Taaldeskundige ontdekt 'koeientaal' bij koeien
Spanjaarden spreken Spaans en Turken spreken Turks, maar uit onderzoek blijkt dat koeien ook een eigen taal hebben, die ze zowel kunnen uiten naar soortgenoten als naar mensen. Meer begrip voor deze koeientaal zou het contact tussen mens en dier moeten verbeteren.
Leonie Cornips is taalkundige en deed onderzoek naar de manier waarop koeien loeien en hun lichaam bewegen als ze bijvoorbeeld de boer groeten of hun kalf kwijt zijn. "Wat we vaak vergeten bij mensen is dat taal ook lichaamshouding omvat. Je kunt iets zeggen, maar je gezichtsuitdrukking kan het tegenovergestelde communiceren. Datzelfde geldt voor koeien."
Likgedrag
Als een koe bijvoorbeeld de kudde groet of haar kalf roept, gebruikt ze zowel geluid als lichaamsbewegingen. "Ook het likgedrag van koeien onderling is een vorm van communicatie. Een koe kan bijvoorbeeld laten weten dat ze op een specifieke plek gelikt wil worden", zegt Cornips. Volgens de taalkundige is de non-verbale communicatie bij koeien even belangrijk als het loeien.
De verschillende tonen zijn volgens taaldeskundige Cornips belangrijk om de wensen van een koe goed te begrijpen. Als een koe haar kalf roept, uit ze een toon die steeds hoger klinkt. Als de koe haar kalf likt, loeit ze veel korter met een vrij vlak verloop. Vooral de toonhoogte verschilt per behoefte.
Het onderzoek van Cornips, in samenwerking met de Vakbond voor Dieren en het Dierenwelzijnsfonds, wordt gebruikt als lesmateriaal voor agrarische opleidingen. "Het doel is om het contact tussen mens en dier te verbeteren."
Kangoeroes en gorilla's
Koeien zijn overigens niet de enige dieren die met mensen communiceren. Veel gezelschapsdieren zoals honden, katten en vogels doen het regelmatig. Maar ook wilde dieren zoals kangoeroes en gorilla's hebben aangetoond dit te kunnen.
Arie van Eck is melkveehouder bij DreiEcks Dairy en let ook goed op de lichaamsbewegingen van zijn koeien. "Als melkveehouder kijken we meer naar het natuurlijke gedrag, daar halen we de meeste informatie uit." Zo worden de koeien gemonitord met een halsband, die gebruikt wordt voor dataverwerking. Daaruit speelt Van Eck in op de zorgbehoefte van de koe. "Een gezonde koe die ligt, vreet en herkauwt. Als dat niet gebeurt krijgen we dat mee via de halsband en kunnen we de koe nakijken."
Koeien kunnen groeten
Maar koeien kunnen dus ook met geluiden laten weten hoe ze zich voelen. Zo groeten de koeien Van Eck als ze de boer zien. "Je hoort vaak aan de toon van een koe wat ze willen. Als je voer komt brengen, dan groeten ze echt", vertelt Van Eck. Het begrijpen van de 'koeientaal' zou ervoor kunnen zorgen dat boeren hun eigen koeien beter snappen.