Hoe het oeroude schoenenmerk Van Lier in de problemen kwam

Begin deze week werd bekend dat het Brabantse familiebedrijf Van Lier afgelopen boekjaar een verlies van bijna één miljoen euro maakte en zijn belastingschuld niet meer kan terugbetalen. Het ruim twee eeuwen oude schoenenmerk is naarstig op zoek naar een koper of financier, die het bedrijf te hulp schiet met broodnodig vers kapitaal.

Winkelsluitingen 

Het nieuws volgde op eerdere zorgwekkende berichten over het schoenenbedrijf uit Breda. In april stapte directeur Christina van Spaendonck onverwacht op, en een maand later sloot het bedrijf zijn eigen winkels.

In de laatste jaarrekening die Van Lier deponeerde bij de Kamer van Koophandel, waarschuwde het bedrijf al voor 'gerede twijfel over de continuïteit'. Nu blijkt het voortbestaan van het schoenenmerk dus inderdaad op het spel te staan. Dat terwijl eigenaar Geert van Spaendonck in september nog stellig beweerde dat een bedrijf met zo'n roemruchte geschiedenis als Van Lier niet zomaar ten onder zou gaan. "Ik weet zeker dat we verder groeien. Dit bedrijf heeft ook de Eerste en Tweede Wereldoorlog overleefd."

Roemruchte geschiedenis

Van Lier gaat inderdaad ver terug. Volgens de officiële bedrijfsgeschiedenis begon Goyert van Lier in 1815 in het Brabantse Loon op Zand zijn schoenbedrijf. Brabant was in de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw het epicentrum van de Nederlandse schoenenindustrie. Van Lier werd bekend om zijn kwalitatief hoogstaande herenschoenen voor de gegoede stand.

Begin jaren negentig verkocht de oprichtersfamilie het schoenenbedrijf aan de destijds 29-jarige ondernemer Geert van Spaendonck. De nieuwe eigenaar sloot na de eeuwwisseling de fabriek in Nederland, en ging zijn schoenen inkopen in het buitenland.

Eigen winkels

Van Spaendonck wilde niet alleen als groothandel leveren aan schoenwinkels van derden. Daarom opende hij vanaf 2003 ook een trits eigen winkels, die vaak in samenwerking met lokale schoenenverkopers werden geëxploiteerd. De strak ingerichte winkels dienden niet alleen als verkoopkanaal, maar ook als uithangbord van het merk. Het hoofdkantoor van Van Lier verhuisde naar Breda.

Begin 2023 kwam de dagelijkse leiding in handen van de destijds 26-jarige dochter van de eigenaar. Christina van Spaendonck was twee jaar eerder bij het schoenenbedrijf begonnen als data-analist, en wilde het traditionele bedrijf moderniseren. Haar vader Geert bleef nog wel op de achtergrond als bestuurder betrokken.

Grote ambities

Bij het aantreden van de nieuwe topvrouw waren de ambities met Van Lier groot. Onder haar leiding zou het bedrijf zich meer richten op klantendata en online verkopen, maar vooral ook groeien in omzet en winst.

Om de plannen te realiseren, probeerde Van Lier in de zomer van 2023 zo'n 5 miljoen euro aan groeikapitaal op te halen, door aandelen te verkopen. Beleggingsexperts lieten zich in de media echter kritisch uit over de torenhoge waardering. Tegen de uitgifteprijs van de aandelen, zou het hele bedrijf 28 miljoen euro waard zijn.

Zo wees beursanalist Corné van Zeijl er in de Telegraaf op dat het 'minibedrijf' in het voorgaande jaar nog geen drie ton winst had geboekt. "Het bedrijf zou dus bijna honderd keer de winst waard zijn. Ofwel, ze zijn nog duurder dan het superaandeel Nvidia", schamperde de beleggingsanalist. "Ik stap wel graag in Van Lier-schoenen, maar niet in het aandeel."

Groeiplannen

De aandelenverkoop leverde veel minder op dan gedacht, hoewel vader en dochter Van Spaendonck in de maanden erna benadrukten dat het aandeel Van Lier het forse prijskaartje, gezien de groeiverwachtingen, wel degelijk waard was. Zo vertelde Christina in september 2023 in een podcast nog optimistisch dat Van Lier binnen vijf jaar anderhalf keer zo groot moest zijn, andere luxeproducten als parfum zou verkopen, en actiever zou zijn in buurlanden Duitsland en België.

