Energieprijzen jagen inflatie aan: 'Stevige tik'

Dat blijkt uit de snelle raming van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De inflatie is op het hoogste niveau sinds mei, toen het cijfer eveneens uitkwam op 3,3 procent.

De 2,8 procent van augustus was het laagste niveau sinds mei vorig jaar. Met de toename van de inflatie komt een einde aan de periode van vier maanden waarin de inflatie juist daalde. Dat de inflatie zoveel stijgt is 'toch wel een tegenvaller', zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS.

Overigens ligt de inflatie al sinds januari 2023 boven de doelstelling van 2 procent van de ECB.

Energie

Dat de prijzen in september veel meer stegen dan in de afgelopen maanden, komt vooral door de prijzen voor energie, zoals benzine. Energie was 4 procent duurder dan in dezelfde maand van vorig jaar. In augustus was de prijsstijging nog 1,6 procent.

Hierbij scheelt het dat benzine in augustus goedkoper was dan een jaar geleden, terwijl de prijs in september juist hoger was dan in dezelfde maand een jaar eerder. "Dat heeft een stevige tik omhoog gegeven aan de inflatie", aldus Van Mulligen.

Loonstijgingen

Diensten, zoals de kapper en verzekeringen, waren 4,1 procent duurder dan twaalf maanden eerder. In augustus was dat nog 3,8 procent. Ook de categorie voedingsmiddelen, dranken en tabak stegen nog altijd flink: met 3,7 procent. Dat is gelijk aan het cijfer van augustus.

In Nederland stijgen de lonen harder dan in de rest van Europa, daarnaast is er ons land sprake van krapte, zoals op de arbeids- en de woningmarkt, aldus Van Mulligen. Als de vraag meer stijgt dan het aanbod, dan stijgen de prijzen, zegt hij.

De inflatie proberen te bestrijden is vooral iets voor de centrale bank, legt Van Mulligen uit. Aangezien in de rest van de eurozone dichter bij de doelstelling van 2 procent is, zal de ECB niet voor Nederland de rente verhogen om de inflatie proberen te beteugelen, zegt hij.

De overheid kan wel de vraag minder aanjagen, door minder uit te geven, aldus Van Mulligen. "Zodat de vraag wat beperkt blijft en misschien de inflatie ook."

Volgende week dinsdag publiceert het CBS de definitieve inflatiecijfers, die kunnen afwijken van de voorlopige. Dan wordt ook bekend hoeveel duurder boodschappen (dus zonder het effect van dranken en tabak) waren.

Europese methode

Volgens de Europese meetmethode was de inflatie vorige maand 3 procent, tegen 2,4 procent in augustus. De Europese rekenmethode is iets anders dan die van het CBS. Bij de binnen de Europese Unie afgesproken methode om de inflatie te meten, worden de kosten voor het wonen in een eigen woning niet meegerekend. Bij het CBS worden deze kosten berekend aan de hand van de ontwikkeling van woninghuren.

Later in de ochtend komt het Europese statistiekbureau Eurostat met voorlopige cijfers over de consumentenprijzen in de eurozone als geheel. De gemiddelde verwachting van economen voor de inflatie in het eurogebied is 2,2 procent, tegen 2 procent in augustus.

Supermarkten, leveranciers of Den Haag: in deze video zie je wie jouw boodschappen zo duur maakt: