Geen tonijn meer bij Haags sushirestaurant: 'Niet duurzaam genoeg'

Het restaurant in Den Haag laat via Instagram weten dat tonijn in elk geval voorlopig van de kaart wordt gehaald. "Tonijn vinden wij meer een product voor af en toe en niet in de hoeveelheden waarin het er bij ons doorheen ging." 

Verantwoordelijkheid 

De keuze om de tonijn van de kaart te halen was ergens moeilijk, maar ook weer niet, vertelt Nicole van De Sushimeisjes. "Enerzijds waren we altijd best bang dat mensen de tonijn te erg gingen missen, en daardoor misschien niet meer zouden gaan bestellen." Maar de verantwoordelijkheid die het bedrijf voelt weegt zwaarder. "We waren er echt klaar mee om een product waar we niet meer achter staan in grote hoeveelheden te verkopen."

Het bedrijf deed dat al eerder met paling, omdat dit een bedreigde vissoort is. "We vinden dat je als restaurant verantwoordelijk bent voor de producten die je je gasten aanbiedt, omdat je veel grotere aantallen inkoopt dan bijvoorbeeld als huishouden."

Rekening houden met de natuur

In deze kwestie gaat het dus om vis die volgens het restaurant niet duurzaam (genoeg) is, maar wat is dan wel een duurzame vis? "Als de visser of kweker rekening houdt met de natuur en het milieu, dan is de vis duurzamer", laat Babs van der Staak van de Consumentenbond weten.

Ze licht toe: "Er wordt dan bijvoorbeeld niet meer vis uit de zee gehaald dan dat erbij komt. Ook veroorzaakt de vangst zo min mogelijk schade en wordt er zo gericht mogelijk op bepaalde soorten gevist, zodat de bijvangst beperkt blijft."

Hoe duurzaam een bepaalde vis is, verschilt per soort, herkomstgebied en vangst- en kweekmethode. "Je kunt maar van een paar vissoorten zeggen dat ze altijd of nooit duurzaam zijn", zegt Van der Staak. "Voor de meeste soorten wisselt die informatie regelmatig. Het is dus afhankelijk van waar, wanneer en hoe de vis gevangen of gekweekt is."

Als we het specifiek over tonijn hebben, dan bestaan er vijf soorten. De tonijn die bij sushirestaurants wordt geserveerd, is vaak niet duurzaam, vertelt Margreet van Vilsteren, die de Good Fish Foundation oprichtte. "Als je het voor de horeca inkoopt bij de groothandel, dan heeft de vis vaak geen certificaat."

Keurmerken

Er zijn twee belangrijke keurmerken voor vissen. Allereerst het MSC-certificaat. Dat keurmerk staat op visproducten die afkomstig zijn uit de duurzame visserij. Dat houdt in dat de vis duurzaam gevangen is, met beperkte schade voor de leefomgeving van vissen en ander zeeleven. 

Daarnaast is er het ASC-certificaat, voor kweekvis. Dat is vis die niet in het wild is opgegroeid, maar in een afgezette omgeving. Een ASC-keurmerk is vergelijkbaar met het MSC-certificaat. ASC-producten hebben een lagere impact op het milieu. Vis met deze keurmerken vind je trouwens het vaakst bij de supermarkt – dus niet bij de dure vishandel, daar is de vis vaak niet gecertificeerd. 

Bron: Voedingscentrum

Net als bij groothandelaren dus, zegt Van Vilsteren. En dus ook, uitzonderingen daargelaten, in restaurants. "Je kunt er in veel gevallen vanuit gaan dat de vis daar geen keurmerk heeft." Meer dan de helft van de restaurants serveert zelfs minstens één vissoort die écht niet duurzaam is, zegt de oprichter. "Het staat er dramatisch slecht voor met de duurzaamheid van vissen in restaurants."

Grootoogtonijn en geelvintonijn zijn tonijnsoorten die in Nederland vaak gebruikt worden voor sushi. Slechts heel soms – afhankelijk van bijvoorbeeld die kweek- of vismethode – zijn deze soorten volgens de VISwijzer van Good Fish een goede keus. 

Bijvangst en overbevissing

Veel vaker is de tonijn niet duurzaam. Dat komt onder andere door de manier waarop tonijn wordt gevist. "Mensen halen netten over de bodem. Daarbij heb je kans dat je een bijvangst hebt van beschermde diersoorten." Ook is tonijn slachtoffer van zogeheten overbevissing. "Veel mensen weten niet dat we tonijn hadden in de Noordzee, maar daar is-ie bijvoorbeeld weggevist."

De Sushimeisjes verkochten geelvintonijn uit Sri Lanka. "Die wordt met de hengel gevangen, maar er is wel altijd sprake van bijvangst", vertelt Nicole. "Ook moet het met het vliegtuig naar Nederland komen, wat niet goed is voor de CO2-uitstoot. En duurzamere tonijn vonden wij qua smaak geen vervanger voor de soort die wij gebruikten."

En zalm dan?

De Sushimeisjes halen tonijn daarom dus van het menu. Maar zalm staat er bijvoorbeeld nog wel op. "Onze kweekzalm is gelabeld met een ASC-certificaat en komt uit Noorwegen", zegt Nicole. Bovendien hoeft één soort van het menu halen volgens haar niet te betekenen dat ook alle andere vis in de ban moet. "Stap voor stap verduurzamen is voor ons de manier."

Maar is zalm eigenlijk beter dan tonijn? "Je hebt verschillende soorten, maar het is vaak geen topproduct qua duurzaamheid. De gecertificeerde zalm staat in het geel op de VISwijzer", zegt Van Vilsteren. "Het is niet duurzaam, maar ook niet zwaar overbevist. De zalmsector doet wel erg zijn best om te verduurzamen."

'Bewonderenswaardig'

Toch weer een ander verhaal dan tonijn dus. Van Vilsteren vindt het dan ook goed dat het Haagse sushirestaurant ervoor heeft gekozen om de vis van het menu te halen. "Dat ze de verantwoordelijkheid durven te nemen en zeggen: het gaat zo slecht met de tonijnen, dus we halen ze van het menu totdat het weer goed gaat. Dat vind ik bewonderenswaardig."