Frans parlement stemt premier Bayrou weg, Macron moet opnieuw op zoek naar vervanger
De Franse premier François Bayrou moet vertrekken. Dat is het resultaat van een stemming van het parlement vanavond. Het betekent dat president Emanuelle Macron voor de vijfde keer in twee jaar tijd op zoek moet naar een nieuwe premier.
François Bayrou verloor een vertrouwensstemming in het parlement. Van de 558 parlementariërs die hun stem uitbrachten, zeiden 364 leden geen vertrouwen in Bayrou en zijn regeringsplannen te hebben. Slechts 194 leden zeiden nog vertrouwen te hebben in Bayrou. Hij zal dinsdagochtend zijn ontslag aanbieden bij president Emmanuel Macron.
Frankrijk kampt al een tijd met een torenhoge staatsschuld en daarom moet er bezuinigd worden. Bayrou, nog geen jaar premier van het land, kwam afgelopen zomer met een rigoureus plan: er moest 43 miljard aan bezuinigingen worden doorgevoerd.
Er moesten feestdagen worden geschrapt, belastingen omhoog en de Fransen moesten meer gaan werken. Maar veel Fransen en de oppositie zijn daar fel op tegen, en dat leidde de afgelopen maanden tot veel onrust.
100 procent
Eerder deze week werd al duidelijk dat Bayrou de stemming over zijn begroting in het parlement waarschijnlijk niet zou gaan winnen. Met een zogenoemde vertrouwensstemming hoopte hij een meerderheid te vergaren voor zijn plannen, maar bij verlies restte een ontslagbrief aan het adres van Macron.
Die kans leek van te voren voor verschillende Frankrijk-kenners bijna 100 procent.
De Franse staatsschuld ligt inmiddels boven de 5 procent van het bbp, waar dat van Europa onder de 3 procent moet blijven. Brussel voert zodoende de druk op het land op om met een aanpak te komen, net als de financiële markten.
'Big spender'
Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is de Franse overheid een van de 'big spenders' als het gaat om overheidsuitgaven als percentage van het bbp - met een percentage van bijna 57 procent.
De Franse staatsschuld was vorig jaar 113 procent van het zogenoemde bruto binnenlands product, ver boven de Europese norm van 60 procent en één van de hoogste van de EU. Die schuld is in het eerste kwartaal van dit jaar zelfs verder opgelopen en inmiddels meer dan 3000 miljard euro.
Ondertussen lukt het de Franse politiek maar niet om overeenstemming te bereiken over het naar beneden krijgen van de getallen, en zit het land volgens zakenkrant FT muurvast.
Wel of geen Bayrou, Frankrijk moet hoe dan ook bezuinigen, zeggen economen tegen RTL Z. Op de korte termijn is een hoge staatsschuld nog niet zo’n probleem, zegt ING-econoom Michiel Tukker. Maar op de langere termijn zorgt die voor hogere marktrentes, en daarmee ook weer hogere (staats)schulden.
"Je wilt niet in een vicieuze cirkel belanden, waarin je een begrotingstekort steeds verder verslechtert met hogere rentekosten die je moet aangaan om het gat te dichten."
Schadelijk voor economie
Bezuinig je niet, dan loopt die schuld alleen maar verder op, zegt ook Rabobank econoom Maartje Wijffelaars. "Bezuinigingen raken mensen in de portemonnee, maar doe je het niet dan schaadt je economie."
De Franse staatsschuld is al jaren veel te hoog, net als het gat in de begroting, waardoor de schulden weer verder oplopen. "Dat komt deels door steunmaatregelen die zijn genomen tijdens de coronapandemie en de energiecrisis", zegt Wijffelaars. Maar er gaat ook veel geld op aan het betalen van rentes.
Pensioenen
"Frankrijk geeft ook relatief veel geld uit aan het sociale stelsel, van pensioenen tot uitkeringen en zorg", aldus de econoom. Ze wijst erop dat de tekorten niet direct tot problemen leiden, maar doe je niks dan kan dat wel gebeuren en kan het land in financiële problemen komen, zoals dat bijvoorbeeld in Italië en Griekenland gebeurde.
Breder kan dat ook weer leiden tot problemen in andere landen van de Europese Unie.