Zes doden na gebruik e-sigaret in VS: moeten Nederlanders zich zorgen maken?
In de VS lijden honderden mensen aan een onbekende longziekte die waarschijnlijk samenhangt met het gebruik van een e-sigaret. Zeker zes mensen zijn daaraan overleden. De berichten veroorzaken ook in Nederland onrust. Is dat terecht?
De zeker 450 patiënten van wie sinds april 2019 is vastgesteld dat ze aan de onbekende ziekte leden, hadden last van kortademigheid, vermoeidheid, pijn op de borst, hoesten en gewichtsverlies. Het gaat om vaak jonge, voorheen gezonde mensen uit 33 verschillende staten, die één ding gemeen hebben: ze gebruikten kort voordat ze opgenomen werden een e-sigaret.
De onrust onder e-sigaretgebruikers is groot, merkt voorzitter Emil 't Hart van de Esigbond (de Elektronische Sigaretten Bond Nederland). "Ik heb de afgelopen dagen heel wat telefoontjes gehad van mensen die e-sigaretten verkopen. Zij vertegenwoordigen honderden winkels en willen vragen van hun leden en klanten kunnen beantwoorden."
Zijn in Nederland ook mensen ziek geworden van het dampen?
Zover bekend niet, zegt Esther Croes van het Trimbos Instituut. En ook in Europa zijn er zover bekend geen mensen met deze onbekende longziekte. De Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose heeft deze week een enquête verspreid onder longartsen om te inventariseren of zij patiënten met soortgelijke klachten hebben, de resultaten daarvan zijn nog niet binnen.
Is de situatie rond e-sigaretten in Nederland hetzelfde als in de VS?
Nee, zegt 't Hart van de Esigbond. "De regels zijn hier heel anders. Europa heeft hele strikte normen als het gaat om de productie. In de e-sigaretten die ze daar gebruiken, mag bijvoorbeeld veel meer nicotine. En daar kunnen ze grotere flessen van de vloeistof kopen, hier mag je maximaal 10 milliliter kopen met maximaal 20 mg nicotine erin. Ook wij als bond hebben de regels wel eens gehekeld, maar ik moet toegeven dat de overheid ervoor heeft gezorgd dat die rare producten van de Nederlandse markt zijn afgehaald."
Ook Croes van Trimbos ziet grote verschillen. "We stellen in Nederland vrij strenge eisen aan de e-sigaret." Mogelijk zijn echter niet de legaal gekochte vloeistoffen het probleem, maar vloeistoffen die op straat zijn gekocht en waarvan dus niet duidelijk is wat er precies in zit en hoe ze zijn geproduceerd. "Dat zijn in elk geval de eerste berichten."
Worden in Nederland ook niet-goedgekeurde of zelfgemaakte vloeistoffen verkocht?
't Hart zegt geen berichten hierover te hebben gehoord. Maar Croes is ervan overtuigd dat het gebeurt. "Je kan op internet recepten vinden over hoe je bijvoorbeeld de vloeistof met THC-olie kan maken. We weten niet hoe groot de handel is, ook niet of de stoffen die gebruikt worden uit dezelfde bronnen komen als in de VS. Maar ik ben er zeker van dat het gebeurt."
Croes drukt dan ook iedereen op het hart: gebruik geen illegale producten. Ook 't Hart adviseert om de producten in een winkel te kopen. "Die worden door ons en de NVWA op de nek gezeten om zich aan de regels te houden."
Moeten e-sigaretgebruikers in Nederland zich zorgen maken?
Op die vraag is nog geen goed antwoord te geven, zegt Croes van het Trimbos Instituut. Dat komt omdat nog niet bekend is wat de oorzaak is van de ziektegevallen in de VS.
"Er zijn alleen nog vermoedens over waarom mensen ziek zijn geworden, maar die zijn nog niet bevestigd. Zo weten we dat er bij een deel van de mensen die ziek zijn geworden of zijn overleden, THC-olie in de vloeistof zat. Die stof is in Nederland officieel verboden. Maar er zijn ook patiënten die zover bekend geen THC-olie hebben gebruikt."
"Het vermoeden is nu dat die olie of een andere chemische stof een chemische reactie geeft, waardoor de longblaasjes beschadigen en je moeite krijgt met ademen."
't Hart van de Esigbond gelooft niet dat Nederlanders reden hebben tot zorg. "Er zijn miljoenen gebruikers van de e-sigaret in Europa. Hij wordt al sinds 2012 gebruikt. Als de oorzaak van de ziekte in de VS ook in Europa zou worden gebruikt, dan zouden er al mensen ziek zijn geworden."
Croes wil benadrukken dat het in de meeste situaties onverstandig is om een e-sigaret te gebruiken. "Niet-rokers moeten er zeker niet aan beginnen. En rokers alleen als ze andere methoden hebben geprobeerd om te stoppen, zoals nicotinepleisters, en die niet zijn gelukt. Dan raden wij de e-sigaret ook alleen aan als hulpmiddel om te stoppen met roken, en het gebruik daarna ook af te bouwen."
