Interne spanningen bij NOS om topsalaris directeur, minister in gesprek met omroepbestuurders

De werknemers van de NOS uitten gisteren onder meer hun zorgen en onvrede over de gebrekkige communicatie na het nieuws, de positie van de omroep in Den Haag en de beeldvorming rondom de NOS. "Kunnen wij nog wel onze journalistieke rol vervullen als het in de media over onze eigen organisatie gaat. En hoe kunnen wij als journalisten bedrijven en topbestuurders bevragen over dergelijke zaken?”, vraagt het personeel zich af, blijkt uit een mail die in handen is van RTL Nieuws.

Zelf heeft de NOS niet bericht over de kwestie. Eringa en de drie leden van de raad van toezicht van de NOS willen er na herhaaldelijke pogingen van RTL Nieuws niets over zeggen. Daarnaast houden leden van de ondernemingsraad en redactiecommissie de lippen stijf op elkaar.

Moreel oordeel

Een woordvoerder van de omroep reageert schriftelijk: "De NOS begrijpt dat veel mensen de beloning heel hoog vinden en is zich ervan bewust dat dit morele oordeel juist in deze tijd heel zwaar weegt." De zegsman stelt wel dat er wordt voldaan aan de normen van de wet 'die nu juist is bedacht om te voorkomen dat bestuurders in de publieke sector buitensporige salarissen zouden verdienen'.

De aanleiding van het gesprek is een mail die Eringa gisteren zelf naar NOS-collega's verstuurde. "Door recente mediaberichten over mijn honorarium is er onrust ontstaan, niet alleen extern, maar ook intern", staat in de mail, eveneens in bezit van RTL Nieuws. "Het gaat om serieuze bedragen en hoewel altijd alles uit te leggen is, begrijp ik heel goed de gevoelens die losgemaakt zijn." Ze bood in diezelfde mail aan om in gesprek te gaan. 

Nieuwe mail

In een nieuwe interne mail geeft de topvrouw vandaag toe dat er na het gesprek van gisteren nog veel emoties zijn. Ze biedt het personeel de mogelijkheid om opnieuw in gesprek te gaan. 

Eerder bleek dat de in juni als interim-directeur aangetreden Eringa vorig jaar ruim 28.800 euro per maand verdiende. Met dit royale salaris steekt zij ver uit boven het beloningsplafond voor gewone bestuurders in de (semi-)publieke sector, dat is vastgelegd in de Wet Normering Topinkomens (WNT). Maar omdat de NOS haar betaalde als interimmer, kan de beloning volgens de omroeporganisatie juridisch gezien door de beugel.

Toch zit er iets opmerkelijks aan Eringa's positie als interimmer. In oktober kreeg zij namelijk een contract voor drie jaar. Toch bleef zij ook de laatste maanden van 2024 nog een hogere interim-beloning opstrijken. Daarnaast is ze voor drie jaar aangesteld als zelfstandige, terwijl de NOS vanwege de aangescherpte zzp-wetgeving zeer waarschijnlijk grotendeels gaat stoppen met het werken met freelancers. 

Golf van verontwaardiging

Alles bij elkaar leidde dit nieuws tot een golf van publieke verontwaardiging en hevige kritiek in de Tweede Kamer. Woensdag deelden verschillende Kamerleden al hun ongenoegen over de hoogte van het salaris. De voorgenomen bezuinigingen bij de publieke omroep spelen mee. 

Daarnaast is er ophef over onder meer de maximale vergoedingen die bij het einde van hun dienstverband zijn uitgekeerd aan oud-WNL-hoofdredacteur Bert Huisjes en oud-bestuurder (en oud-PVV-Kamerlid) Harm Beertema van de omroep Ongehoord Nederland. 

Moreel kompas 

Vandaag doet minister Eppo Bruins er nog een schep bovenop: "Niet alles wat volgens de wet mag, moet je ook willen incasseren", zegt hij in een reactie tegen RTL Nieuws. "Een moreel kompas is zeker ook bij de publieke omroep gewenst."

