9 stellingen voorgelegd: afwachten, testen of quarantaine

Er komen nog elke dag veel vragen binnen bij RTL Nieuws over het coronavirus. We legden aan de hand van die vragen negen stellingen voor aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en GGD Nederland.

We beginnen met het testbeleid. Want wanneer moet je nou wel of niet een afspraak maken om een bezoekje te brengen aan een teststraat?

Stelling 1: Ik moet mij laten testen als mijn partner, collega of vriend verkouden is.

Niet direct, is het antwoord. "Dit hangt er volledig van af, of je zelf ook klachten hebt", legt Sonja Kloppenburg, woordvoerder van GGD Nederland, uit. "Je test namelijk wanneer je klachten hebt. Jouw partner moet dus zeker contact opnemen met de lokale GGD, omdat diegene milde klachten heeft. Maar heb je zelf geen klachten? Dan hoef je niet getest te worden."

Stelling 2: Ik moet mij laten testen als het vermoeden bestaat dat mijn huisgenoot corona heeft, maar nog wacht op de uitslag.

Volgens GGD-woordvoerder Kloppenburg geldt ook hier de regel: laat je alleen testen bij klachten. Het RIVM zegt daarbij dat de geteste persoon thuis behoort te blijven tot de uitslag van de test er is. "Wanneer de geteste last heeft van benauwdheid of koorts, dan blijven ook de huisgenoten thuis tot de uitslag van de test bekend is."

Goed, de knoop is doorgehakt en je bent getest op het coronavirus. En dan? Dan volgt een mogelijke quarantaineperiode. 

Stelling 3: Ik ben negatief getest, hoef ik niet in quarantaine en kan met mijn loopneus gewoon over straat. 

De vuistregel blijft: bij klachten blijf je thuis en laat je testen. De beste kans op een juiste uitslag heb je op de derde dag waarop je klachten hebt. Als je je te vroeg laat testen, dan is de kans groot dat het testresultaat onterecht negatief is. Met andere woorden: dat je op basis van de testuitslag denkt dat je geen corona hebt, terwijl je het wel hebt. 

Is de uitslag negatief? Dan had je op het moment van testen geen corona. Je hoeft niet meer thuis te blijven en kunt weer naar buiten en aan het werk. Maar is er nog steeds een sterke verdenking dat je een besmet bent met het coronavirus? Laat je dan een paar dagen later, in overleg met je arts of iemand van de GGD, nogmaals testen.

Stelling 4: Ik heb corona, maar geen klachten. Ik hoef dus niet in quarantaine.

Dat klopt niet. Je moet wél in isolatie. RIVM: "Wanneer uit een test blijkt dat je besmet bent met het coronavirus, maar er is geen sprake van ziekteverschijnselen, dan moet je in isolatie. Maar als je na 72 uur nog steeds klachtenvrij bent, mag je uit isolatie. Die 72 uur in isolatie zijn om af te wachten of je wel klachten gaat ontwikkelen. Als je corona hebt en wél klachten ervaart, dan moet je minimaal 7 dagen in isolatie totdat je minstens 24 uur geen klachten meer hebt."

Stelling 5: Als ik negatief ben getest na nauw contact met iemand met corona, moet ik toch in quarantaine.

Dat klopt. "Er is sprake van een incubatietijd", legt GGD-woordvoerder Kloppenburg uit. "Wanneer je dicht in de buurt bent geweest van iemand met corona, moet je 10 dagen in quarantaine." Met nauw contact wordt bedoeld dat iemand minimaal 15 minuten binnen de anderhalve meter is geweest. Het kan 2 tot 12 dagen duren voordat je vervolgens coronaklachten krijgt. RIVM: Daarom is het belangrijk dat je tot 14 dagen (de maximale incubatietijd) na het contact met een positief geteste persoon je gezondheid extra goed in de gaten houdt.

Natuurlijk zijn er ook speciale gevallen. Mensen in de risicogroepen of de werknemers in vitale sectoren. Voor hen gaat het soms nét iets anders. 

