Zo draait deze middelbare school door: 'Shit, waar is mijn mondkapje?'

In lokaal N op de eerste verdieping van Scholengemeenschap Leo Vroman in Gouda is een docent met zijn mentorleerling in gesprek. Hij zit aan de ene kant van de bank, het meisje helemaal aan de andere kant.

De docent glimlacht, vermoedelijk, maar zij kan die glimlach niet zien. Hij zit verborgen onder een gitzwart stoffen mondkapje.

"Ik vind het vreselijk om in deze tijd les te geven", zegt Joran van Hooijdonk, mentor en docent Frans, even later, als de 4-vwo-leerlingen roezemoezend het lokaal verlaten. "Het is niet meer persoonlijk, ik kan niet dicht bij ze komen om goed naar ze te luisteren of met hen mee te kijken."

Ik mis de nabijheid

Hij mist, zo zegt hij, die fysieke nabijheid. "Maar ik snap het wel. Thuis kun je je bubbel zo klein mogelijk maken: op een middelbare school is die bubbel onmetelijk groot."

Een bubbel met 800 kinderen, welteverstaan. 800 kinderen die mogelijk besmet kunnen worden. 800 kinderen die mogelijk ook ánderen kunnen besmetten.

Middelbare scholieren worden sinds vorige week dringend geadviseerd door de overheid om een mondkapje te dragen buiten hun eigen lokalen. De Goudse school stuurde direct een brief naar alle leerlingen om ze te informeren.

"Ideaal is zo'n ding niet", zegt Lars (16). Hij zwiept het elastiek van zijn mondkapje om zijn vinger, 'even geen zin om hem op te doen'. Zijn vriend Haziz veert op. "Shit. Die van mij ligt nog boven, in het lokaal."

En hoe kun je zien of iemand lacht? 

Volgens de school droeg de eerste dag 75 procent van de leerlingen het mondkapje. Nu is dat aantal wel wat afgenomen. De school worstelt ermee.

"Ik gebruik hem af en toe", zegt Lars. "Die eerste dag dacht ik: sta ik niet voor lul. Maar iedereen deed het." Hij vindt het wel gek dat je iemands mond niet kan zien. "Maar als je wilt weten of iemand naar je glimlacht of niet, dan kun je dat ook aan de ogen zien."

Wat zijn de regels? 

• In het voortgezet (speciaal)onderwijs geldt een dringend advies om buiten de les mondkapjes te dragen.
• Dit geldt in alle situaties waar de 1,5 meter tussen leerling en docent niet te waarborgen is, zoals op gangen en in aula's.
• In klassikale lessituaties waarin leerlingen zitten kan het mondkapje af.
• Het dringende advies geldt ook bij beroepsgerichte vakken in het vmbo en de praktijkvakken in het praktijkonderwijs waarbij geen 1,5 meter afstand kan worden gehouden, zolang dit de veiligheid van de lessen niet in gevaar brengt. 

Bron: Rijksoverheid.nl

Wie even een uurtje in de aula zit, kan in elk geval wél een duidelijke trend bespeuren: zwart is veruit populairste kleur. "Lekker basic", beaamt een groepje giechelende meisjes – afgaande op het geluid dat achter het mondkapje vandaan komt. "Die kleur past bij elke outfit. Anders moet je ook nog elke ochtend bedenken: wat past er bij mijn mondmasker?"

Ineens moest ik naar huis

Behalve dat leerlingen worden gewezen op het mondkapjesadvies, voert de school ook haar eigen contactonderzoek uit – dat eigenlijk de taak van de GGD is. Leerlingen die milde klachten hebben, worden per direct, zonder uitzondering, naar huis gestuurd. Idem als ze in nauw contact zijn geweest met een besmette leerling.

Dat is de taak van Charlotte Hoogenboom. Ze werd eigenlijk aangenomen als 'hoofd organisatie', maar nu is ze fulltime coronacoördinator. Ze houdt de absenties bij, heeft contact met leerlingen die een test moeten doen en houdt bij welke testen positief zijn. "Dan gaan we na: met welke leerlingen hebben deze kinderen nauw contact gehad?" Die moeten dan in quarantaine.

Het is veel, ja

Hoogenboom geeft toe: het is veel werk. En ze geeft ook toe: het is eigenlijk de taak van de GGD. "Maar we merken: die kunnen het moeilijk bolwerken. Dus doen we het zelf."

Tot nu toe heeft de hele scholengemeenschap met zo'n 1400 leerlingen 16 besmettingen gehad in vijf weken tijd. "Dus wat we doen, werkt dus heel goed. Daarom zijn zijn we ook zo streng."

Dat heeft de 15-jarige vwo-leerling Isabelle gemerkt. "Ik werd op school opgewacht door een docent. Ik had naast een klasgenoot gezeten die corona bleek te hebben. Het was spullen pakken en wegwezen." Isabelle zat drie dagen in quarantaine en mocht na het weekend, toen ze geen klachten had, weer naar school. "Het was saai thuis."

Docent Hooijdonk noemt die maatregel 'heel goed, maar ook heel gek'. "Soms verdwijnen er ineens leerlingen uit je les. Dan denk je: waar zijn we in beland?" 

De docent blijft bij zijn leerlingen benadrukken hoe belangrijk het is om een mondkapje te dragen. "Ik heb ze net nog uitgelegd wat 'solidariteit' is. Dat dat betekent dat ze het ook voor ánderen kunnen doen."

Want, legt hij dan uit: dat virus blijft niet op school. Dat gaat ook naar huis. Waar ouders zijn, opa's, oma's.

Maar is er veel angst?

Toch is er, zo op het oog, niet veel angst te bespeuren onder de leerlingen. Meestal reageren ze schouderophalend, anderen zeggen dat ze het wel een beetje gewend zijn. In de aula dragen docenten mondkapjes of spatschermpjes voor hun gezicht. Leraren houden afstand, maar de meeste kinderen vergeten dat.

Twee meisjes lezen samen in hetzelfde schrift. Afstand van schouder tot schouder? Anderhalve centimeter. Naast hen hangen drie andere leerlingen mondkaploos boven één telefoon, ze lachen om een filmpje. Voor de meesten is corona er nu even niet, het is huiswerk, het is die ene toets, een goede grap van een klasgenoot, een zak paprikachips.

Het went

Slechts een handvol kinderen draagt het kapje tijdens deze pauze. Femke (14) draagt hem wel: "Ik vind het niet heel fijn, maar het went. Al is het benauwd, vier trappen op met dat ding. Dan loop je als een malle te hijgen hoor."

Femke glimlacht breed vanachter haar mondkapje. Dat is te zien aan haar ogen.