'Bedreigers windpark Groningen zijn niet meer voor rede vatbaar'

Vanochtend maakte het Dagblad van het Noorden bekend dat een Drentse ondernemer, Ben Timmermans, zijn medewerking aan de aanleg van een windmolenpark in Groningen stopt. Aanleiding is een dreigbrief aan zijn adres.

'Zorgvuldig afbreken'

In die brief stond: "Dat wat u in 20 jaar heeft opgebouwd, gaan wij zorgvuldig afbreken en daar nemen wij alle tijd voor." En: "Net als u denkt: het is weer rustig, dan zijn wij er weer." 

Timmermans schrijft dat hij het 'heel erg' vindt dat het windpark een 'splijting binnen de bevolking veroorzaakt'. "Of je nu voor- of tegenstander bent, laten we ons alstublieft houden aan de rechtsmiddelen die wij democratisch met elkaar hebben afgesproken in ons land." 

Hij zegt te vrezen voor de veiligheid van zijn bedrijf en familie en heeft aangifte gedaan. "Ik wil geen strijd en ga ook geen strijd aan. Ik behandel anderen altijd met respect en wens zelf ook als zodanig te worden behandeld, maar in dit geval kan ik mij niet verweren."

'Windpark betekent oorlog'

Het zijn niet de eerste bedreigingen in verband met dit windpark. Op de akkers van boeren die een windmolen op hun terrein wilden hebben, werden eerder al ijzeren voorwerpen gegooid om landbouwmachines te vernielen. Ook werden protestborden geplaatst met teksten als 'Windpark betekent oorlog!'.

Het verzet tegen windmolens in Drenthe en Groningen neemt zelfs vormen aan van extremisme, schreef de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) vorig jaar. De NCTV spreekt over geradicaliseerde acties. "Vooral in Drenthe en Groningen neemt het protest in sommige gevallen buitenwettelijke vormen aan."

Meest opvallende (gewelds)incidenten:

• Augustus 2014: Stinkbommen in auto van gedeputeerde en stinkbommen in provinciehuis Groningen.
• Mei 2015: Horeca in Veendam en Scheemda ontvangen waarschuwingsbrieven.
• Juni 2015: Boze actievoerders bezetten dorpshuis van Meeden.
• September 2015: Actievoerders zetten doodskist neer bij RWE in Essen en leggen tas neer, explosievendienst in actie.
• Oktober 2015: Stoep provinciehuis bewerkt met olieachtige stof, ambtenaar valt.
• Oktober 2015: In meerdere maispercelen in de Veenkoloniën worden zeven dikke kettingen geplaatst, schade aan landbouwvoertuig.
• Augustus 2016: Conservenblikken met beton en ijzeren pinnen in akkers gedumpt. twee combines stuk.
• September 2016: Boerenschuur in brand gestoken.
• November 2016: Valse brief gestuurd 'namens' Economische zaken en kerstkaarten met dreigementen.
• April 2017: Auto van bouwer windmolens wordt in de brand gestoken. Ook worden molotovcocktails naar een auto gegooid. Deel van zijn huis in vlammen op.
• Juli 2018: Dreigbrieven bij 34 betrokken organisaties en ondernemingen die betrokken zijn bij bouw windmolens.
• December 2018: Actievoerders verspreiden asbest op bouwlocatie tussen Meeden en Muntendam.
• Februari 2019: Asbest gestort in Delfzijl bij aannemer Ben Timmermans, die vandaag uit het project stapt.

45 windmolens

Waarom is het verzet hier zo hevig? "De sfeer is compleet verpest", reageert 'energiecommissaris' Hotze Hofstra op de laatste dreigementen. Hij verbindt partijen - van burgers tot bedrijven - om zo te zorgen voor meer draagvlak voor duurzame energieprojecten. Het windpark in Groningen is hoe het niét moet.

Eerst even; over welk windpark gaat het eigenlijk? Het windpark heet 'de Drentse Monden en Oostermoer' en gaat over 45 windmolens. Die moeten komen in het grensgebied tussen Groningen en Drenthe, grofweg tussen Stadskanaal en de stad Groningen. 

De ashoogte van de windmolens wordt 145 meter. De tiphoogte – het hoogste puntje van de molen op het moment dat een wiek recht overeind staat – wordt 210,5 meter. Ter vergelijking; de Euromast in Rotterdam 185 meter. Grote jongens dus, maar dit soort molens staan op meer plekken. Toch is nergens het verzet zo hevig als hier.

Buitenspel gezet

Waarom zijn de reacties zo fel? Dat heeft er vooral mee te maken hoe dit project is opgestart, zo'n 10 jaar geleden. Dat had volgens Hotze Hofstra 'absoluut' anders gemoeten. "Het speelt zich allemaal precies af op de grens tussen Groningen en Drenthe. Daarom heeft het Rijk destijds de coördinatie op zich genomen, maar die heeft de regio er vrijwel niet bij betrokken. De mensen zeggen: we voelen ons buitenspel gezet."

Hofstra zegt dat burgers veel meer betrokken moeten worden bij dit soort grote projecten. Zo creëer je draagvlak. "Hier is het geval dat er maar een paar mensen profiteren. Sommige boeren verdienen er meer dan een ton aan. Dat is een oneerlijke verdeling van de lasten en de lusten. Ik begrijp heel goed dat mensen daar boos over worden. Je moet mensen meer zeggenschap geven over wat er in hun omgeving gebeurt. Je zou ze kunnen laten meeprofiteren. Steeds meer overheden zien dat dat noodzakelijk is."

'Het is totaal uit de hand gelopen'

Hofstra spreekt van een 'zorgwekkende' toestand en ziet niet zo gauw een uitweg. "Het gaat om een klein groepje hardliners die overal tegen zijn. Die voeren ook campagnes in andere plekken in de provincie. Die mensen zijn niet meer voor rede vatbaar. Dit groepje nu nog overtuigen, daar zie ik niet veel vertrouwen in. Met die groep is geen enkele gesprek meer mogelijk. Het is totaal uit de hand gelopen. De tegenstanders voelen zich belazerd en hebben er geen vertrouwen meer in dat ze serieus worden genomen."

'Wij ervaren dit als dictaat'

Dat beaamt ook Jan Nieboer van de actiegroep Tegenwind. Bewoners worden volgens hem 'compleet aan de kant gezet'. "Wij ervaren dit als dictaat en niet als democratisch besluit."

Zijn actiegroep wijst de bedreiging af. Dat er schuren in brand worden gestoken, daar staat hij niet achter. "Maar ik begrijp dat mensen uit wanhoop dit soort dingen doen." 

Bouw windpark gaat door

De organisatie achter het windpark heeft aangegeven dat de bouw van het park doorgaat. "Die is al begonnen", zegt een woordvoerder. 

De bedreigde Ben Timmermans verwacht dat een nieuwe ondernemer zich zal aandienen voor het windpark, maar waarschijnlijk komt die uit een andere regio.

"Een stuk lokale werkgelegenheid halen we hiermee helaas ook uit de regio. Onze jarenlange inspanningen om de leefbaarheid en werkgelegenheid mede te bevorderen, worden door deze acties teniet gedaan. Helaas kan ik op dit moment niet anders besluiten en houdt dit project voor ons nu per direct op. Ik wens een ieder alle wijsheid toe, waarbij hopelijk het wederzijds respect terugkeert."