Stelling 6: Mijn huisgenoot en ik vallen in de risicogroep en moeten ons altijd isoleren en vaker laten testen.

Ook voor mensen in de risicogroepen gelden de basisregels van afstand houden en handen wassen. Maar voor hen gelden ook aanvullende adviezen, schrijft het RIVM. "Voor mensen uit risicogroepen is het belangrijk om 'oncontroleerbare' situaties te vermijden. Dit zijn situaties waar het niet mogelijk is om anderhalve meter afstand te houden en waar ook niet gecontroleerd wordt of mensen klachten hebben. Op deze manieren kunt u oncontroleerbare situaties vermijden en de kans op besmetting beperken." 

Het RIVM geeft het advies om terughoudend te zijn met op bezoek gaan en ontvangen. Daarnaast is het beter om drukke plekken, het openbaar vervoer en grote bijeenkomsten te vermijden. "Maar in quarantaine gaan is niet nodig, nu het virus beter onder controle is." Voor testen geldt hetzelfde als voor iedereen: vraag om een test wanneer je klachten hebt.

Stelling 7. Ik ben zorgmedewerker of leerkracht, en dus mag ik me vaker laten testen dan mensen die geen vitaal beroep hebben.

In principe niet. Ook voor zorgmedewerkers geldt dat ze getest worden bij klachten, en wanneer ze geen klachten hebben worden ze niet getest.

Er geldt wel één enkele uitzondering op de basisregels voor de zorgmedewerkers. Wanneer er sprake is van terugkeer uit een vakantieland met oranje reisadvies, een positief geteste huisgenoot of nauw contact, of een huisgenoot met koorts of benauwdheidsklachten, moet ook een zorgmedewerker 10 dagen in quarantaine. Deze periode kan onderbroken worden, mits de medewerker zelf geen klachten heeft gekregen, wanneer de zorginstelling te weinig personeel heeft. RIVM: "Als de continuïteit van de zorg in het  geding kan komen doordat minder personeel kan werken, is er ruimte voor uitzonderingen."

Bijna in heel Nederland is de zomervakantie inmiddels voorbij. Wellicht kom je net terug uit een vakantieland met een oranje reisadvies. Hier gelden weer andere richtlijnen voor.

Stelling 8. Ik kom uit een land met oranje reisadvies. Ondanks dat ik geen klachten heb, moet ik mij laten testen.

GGD-woordvoerder Kloppenburg benadrukt nogmaals: "Je laat je alleen testen als je klachten hebt. Dus ook als je bijvoorbeeld wakker wordt met een hoestje." Kom je terug uit een gebied dat oranje is vanwege verhoogd besmettingsgevaar of dat tijdens je verblijf daar oranje is geworden, dan moet je tien dagen in quarantaine. Dit is een dringend advies, het is dus géén verplichting.

In aankomsthal 3 van Schiphol staat sinds twee weken een teststraat van GGD Kennemerland die bedoeld is voor reizigers uit hoogrisicolanden. De overheid wil dat iedereen die aankomt uit landen met kleurcode rood of oranje zich laat testen, ook mensen zonder klachten. GGD: "Het protocol is hetzelfde als bij een reguliere teststraat. Het enige verschil is dat dit ook bedoeld is voor mensen die geen klachten hebben." Dit testen is niet verplicht, want dit is volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) juridisch niet mogelijk.

Stelling 9. Ik moet me altijd laten testen voor ik in het buitenland op vakantie ga.

Nee, het is niet altijd nodig om je te laten testen voor je naar het buitenland afreist. In sommige landen heb je een negatieve Covid-19 pcr-test nodig om binnen te komen. Dat is op dit moment het geval voor Aruba, Bonaire, Curaçao, Cyprus en Griekenland. De test mag op het moment dat je de grens overgaat niet ouder zijn dan 72 uur.

Een bewijs dat je coronavrij bent, is niet te krijgen via de GGD. Daar moet je klachten hebben om je te kunnen laten testen.