Afvalstoffenheffing dreigt hoger te worden door schrappen plastictaks voor bedrijven
De kans bestaat dat Nederlanders vanaf volgend jaar nog meer afvalstoffenheffing moeten betalen. Dit komt doordat het kabinet een belastingmaatregel voor het bedrijfsleven schrapt, waardoor de staat meer dan een half miljard euro misloopt. Dit geld moet ergens anders worden opgehoest.
"De wereld op zijn kop", zegt de Koninklijke Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD). Volgens de NVRD gaat het om een maatregel die ervoor moest zorgen dat producenten minder fossiel plastic zouden gebruiken. Ook leverde deze plastictaks inkomsten op voor de Nederlandse schatkist. Doordat deze maatregel van tafel is geveegd, 'schuift het kabinet een deel van deze rekening van 567 miljoen euro nu door naar inwoners'.
Polymerenheffing
Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei presenteerde vrijdag klimaatplannen waarin staat de zogeheten polymerenheffing, oftewel plasticbelasting, niet ingevoerd wordt. Deze heffing stond eerder wel in het hoofdlijnenakkoord. Er gaat een streep door de belasting omdat de producenten zich zorgen zeggen te maken over de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie.
Het kabinet komt met meerdere oplossingen voor het gat van 567 miljoen. Een verhoogde CO2-heffing voor verbrandingsinstallaties moet een deel van het eerdergenoemde bedrag opbrengen. En daar zit de grootste zorg voor de NVRD, die vreest dat de rekening van die verhoogde CO2-heffing op het bordje komt van de de gemeentes, die dan noodgedwongen de afvalstoffenheffing moeten verhogen.
Een ander deel van die 567 miljoen moet komen van oplossingen van de 'plastictafel'. Dit is een overleg met partijen uit de branche. Het is de bedoeling dat deze tafel voor augustus met een oplossing komt. 'Een onrealistisch korte termijn' en een 'schijnoplossing', aldus de NVRD. "De industrie heeft weinig prikkel om met een serieus alternatief te komen als ze weet dat de rekening anders toch wel bij de inwoner belandt. Wij zitten als enige publieke partij aan tafel", zegt de Wild.
Heffingen omhoog
De gemeentelijke heffingen, waar ook de afvalstoffenheffing onder valt, zijn de afgelopen jaren al flink gestegen. Waar er volgens het CBS in 2016 9,4 miljard is opgehaald, is er voor dit jaar 14,4 miljard euro begroot. Hoeveel Nederlanders daadwerkelijk betalen, hangt sterk af van de gemeente waarin ze wonen.
Hoe de eventuele verhoging precies uitvalt is dus niet te zeggen volgens de NVRD. "Zo betaal je bijvoorbeeld in Utrecht op basis van de samenstelling van je huishouden. En hebben ze bijvoorbeeld in Apeldoorn een systeem waar je op basis van het werkelijke aantal kilo restafval betaalt", vertelt een woordvoerder.
Er kan ook gesteld worden dat de rekening linksom of rechtsom toch wel bij de consument terechtkomt. Want stel dat de plastictaks voor bedrijven wel zou worden ingevoerd, dan verhogen de producenten de prijzen. Iets waar de consument dan indirect ook voor opdraait, zou je denken.
Duurzaam gedrag stimuleren
"Producenten rekenen het ongetwijfeld ook door aan inwoners, alleen komt er dan wel een moment dat een andere producent gaat denken: 'als ik een duurzamer product ontwerp, is dat goedkoper. Er zit dus nog een prikkel in om duurzamer gedrag te stimuleren", weerlegt de NVRD.
Het ontbreken van die prikkel steekt de NVRD. "Prijsprikkels bij de bron stimuleren hen om te kiezen voor minder materiaal en beter recyclebaar materiaal. Dit geeft consumenten ook de kans om bewust duurzamere keuzes te maken – bijvoorbeeld door die paprika zonder plastic te kiezen of een haardroger gemaakt van gerecycled plastic.”
De klimaatbesluiten hangen samen met de onlangs gepresenteerde Voorjaarsnota. Eerder vertelde politiek verslaggever Fons Lambie al waar de pijn zit in de voorjaarsnota:
