Immuun voor coronavirus: kun je genezen patiënten meer toestaan dan anderen?

"Voor mij als individu hoeven die maatregelen natuurlijk niet meer", zegt Rob van den Hoven van Genderen. Hij was één van de eerste mensen bij wie in Nederland het coronavirus werd vastgesteld. Inmiddels is hij al een aantal weken genezen, en heeft hij er alle vertrouwen in dat hij het virus geen tweede keer kan krijgen.

"Ik heb een bloedtest gehad en bleek heel veel antistoffen in mijn bloed te hebben. De kans dat ik besmet raak of anderen besmet is klein." Hij denkt dat voor mensen zoals hij een stuk meer mogelijk is dan nu. "Je moet nagaan dat er een grote groep is ontstaan van mensen die al immuun zijn. Ik vind het vreemd dat al die mensen aan dezelfde regels moeten voldoen."

Toch snapt Rob dat het moeilijk is om onderscheid te maken tussen mensen die wel of niet ziek zijn geweest. "Je kunt niet alleen restaurants en kroegen openen voor mensen die immuun zijn, dan krijg je heel scheve verhoudingen en jaloezie."

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het RIVM zijn een stuk terughoudender dan Rob. Het RIVM zegt dat het merendeel van de mensen die het coronavirus hebben gehad het niet nog een keer krijgt, maar dat niet met zekerheid te zeggen is of je veilig bent.

De WHO heeft vrijdag zelfs een speciale briefing naar buiten gebracht waarin wordt ingegaan op de immuniteit van ex-patiënten. Daarin wordt duidelijk stelling genomen: "Er is op dit moment nog geen bewijs dat mensen die zijn genezen van Covid-19 en antistoffen hebben, ook beschermd zijn tegen een tweede infectie." Volgens de WHO is het goed mogelijk dat ex-patiënten (tijdelijk) immuun zijn, maar is er extra onderzoek nodig om dit te kunnen garanderen.

Vertrouwen in immuniteit

Toch maakt Rob zich geen zorgen. "Ik heb vertrouwen in het feit dat ik immuun ben", zegt hij. "Ik heb ook gezegd tegen mensen die ziek zijn dat ik wel wil helpen, bijvoorbeeld met boodschappen. Ik vorm geen gevaar voor jullie en niet voor mezelf." Hij denkt dat ex-patiënten veel meer kunnen worden ingezet in de maatschappij.

"Mensen die getest zijn, zijn bekend bij de GGD", zegt hij. "Als die een positieve bijdrage kunnen leveren door dingen te doen waarbij ze direct contact met anderen hebben, lijkt me dat heel goed. Maar daar hoor je nooit iets over."

In sommige landen wordt de mogelijkheid besproken om mensen die genezen zijn van het coronavirus een 'immuniteitspaspoort' te geven. In Duitsland denken onderzoekers hardop na over speciale certificaten voor mensen met antistoffen in hun lichaam. Deze mensen zouden eerder uit de lockdown mogen en weer normaal aan het werk kunnen.

In Engeland opperde de minister van Volksgezondheid, Matt Hancock, een soortgelijk idee. Dit deed hij vlak nadat hij zelf uit isolatie mocht, twee weken na een positieve coronatest. "We kijken nu naar een immuniteitscertificaat", zei hij tegen CNN. Mensen die antistoffen in hun lichaam hebben, zouden een speciaal polsbandje moeten krijgen, zodat ze het normale leven zo veel mogelijk kunnen hervatten.

Ook zwaar getroffen landen als China en Italië denken na over dit soort maatregelen voor hun exitstrategie. In de briefing van de WHO van vrijdag raadt de organisatie zo'n 'immuniteitspaspoort' vooralsnog af. WHO vreest voor een vals gevoel van veiligheid, waardoor het virus zich juist meer verspreidt.

Geen risico's

Ook ex-coronapatiënten Edwin en Vivian nemen nog absoluut geen risico, totdat er meer zekerheid is over hun immuniteit. Het stel uit Waalwijk raakte besmet tijdens een skitrip in Noord-Italië. Het virus heeft 'een hele lange nasleep', zegt Edwin. Hij is niet lang na zijn genezing weer aan het werk gegaan, maar zes weken later merkt hij nog steeds dat hij erg moe is en soms kortademig.

"We houden ons heel erg aan de maatregelen", zegt Vivian. "We zijn zorgvuldig met hygiëne en we houden afstand." Ze gedragen zich eigenlijk niet anders dan ze hadden gedaan als ze geen antistoffen in hun lijf hadden gehad. Daar zijn verschillende redenen voor: het is niet zeker dat ze immuun zijn, en ze zijn ook bang om bijvoorbeeld via hun handen iets over te dragen aan mensen die nog wel ziek kunnen worden.

Voorbeeldfunctie

"En je moet ook gewoon een voorbeeld zijn voor anderen", zegt Edwin. Hij kan zich heel boos maken over mensen die zich niet aan de maatregelen houden: "Waarom ben ik zo voorzichtig en zijn sommige andere mensen dat niet? Ik spreek mensen er ook op aan. Zo van: waarom staan jullie met zeven man op straat te praten?"

De angst voor corona is wel bij allebei verdwenen, omdat ze weten wat het betekent om de ziekte te krijgen. Toen ze net besmet waren, ging Edwin nog op internet zoeken wanneer je risico loopt om te overlijden. Inmiddels weet hij dat hij er niet dood aan gaat. "Dat is wel een fijn gevoel", zegt hij. Ook Vivian heeft meer rust doordat ze weet hoe ze reageert op de ziekte. "Dat hebben we nu ervaren en doorstaan."