Froukje is chronisch suïcidaal: 'Als ik om me heen kijk, zie ik mogelijkheden'

"Hoe dacht jij dat mijn huis eruit zou zien?", vraagt ze. Ze kent alle vooroordelen over 'verwarde' mensen. Die zijn werkloos, hun huis is een puinhoop, net als de rest van hun leven. Vaak zijn ze verslaafd en eenzaam.

Schaamte

Dat is een van de redenen dat ze dit interview wil geven, en dat ze eerder deze zomer haar verhaal deed op LinkedIn. Die post begon ze met de woorden: ‘Ik ben die verwarde weggelopen vrouw'-melding van Burgernet. Verder schreef ze onder meer dat ze weleens door de politie is tegengehouden bij een poging. En dat ze lange tijd heeft gezwegen over haar psychische problemen, omdat ze het gevoel had dat ze zich daar 'enorm voor moest schamen'.

Die schaamte wil ze niet meer. Ze wil haar verhaal vertellen, zodat er meer begrip komt voor mensen die soms in de war zijn, en zodat anderen weten dat ze niet alleen zijn met hun worsteling. Hoe spannend ze het ook vindt om hiermee naar buiten te treden. Want ze weet dat er onbegrip komt. Mensen die haar egoïstisch vinden, gestoord, of erger.

Veel reacties

"Ik kreeg zo veel reacties op mijn post. Van mensen die zelf een poging hadden gedaan of van wie een dierbare suïcide heeft gepleegd. Maar ook van een vrouw die graag eens met iemand wilde praten, maar niemand zei te kennen die suïcidaal is geweest. Dat is toch vreemd? Zo veel mensen hebben weleens met gedachten rondgelopen. Dat geeft aan hoe weinig erover wordt gepraat."

Bij Froukje begonnen de gedachten al jong. Ze had een moeilijke jeugd waarin ze zich niet aan mensen kon hechten. Ze werd gepest en ook thuis vond ze door omstandigheden niet de veiligheid die een kind zo hard nodig heeft – waarom houdt ze graag privé, maar het resulteerde in wat complexe PTSS wordt genoemd: een complexe posttraumatische stressstoornis.

'Magische wens'

"Ik was een jaar of acht toen ik de wens had om te verdwijnen. Een soort magische wens: weg uit de wereld en uit ieders herinneringen. Toen ik een jaar of 12 was, werd ik me ervan bewust dat je zelf een rol kan hebben in je dood."

"Echt mis ging het toen ik in 4 havo een ander profiel koos dan mijn vriendinnen en daardoor in een andere klas terechtkwam. Zij waren de enige veiligheid die ik had, het voelde alsof die onder mij vandaan werd getrokken."

Zelfmoordpoging

Ze deed een zelfmoordpoging. Niet een waarmee ze zichzelf echt schade kon toebrengen, maar de intentie was er en iedereen wist: dit is serieus. Het was het begin van een traject in de geestelijke gezondheidszorg, dat 17 jaar later nog niet voorbij is. Ze deed meerdere pogingen, drie waren er bijna gelukt – een keer moest ze gereanimeerd worden.

"Ik denk weleens: hoe zou het zijn als ik een andere jeugd had gehad? Als ik niet was gepest en me ergens veilig had gevoeld? Die gedachte maakt me verdrietig. Misschien was mijn leven nu dan zo veel makkelijker geweest."

Twee gedachten in gevecht

Hoe het werkt in haar hoofd? "Het is alsof er twee gedachten met elkaar in gevecht zijn: aan de ene kant wil ik een leuk, 'normaal' leven. Bewijzen dat ik wél iets waard ben. Aan de andere kant wil ik dood."

"Welke gedachte wint, kan per uur verschillen. Zo zat ik tijdens mijn studie in het ziekenhuis papers te schrijven, te werken aan mijn toekomst, nadat ik weer een poging had gedaan. Maar die tweede gedachte is nooit helemaal weg. Als ik om me heen kijk, zie ik plekken waar ik het kan doen."

Egoïstisch

Meerdere keren vertrok ze thuis om er een eind aan te maken. Eén keer werd ze op het laatste moment door twee omstanders gered. "Ik snap dat mensen het egoïstisch vinden. Wat doe je betrokkenen aan? Omstanders? Mensen die je lichaam vinden of moeten opruimen?"

"Het lijkt me vreselijk om in hun schoenen te staan. En toch, op zo’n moment zit ik in zo’n tunnel. Ik denk dan dat het voor iedereen beter is als ik er niet meer ben, dat het voordeel daarvan opweegt tegen de nadelen. Het is egocentrisch, zeker. Maar egoïstisch? Zo voel ik het niet."

Afscheid nemen

De laatste poging die ze deed, was niet zo lang geleden. Al een paar dagen voelde ze dat het niet goed ging, maar er iets aan doen, lukte niet. Die dag appte ze een vriendin, die zag dat ze afscheid probeerde te nemen.

De vriendin ging naar haar huis, Froukje liep weg. Haar vriend, psychiater en de politie werden gewaarschuwd en er ging een burgernetmelding uit: verwarde vrouw vermist, met een beschrijving van wat ze aanhad en hoe ze eruitziet.

Vriendin in paniek

"Die melding kreeg ik zelf niet, maar ik wist wel dat ze de politie zouden bellen. Dus ik liep via kleine paadjes met een omweg naar de plek waar ik het wilde doen. Een vriendin belde nog, helemaal in paniek. Ik dacht: waarom huil je nou? Ik kon er op dat moment helemaal niets mee."

Vlak bij de plek zag ze een politiebusje. Ze deed haar best het te ontwijken, maar dat mislukte. Een agent – ze schat van haar leeftijd – sprak haar aan en legde uit dat ze mee moest komen. "Hij was zo menselijk. Natuurlijk, dat waren mijn vriendinnen ook, maar nu stond ik daar meer voor open."

'Ruimte in mijn hoofd'

"De poging was voorbij, mislukt, ik denk dat er daardoor weer ruimte was in mijn hoofd. De agent raakte me. Helemaal toen iemand anders op het politiebureau zei dat hij mij in een cel moest zetten tot de crisisdienst kwam, en hij zei dat hij dat niet ging doen, omdat ik beter verdiende dan dat."

De crisisdienst kwam, cru genoeg collega's van Froukje, die als ervaringsdeskundige bij een ggz-instelling werkt. Ze stelden de standaardvragen: Hoe voel je je? Waarom heb je dat gedaan? Wat kan je ons beloven? En daarna werd ze naar huis gestuurd – dat opname in een instelling voor haar averechts werkt, is inmiddels wel vastgesteld.

Om hulp vragen

Thuis zaten haar vriend, ouders en een vriendin op haar te wachten. "Dan schaam je je. Dit zijn mensen die om me geven, voor wie ik ertoe doe, waarom voelde ik eerder niet dat ik hen pijn zou hebben gedaan als het was gelukt?"

En toch, ze weet nu al dat die gedachten opnieuw zullen komen, zoals ze dat de afgelopen 17 jaar geregeld deden. En op zo'n moment bedenken dat ze ook weer overgaan, dat lukt niet. Wel leert ze sinds kort op tijd om hulp vragen.

Lopen met de hond

Ze ziet elke week een psychiater, een psycholoog en een creatief therapeut, en ze krijgt thuiszorg voor mensen met psychische problemen: iemand die helpt met de dagelijkse dingen waar ze tegenaan loopt. Of die gewoon met haar en haar hond Simmer gaat lopen en luistert.

"Ik weet nu wat signalen zijn dat het de verkeerde kant op gaat. En ik weet dat ik om hulp mag vragen, dat die er ook voor mij is. Als ik de thuiszorg bel omdat het niet goed gaat, dan komen ze die week een keer extra, of twee keer als dat nodig is. Dat idee alleen al is fijn."

'Ik ben wel waardevol'

"En ik leer dat ik wel waardevol ben. Elke dag schrijf ik op wat ik die dag goed heb gedaan, in plaats van alleen te denken aan wat ik niet goed deed. En kijk naar de reacties op mijn LinkedIn-post, ik kan nu niet zeggen dat ik niets bijdraag, dat ik voor niemand iets beteken."

Froukje hoopt dat haar post en dit interview ook anderen laten zien dat ze hulp kunnen vragen. "Al is het maar dat ze met 113Online bellen. Een anoniem gesprek, maar hoe sterk is het als je op zo’n moment de drang om er een eind aan te maken kan uitstellen en iemand belt? Dat is niet zwak, daar is moed voor nodig. Ik hoop dat mensen dat zien."