Aziatische horeca vangt bot in zaak tegen staat, maar zint op vervolg: 'Kwestie van leven of dood'
Boze Aziatische horecaondernemers in Nederland vangen bot bij de rechter in hun zaak tegen de staat. Sinds vorig jaar mogen zij niet zomaar gespecialiseerde koks meer uit Azië halen, en lukt het volgens hen nog nauwelijks om geschikt personeel te vinden. De sector spande een zaak aan tegen het ministerie van Sociale Zaken, maar moet volgens de rechter een andere juridische route volgen.
De rechtbank in Den Haag verklaarde de eisen van de branche woensdag niet ontvankelijk, en komt daarom niet toe aan een inhoudelijk oordeel. Volgens de rechter kunnen ondernemers een individuele bezwaarprocedure starten die kan uitmonden bij de bestuursrechter.
De brancheclubs, waaronder de Vereniging Chinese-Aziatische Horeca Ondernemers (VCHO) en de Thai Restaurant Association, hebben volgens de rechter onvoldoende eigen belang om zo'n zaak namens de ondernemers te kunnen voeren.
Zelf doen
"Ondernemers moeten kortom zelf hun juridische weg bewandelen", zegt Liping Lin, directeur van VCHO tegen RTL Z. Ze noemt de uitspraak 'teleurstellend'. Zo'n procedure duurt volgens haar zeker twee jaar en die tijd hebben veel ondernemers, die nu in de knel zitten, niet. "Dan is je zaak allang weg", aldus Lin die nog met haar advocaat overlegt over eventuele vervolgstappen met de brancheverenigingen. Er zijn nog mogelijkheden, zegt ze.
Die individuele procedures worden op dit moment al door sommige restaurants gevolgd. Zij maken volgens Lin bezwaar tegen het feit dat de vergunningen voor hun bestaande koks niet worden verlengd. Onder de nieuwe regels kunnen zij bovendien niet meer zomaar koks uit Azië halen. De branche wil met de minister om tafel: "Dit is voor veel ondernemers een kwestie van leven of dood."
Tot vorig jaar konden de Aziatische restaurants nog relatief eenvoudig een vergunning krijgen om gespecialiseerde koks uit Azië naar Nederland te halen. Dat was het gevolg van een nijpend tekort aan koks in de sector, en afspraken met de overheid die in 2014 werden gesloten onder de naam Wokakkoord. De regels werden in 2019 zelfs uitgebreid, er werken inmiddels meer dan 3000 Aziatische koks in Nederland met zo’n vergunning.
Arbeidsinspectie ziet misstanden
Maar na een vernietigend rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie over misstanden in de keukens, waaronder fraude en mensenhandel, besloot de overheid in 2022 een streep te zetten door de regels. Na een zogeheten overgangsperiode kunnen Aziatische restaurants sinds juli vorig jaar geen gebruik meer maken van hun uitzonderingspositie - en zijn zij aangewezen op reguliere vergunningsprocedures.
Er is volgens verantwoordelijk minister Eddy van Hijum een einde aan de regeling gemaakt, omdat er misbruik van werd gemaakt. De regels zijn bovendien moeilijk te handhaven. Ook zegt de overheid dat het nog altijd mogelijk is om koks uit Azië over te laten komen, als restaurants kunnen bewijzen dat ze in de EU of Zwitserland geen geschikte koks konden vinden.
Nederlandse koks
Een Nederlandse of Europese kok kan ook binnen zes maanden worden opgeleid voor de Aziatische keuken, vindt de overheid. Maar dat is volgens Lin en veel ondernemers in haar sector onzin. Het is een ambacht waar veel koks jaren voor hebben geleerd. "Elke Nederlander kan wokken, maar dat is niet op het niveau van een kok in een Aziatisch restaurant", zegt ze.
Volgens Lin kampt haar sector zodoende inmiddels met ernstige personeelsproblemen. "Onze koks moeten door het beleid terug naar Azië." Om die reden werd er in april gedemonstreerd in Den Haag en stapten verschillende brancheclubs naar de rechter. Een oplossing voor de sector lijkt echter voorlopig nog niet gevonden.
