UWV: werkgevers zoeken heil in zij-instromers door personeelstekort

27 procent van de werkgevers nam in de afgelopen twee jaar zij-instromers aan, nog eens 32 procent staat ervoor open om dat te doen, aldus een onderzoek van uitkeringsinstantie UWV onder ruim 4.000 werkgevers. Volgens het UWV is een zij-instromer iemand die werkervaring heeft in een andere beroepsgroep en die wordt aangenomen voor een functie waarvoor nog extra scholing nodig is.

Niet van toepassing

Bij een kleine dertig procent van de werkgevers in het onderzoek is zij-instromen niet van toepassing, aldus het UWV. Het gaat om werkgevers die geen functies bieden waarvoor hele specifieke opleidingseisen zijn, zoals bij bediening in de horeca. Bij werkgevers waar dat wel het geval is, zoals bijvoorbeeld in de kinderopvang of de zorg, staat de meerderheid ervoor open om zij-instromers aan te nemen. 

Zij-instromers hebben de groeiende belangstelling vanwege de krappe arbeidsmarkt, maar of er sprake is van een toe- of afname kan het UWV niet zeggen. "We hebben dit thema nu voor het eerst onderzocht", zegt onderzoeker Frank Eskes.

'Te duur'

Zo’n 13 procent van de werkgevers staat niet open voor mensen die omgeschoold moeten worden, bijvoorbeeld omdat zij de opleidingen te duur vinden, er ervaring nodig is, of er geen tijd is om mensen te begeleiden.

"Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt zijn er in bijna alle sectoren zij-instromers nodig", zegt Eskes. Ze zijn bijvoorbeeld al te vinden in de zorg, het onderwijs, IT-beroepen of de techniek. "De bouw heeft de meest moeilijk vervulbare functies, daar nemen bedrijven ook al relatief veel zij-instromers aan."

Eén van de mensen die een baan zocht in een andere sector is Martijn Bakker. Hij werkte jaren in de horeca, maar dat was uiteindelijk niet meer wat hij zocht en het werd fysiek steeds zwaarder, vertelt hij. Uiteindelijk belandde hij in de WW en ging hij bij zichzelf te rade: Waar word ik blij van? "Ik hou van omgaan met mensen, maar mijn lichaam mag wel met pensioen", aldus Bakker.

Veel adviseurs gezocht

Een adviseur bij het UWV wees hem op een omscholingsmogelijkheid tot energieprestatieadviseur. Inmiddels werkt hij via detacheerder Etran bij de gemeente en brengt hij het energieverbruik van huishoudens in kaart en geeft daar advies over. "Er worden veel adviseurs gezocht", zegt Bakker. Het UWV betaalde voor zijn opleiding. Dat gebeurt in sommige gevallen bij mensen die in de ww zitten, zegt de uitkeringsinstantie. 

"Ik zou het mensen die twijfelen over hun werk zeker adviseren om zich om te scholen, maar kijk wel goed naar wat je wil en waarom. Dat is belangrijk wil het een succes worden", aldus Bakker. 

Veel vacatures

Volgens het UWV nemen vooral grotere werkgevers, met meer dan twintig werknemers, zij-instromers aan. Zij hebben volgens de onderzoekers vaker vacatures openstaan en vaker functies waarvoor opleidingseisen gelden. 

Veel werkgevers zien in zij-instromers werknemers met potentie, bovendien is er een tekort aan gekwalificeerde mensen. 64 procent zegt zij-instromers in te huren omwille van krapte op de arbeidsmarkt. Soms is er maar een klein beetje extra scholing nodig om mensen aan de slag te helpen, terwijl werknemers wel veel andere interessante werkervaring meebrengen.

Op eigen kosten

Als voorwaarde voor het opleiden van mensen, stelt iets minder dan de helft van de werkgevers dat mensen de opleiding deels of helemaal in hun eigen tijd volgen. Veel werkgevers willen dat mensen alvast aan de slag gaan in een combinatie van leren en werken. Ook moeten werknemers soms zelf (deels) betalen voor de opleiding. Dat is bij 13 procent van de werkgevers het geval en is vaker te zien in bijvoorbeeld de kinderopvang, zegt het UWV.

Ook gelden er vaak afspraken over het terugbetalen van opleidingskosten bij vroegtijdig vertrek, of is er sprake van een belofte om voor een bepaalde tijd in dienst te blijven.