Hoe Blokker de zelfstandige winkelier paaide, maar ook weer verloor

Na het faillissement van Blokker in november waren het aanvankelijk de 45 resterende franchisenemers die het vuur bij de huishoudketen brandende hielden. Omdat de zelfstandige ondernemers geen onderdeel uitmaakten van de failliete boedel, bleven de deuren van hun winkels open.

Trouw blijven

Sterker nog, veel franchisenemers lieten weten niet bij de pakken neer te zitten. Zij bleven het merk trouw en kwamen zelfs met plannen om nieuwe winkels te openen. "Blokker blijft dé huishoudwinkel, waar geen vervanger voor is", zei voorzitter van de franchisevereniging Carlo Thijssen (op de foto links) begin dit jaar tegen het Vakcentrum voor zelfstandige retailondernemers. "Carlo houdt Blokker in leven", schreef vakblad De Ondernemer over franchisevoorman, die een winkel in het Brabantse Made bezit.

Toen begin dit jaar duidelijk werd dat ondernemer Roland Palmer het merk Blokker, de webwinkel en het hoofdkantoor uit de failliete boedel overnam, leek de toekomst van het vertrouwde retailmerk opeens nog zonniger. Palmer kondigde aan 30 tot 40 nieuwe eigen winkels te openen. Samen met de franchisers zou Nederland dus opeens weer zo'n 80 Blokkers rijk zijn.

Perfect scenario

Bovendien kregen de zelfstandige Blokker-winkeliers dankzij de herstart weer uitzicht op een gecentraliseerde inkoop en marketing. Ook zouden zij dankzij de combinatie met de tientallen winkels van Palmer weer beschikken over een redelijke inkoopkracht.

"We hebben vanaf het begin het doel gehad om Blokker met elkaar door te zetten", zei franchisenemer en -bestuurder Alwin Piest (rechts op de foto), met winkels in het Groningse Leek en Roden, in de lokale media. "Uiteindelijk is dit een perfect scenario voor ons, samen met een krachtige partij opnieuw bouwen aan een sterk merk zonder ballast uit het verleden."

Slechts twaalf

Afgelopen halfjaar werd echter steeds duidelijker dat veel zelfstandige ondernemers zich niet konden vinden in de voorwaarden die de nieuwe eigenaar van Blokker aan zijn franchisers stelt. Aan welke voorwaarden het precies schort, wilden zij overigens niet kwijt. Dinsdag meldde RTL Z als eerste dat Palmer na maandenlange onderhandelingen slechts 12 franchisers voor het Blokkermerk heeft weten te behouden.

Dat betekent dat iets meer dan een kwart van de 45 zelfstandige winkeliers blijft meedoen. Daarmee is van het voor Blokker ooit zo succesvolle franchisenetwerk vrijwel niets meer over. 

Verovering van Nederland

Ooit was het franchisemodel een geducht instrument dat Blokker hielp om Nederland te veroveren. Begin jaren zeventig had het familiebedrijf zo'n 35 eigen winkels en een omzet van nog geen 30 miljoen gulden, maar grote ambities. Door winkels van zelfstandige ondernemers om te bouwen tot Blokker kon het bedrijf sneller groeien en had minder kapitaal nodig dan via de opening van alleen maar eigen winkels.

In 1971 opende Blokker zijn eerste vestiging onder de grote rivieren, in Den Bosch. Dat was tegelijk ook de eerste franchise van de huishoudketen. De Bossche winkelier Frits Weck was de eerste die ervoor koos om als zelfstandig ondernemer onder de vlag van Blokker verder te gaan. Later dat jaar volgde de winkel in Etten-Leur van het echtpaar Van der Hoef.

Emotionele beslissing

Volgens het jubileumboek De eeuw van Blokker was de overstap voor zelfstandige ondernemers vaak een moeilijke en emotionele beslissing, vooral in kleine gemeenschappen. Klanten konden denken dat ze het zelfstandig niet hadden kunnen bolwerken, of dat ze juist een riant bedrag hadden ontvangen. Collega-winkeliers konden hen zien als verraders, en familie nam hen soms kwalijk dat 'de aloude familienaam van de gevel werd verwijderd'.

Desalniettemin volgden vele zelfstandige ondernemers in de decennia daarna het voorbeeld van Weck en Van der Hoef. Voor hen was het aantrekkelijk dat zij eigen baas bleven, maar tijdrovende zaken als inkoop en marketing konden uitbesteden. Door zich aan te sluiten bij de machtige concurrent liepen zij ook niet meer het risico dat Blokker een winkel in hun buurt zou openen. 

Geheim wapen

Blokkers geheime wapen in de uitbouw van een sterk franchisenetwerk was de groothandel Novalux. Omdat dat dochterbedrijf aan honderden zelfstandige winkels leverde, had Blokker veel kennis van en banden met winkeliers die eventueel de overstap wilden maken.

Niet vreemd dus, dat de zelfstandige Blokker-winkeliers uiteindelijk goed waren voor een aanzienlijk deel van de huishoudketen. Om een idee te krijgen: eind 2010 telde Blokker in Nederland 497 eigen winkels en 117 franchisevestigingen. 

Van 117 naar 45

De afgelopen tien jaar ging het met Blokker, zoals bekend, snel achteruit. Als gevolg van verschillende reorganisaties en talloze winkelsluitingen waren er bij het faillissement eind vorig jaar nog zo'n 350 eigen winkels en 45 franchisevestigingen over.

En gisteren bleek dat er nu dus nog maar 12 franchisenemers van Blokker resteren. Een deel van de zelfstandige ondernemers stapt over naar andere winkelformules, zoals Marskramer. Een deel stopt, meestal door een gebrek aan opvolgers. En een derde groep werkt aan een nieuw, eigen winkelmerk.

Weemoedig

Voor enkele tientallen ondernemers komt daarmee een einde aan een decennialange band met Blokker. Sommige franchisers die afgelopen week op Facebook bekend maakten niet meer als Blokker verder te gaan, toonden zich dan ook weemoedig.

"Bijna 33 jaar geleden begon ons avontuur met Blokker Made. Een tijd vol mooie herinneringen, fijne klanten en geweldige collega's. Wij zijn daar ontzettend dankbaar voor", schrijft de Brabantse winkelier Carlo Thijssen, de voorzitter van de franchisevereniging die Blokker begin dit jaar nog 'onmisbaar' noemde. "Afgelopen weekend haalden wij het Blokker bord van de gevel. Niet omdat het moet, maar omdat we kiezen voor een nieuwe stap. Een eigen pad."

De Groningse franchisenemer Piest, die de samenwerking met de nieuwe Blokker-eigenaar Palmer in januari nog omschreef als 'het perfecte scenario', zegt nu toe te zijn aan een frisse start. Na 41 jaar heeft hij zijn twee winkels voorlopig herdoopt in De Huishoudspecialist. "We blijven wie we zijn, maar dan met een nieuwe naam."

Tegenover het verlies van veel franchisenemers staan de ruim dertig nieuwe eigen winkels, die investeerder Roland Palmer onlangs opende. Zie in onderstaande video de reacties: