Na negen maanden in de ruimte keren astronauten terug, wat doet dat met je lichaam?
Het was de bedoeling dat ze acht dagen op ruimtemissie zouden zijn, maar na negen maanden keren astronauten Butch Wilmore en Sunita Williams vandaag dan eindelijk terug naar de aarde. Meteen terug naar het normale leven zit er nog niet in, zo'n reis in de ruimte heeft nogal invloed op het lichaam. Expert Philippe Schoonejans legt uit wat de astronauten hebben doorgemaakt.
"Mijn lichaam is veranderd", zei Sunita Williams al in november in een interview met het New England Sports Network (NESN), waarin ze inging op geruchten dat haar gezondheid ernstig was aangetast en dat ze flink afgevallen zou zijn.
En dat is niet gek. In de ruimte ben je namelijk gewichtloos en ontbreekt de druk op het lichaam. Zoals de botten brozer worden bij mensen die ouder worden, zo gaat dat versneld bij astronauten, blijkt uit een in 2022 gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek.
Twee uur per dag trainen
Je moet als astronaut minstens twee uur per dag trainen om fit te kunnen blijven en je spiervolume op peil te houden, zegt Philippe Schoonejans tegen RTL Z. Hij werkte 34 jaar bij ESA en hield zich daar onder meer bezig met een mogelijke missie naar Mars.
Ruimtevaart is niet gezond voor het lichaam, stelt Schoonejans. "Je spieren verslappen omdat je ze niet nodig hebt, er is sprake van botontkalking. Het kan een jaar duren voordat je botten weer op volle sterkte zijn. Je spieren zijn na een paar weken al hersteld."
Verder is er effect op het brein door de druk van de vloeistoffen. "Sommen maken in de ruimte is ingewikkeld. Het brein functioneert iets minder goed in de ruimte, maar herstelt weer snel op aarde."
Slechter zien
Doordat er meer vloeistof in het hoofd zit, wordt ook het gezichtsvermogen van de astronauten slechter, blijkt uit onderzoek. De vloeistoffen drukken op de oogbol. Soms wordt daardoor het netvlies naar voren gedrukt en gaan de astronauten slechter zien. Dat herstelt wel langzaam als ze weer op aarde zijn.
Ook verdwijnt het eelt onder je voeten, waardoor lopen op aarde pijnlijk kan zijn.
Opnieuw landen
Waar astronauten moeten acclimatiseren in de ruimte, moeten ze dat dus ook doen wanneer ze weer terugkeren op aarde. Ze moeten opnieuw landen, als het ware. Dat duurt zo'n 45 dagen lang, meldt persbureau Reuters. De astronauten landen vandaag naar verwachting iets voor 23.00 uur Nederlandse tijd in de Atlantische Oceaan.
Williams en Wilmore zullen eerst uit hun ruimteschip worden geholpen, waarna ze een hoop medische testen zullen ondergaan. Daarnaast zullen ze intensief bezig gaan met krachttraining. Die broze botten en verslapte spieren moeten weer wennen aan de zwaartekracht en druk op aarde.
Het kan tot een jaar duren tot het calcium dat een astronaut in de periode in de ruimte is verloren, weer op het oude niveau komt.
Astronaute Sarah Gillis maakte in september 2024 de eerste commerciële ruimtewandeling. In de video vertelt ze erover.