Zelfs 93 miljard extra lenen kost staat naar verwachting niks
Door het gigantische begrotingstekort dat Nederland dit jaar naar verwachting heeft, moet de staat ook veel meer geld lenen dan gepland. Maar zelfs nu Nederland 93 miljard euro extra moet lenen, is de verwachting nog steeds dat dit de overheid voorlopig geen cent aan rente kost.
Vorige week maakte het ministerie van Financiën al bekend dat Nederland dit jaar een tekort verwacht van 92 miljard euro. Dat historische tekort wordt veroorzaakt door de gigantische steunpakketten die de overheid heeft opgetuigd om de crisis te bezweren en de misgelopen belastinginkomsten.
93 miljard extra lenen
Dat zorgt ervoor dat het ministerie van Financiën dit jaar niet 42,7 miljard euro moet lenen, maar 135,8 miljard, dat is 93 miljard extra. Dat is nog iets meer dan het tekort van 92 miljard, dat verschil wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er voor de crisis nog een overschot werd verwacht op de begroting van 1,5 miljard euro.
42,7 miljard?
Dat de staat al voor de coronacrisis bijna 43 miljard euro zou moeten lenen, terwijl de verwachting toen nog was dat het een uitstekend jaar zou worden, klinkt gek, maar daarvoor is een logische verklaring.
Dat geld is nodig om bestaande schuld te herfinancieren. Ieder jaar moeten er leningen worden afgelost. In de meeste gevallen wordt daarvoor opnieuw geld geleend. Daar neemt de schuld niet van toe, want je lost de ene schuld af en gaat een nieuwe aan.
Geld lenen kost geen geld
Maar geld lenen kost lang niet altijd geld, als je een land als Nederland bent. De rentes zijn de afgelopen jaren zo ver gedaald dat Nederland zelfs op langlopende leningen vaak geld toe krijgt.
Rentes op Nederlandse staatsleningen zijn zo laag, negatief zelfs, omdat het vertrouwen in de markt dat Nederland terug kan betalen extreem groot is. Dat wordt nog versterkt door het opkoopbeleid van de Europese Centrale Bank, dat de rentes nog verder drukt.
Zeer kortlopende staatsleningen, waarbij het risico voor beleggers extreem klein is, kennen een negatieve rente van rond de 0,5 procent. Maar zelfs langlopende leningen die de staat afsluit, van tien jaar of langer leveren de staat geregeld wat geld op.
Meer lenen, niet meer rente betalen
De vraag is of dat ook zo blijft als de staat opeens tientallen miljarden meer gaat lenen, waardoor het aanbod opeens explodeert. Daar moeten genoeg kopers voor zijn én die moeten ook het vertrouwen houden dat de Nederland ook met al die nieuwe schuld zo'n betrouwbare terugbetaler blijft.
Daar heeft het Agentschap van de Generale Thesaurie, de afdeling van het ministerie van Financiën dat verantwoordelijk is voor het beheren van de schatkist en het lenen van geld, in ieder geval alle vertrouwen in.
"Inmiddels hebben wij sinds het uitbreken van het coronavirus in Nederland al enkele veilingen gedaan om extra geld op te halen. Uitgaande van de uitgiftekalender en de huidige rentestanden, is de verwachting niet dat de geplande uitgiften gepaard zullen gaan met (per saldo) hogere rentelasten", schrijft Elvira Eurlings, de baas van het Agentschap, in een verklaring.
Gezonde financiën
Dat betekent dat de verwachting is dat het lenen van de extra miljarden er niet voor gaat zorgen dat de staat meer geld kwijt gaat zijn dan nu aan rentekosten. Ofwel: de gemiddelde rente zal 0 of negatief zijn.
Volgens het Agentschap komt dat door de 'zeer hoge kredietwaardigheid', de sterke economie en de 'gezonde uitgangspositie van de overheidsfinanciën'.