middelbare scholen. En dat betekent extra druk op de toch al prangende vraag naar leraren.
"Uit eerdere onderzoeken blijkt ook al dat het tekort aan leraren groter wordt", zegt hij. Het beperkt zich niet meer alleen tot de grote steden, maar is een probleem van alle regio’s, van Limburg tot Drenthe. De roosters rondkrijgen, is voor veel scholen een groeiende uitdaging, aldus de onderzoeker.
Geen snelle oplossing
En een snelle oplossing lijkt er niet te zijn. "Het is een veelkoppig monster, dat veel creativiteit vraagt van scholen." Zo is er op dit moment veel aandacht voor zogenoemde zij-instromers, die vanuit andere beroepen het onderwijs instromen. Ook is de hoop gevestigd op onderwijsassistenten. Zij kunnen de leerkrachten ontlasten en eventueel doorgroeien naar een functie als leraar.
