Thuis bevallen: doen of niet? 'Hoeft niet gezellig te zijn'
Nederland is het enige westerse land waar het gebruikelijk is dat vrouwen thuis bevallen in plaats van in het ziekenhuis, en dat vinden veel verloskundigen iets om trots op te zijn. Dat vertellen zij in de documentaire 'Een goed begin, bevallen in Nederland', die 25 november getoond werd in filmtheater Fraterhuis in Zwolle. Toch is niet iedereen even enthousiast over thuisbevallingen.
Het aantal vrouwen dat thuis bevalt schommelt al jaren rond de 13 à 14 procent – met uitzondering van de coronatijd, toen lag het percentage hoger. In de jaren negentig gebeurde het echter veel vaker. Toen koos bijna 40 procent van de vrouwen voor een thuisbevalling.
Thuis bevallen is in Nederland veel gangbaarder dan in andere landen. In 2021 is het zelfs benoemd tot Nederlands immaterieel erfgoed. Verloskundige Djanifa da Conceicao – die meewerkte aan de documentaire – ziet er wel de voordelen van in. "Het Nederlandse zorgstelsel is er helemaal op aangepast. Verloskundigen worden getraind op thuisbevallingen", zegt ze tegen Editie NL.
Da Conceicao denkt dat veel vrouwen thuis meer ontspannen zijn. "Ik ben zelf ook thuis bevallen. Het is een fijn idee dat je meteen met je kindje in je eigen bed ligt. Een nadeel is wel dat je alsnog naar het ziekenhuis moet verplaatsen als er iets medisch gebeurt. Dan wordt je bubbel alsnog doorbroken."
Risico's
Emeritus hoogleraar verloskunde Jan Nijhuis vindt dat thuis bevallen in Nederland te rooskleurig wordt bekeken. "Zelfs als alles er aan het begin van de thuisbevalling goed uitziet, moet de meerderheid van de vrouwen tijdens het bevallen naar het ziekenhuis verplaatst worden." Dat gebeurt bijvoorbeeld omdat de bevalling stagneert of omdat de vrouw pijnstilling wil.
Nijhuis begrijpt de keuze om thuis te bevallen niet goed. "Rondom bevallen moet het allemaal ineens heel gezellig zijn, en willen vrouwen in bad zitten of bevallen zonder pijnstilling, maar misschien is het wel helemaal niet gezellig."
'Bangmakerij'
Verloskundige Da Conceicao vindt dat we de 'bangmakerij' moeten relativeren. Ze verwijst naar een onderzoek waaruit blijkt dat de geboorteplaats geen significante invloed heeft op de kindersterfte. "Er moeten inderdaad vrouwen toch naar het ziekenhuis, maar in veel gevallen gebeurt dit met het eigen vervoer en is er geen sprake van een spoedgeval", vertelt ze. "Een derde van de vrouwen die naar het ziekenhuis gaan, kiest daarvoor om pijnbestrijding te krijgen."
Voorlichting
Emeritus hoogleraar Nijhuis benadrukt dat hij niet helemaal tegen thuisbevallingen is. "Als de bevalling van het eerst kind probleemloos is verlopen, kan die van de tweede best thuis. Ik vind ook niet dat thuis bevallen verboden moet worden, maar vrouwen moeten wel goed geïnformeerd worden. En daar gaat het nog weleens mis, als ik bijvoorbeeld folders voorbij zie komen."
Hij gaat verder: "Goede voorlichting kan ook voorkomen dat vrouwen teleurgesteld raken wanneer ze alsnog naar het ziekenhuis moeten. Want sommigen zien zichzelf dan als mislukt. De voorlichting is een enorm punt van verbetering."