Haar vader Geert bitse begin 2024 in zakenblad Quote dat de kritische Van Zeijl het beleggingsvoorstel van Van Lier duidelijk niet goed had gelezen. Daarin voorspelde Van Lier dat de winst in het boekjaar 2023-2024 zou stijgen tot 850.000 euro. En in de drie jaren daarna zou doorgroeien tot 4 miljoen euro. "Over twee jaar mag hij zijn rekensom opnieuw maken", riposteerde de oprichter smalend.

Grootspraak

Het bleek grootspraak. In het boekjaar 2023, dat afliep in maart 2024, zag Van Lier de omzet weliswaar met 10 procent stijgen tot 15 miljoen euro. Maar onder aan de streep prijkte niet de beloofde hogere winst, maar een verlies van ruim een half miljoen euro.

Christina van Spaendonck kwam in het voorjaar van 2024 overspannen thuis te zitten, en vertrok naar India om zich te herbezinnen. In juli schreef Quote voor het eerst over de gemiste winstbeloftes, en in september pikten het FD en de Telegraaf het nieuws op.

Uitdagingen

Afgelopen februari vertelde de teruggekeerde directrice in de podcast 'De Top van Nederland' over de uitdagingen van het schoenenmerk, waaronder de gevolgen van de coronacrisis en de veranderende voorkeuren van consumenten. Tijdens de coronapandemie waren de winkels dicht geweest, en hadden thuiswerkers geen nette schoenen voor het werk nodig gehad.

Sowieso was de deftige lederen herenschoen waarvoor Van Lier bekend stond de afgelopen jaren door de zogenoemde 'versneakerisering' steeds verder uit de gratie geraakt. Zelfs aan de Amsterdamse Zuidas verdrongen sneakers het traditionele schoeisel waarmee Van Lier al eeuwenlang zijn brood verdiende.

Met de tijd mee

Van Spaendonck benadrukte echter dat Van Lier wel degelijk met zijn tijd was meegegaan. Van de totale omzet zou inmiddels 60 procent uit online verkopen komen. Ook had het bedrijf zich met succes geworpen op de ontwikkeling en verkoop van sneakers, die voldeden aan de kwaliteits- en stijleisen van Van Lier. Deze modellen zouden inmiddels goed zijn voor meer dan de helft van de verkopen.

Ondanks de uitdagingen was Van Lier nog steeds een dynamisch bedrijf  met goede vooruitzichten, zo was de boodschap van Van Spaendonck. Aan een voorspelling van het moment waarop het schoenenmerk weer winst zou gaan maken, wilde zij zich echter niet wagen.

Vertrek ceo

Twee maanden later, begin april, vertrok Van Spaendonck onverwachts bij het bedrijf. Nog een maand later, begin mei, volgde de sluiting van de zeven eigen winkels. Uit cijfers van Van Lier blijkt dat die winkels de laatste jaren goed waren geweest voor zo'n 30 procent van de omzet van het schoenenmerk. Slechts 15 procent kwam uit de groothandel, en ruim de helft kwam uit online verkopen.

Het dochterbedrijf waarin de exploitatie van de winkels was ondergebracht, ging eind die maand failliet. Uit het eerste faillissementsverslag van curator Bart Prinsen blijkt dat de winkels - met uitzondering van een marginale winst in het laatste bekende boekjaar - jarenlang tonnen aan verlies hadden opgeleverd.

Zonder de verkopen in de eigen schoenenwinkels, bleef nog zeventig procent van de omzet over, dus leek Van Lier nog wel kansen op een gezonde toekomst te hebben. Sterker nog, zonder de verlieslijdende winkels leken die kansen misschien nog wel toegenomen.

Zorgwekkende cijfers

Maar begin deze week moest het schoenenbedrijf vanwege zijn beursnotering opnieuw zorgwekkende cijfers publiceren. In het boekjaar 2024 (tot en met maart 2025) bleek de omzet door 'ongunstige marktomstandigheden' met 13 procent te zijn gedaald, en was het verlies verdubbeld tot bijna één miljoen euro.

Uit de begeleidende tekst blijkt verder dat Van Lier de belastingschuld uit de coronaperiode niet meer kan terugbetalen, en dringend vers kapitaal nodig heeft. Daarover zou het bedrijf nu spreken met potentiële financiers. Wat er gebeurt als er geen geldschieter wordt gevonden, meldt Van Lier niet. Wel schrijft het schoenenmerk 'de liquiditeitssituatie dagelijks te monitoren, met het oog op de continuïteit van de onderneming'.

Een van de problemen van Van Lier was de afgelopen jaren de veranderende voorkeur van consumenten. In de onderstaande video zie je hoe de traditionele leren schoen uit het straatbeeld werd 'gesneakerd'.