"Al voldoen salarissen en vergoedingen aan de regels, mensen die werkzaam zijn in de publieke sector hebben de morele plicht om op een bewuste en betamelijke manier om te gaan met de middelen die hen zijn toevertrouwd. Het gaat immers om belastinggeld. De komende tijd zal ik in gesprekken met omroepbestuurders hen op deze verantwoordelijkheid wijzen", vervolgt hij. 

De salariskwestie heeft inmiddels dus ook tot interne onrust bij de NOS geleid. Eringa heeft daarom gisteren gesproken met de redactiecommissies van de nieuws- en sportafdeling, die de medewerkers van de NOS vertegenwoordigen. Ook Ton de Jong, lid van de raad van toezicht en verantwoordelijk voor de financiën, ging in gesprek met het personeel. 

Hoewel de vertegenwoordigers van de werknemers spreken van twee 'goede, lange en verhelderende', gesprekken, worden er wel kritische noten gekraakt, blijkt uit de mail van de personeelsleden.

'Vervelend'

Zo wordt het 'vervelend' genoemd dat iedereen die bij de NOS werkt zich opnieuw moet verantwoorden naar de buitenwereld. Hiermee wordt gedoeld op eerdere kwesties waarbij de NOS veel media-aandacht kreeg. Zo ging de omroep niet lang geleden door het stof vanwege grensoverschrijdend gedrag op de sportvloer.

Opvolger Timmer

Renate Eringa volgde afgelopen zomer de in maart 2024 opgestapte Gerard Timmer op. Die vertrok na een artikel in de Volkskrant waarin stond dat hij niet had ingegrepen bij grensoverschrijdend gedrag in zijn tijd bij BNNVARA, terwijl Timmer daar ook bij de NOS mee te maken had én vervolgens de cultuuromslag moest leiden. 

"Ook al weet ik zelf waar ik voor sta, de discussie over mijn verleden mag het ingezette proces naar die veranderingen niet in de weg staan", zei Timmer toen. "Daarnaast mag een discussie rond mijn persoon de medewerkers van de NOS, en de NOS als publieke nieuwsorganisatie niet in de weg staan." 

Een woordvoerder van de omroep schrijft nu dat het goed is 'om te beseffen dat de NOS, die ook nog eens bezig is een ingewikkelde periode achter zich te laten, een ervaren bestuurder nodig heeft. Want die positie vangt veel wind, heeft een grote verantwoordelijkheid en een hoog afbreukrisico'. 

Dat personeelsleden het gevoel hebben dat zij nauwelijks kunnen onderhandelen over een beter loon, steekt ook. "De gevoelens hebben te maken met de hoogte van het interim-maandbedrag ten opzichte van salaris- en onderhandelingsruimte die medewerkers zelf voelen", luidt een deel van de kritiek. Ook vragen de werknemers zich af waarom de directeur via een zzp-constructie kan werken, terwijl veel andere zzp'ers in vaste dienst moeten komen vanwege nieuwe wetgeving.

Positie NOS

Het personeel vreest ook dat de kwestie invloed kan hebben op politieke besluiten, aangezien niet iedere coalitiepartij fan is van de publieke omroep en er bezuinigd moet worden. "Daarnaast hebben we overgebracht dat de communicatie, zowel intern als extern, over deze kwestie bij veel collega's verkeerd is gevallen."  

Eringa zegt tegen het personeel de emoties goed te begrijpen. Dat deze kwestie onrust binnen het bedrijf veroorzaakt 'raakt haar', staat in de mail van redactievertegenwoordigers. Ook heeft ze uitleg gegeven over de totstandkoming van het salaris.

Hierover meldde de NOS eerder al dat er in 'volledige overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving' wordt gehandeld. "Dit is gecontroleerd door onze externe accountant en valt daarnaast onder toezicht van het Commissariaat voor de Media."

'Constructieve manier'

De ondernemingsraad en de redactiecommissies benadrukken dat sinds de aanstelling van Eringa in juni vorig jaar op een 'constructieve manier' samengewerkt wordt. Toch voelt Eringa dat de kou na het gesprek nog niet uit de lucht is. "Er zijn nog veel emoties en het kan niet anders dan dat er ook nog veel vragen leven", schrijft ze vandaag.