Zij willen Navalny vrij: 'Zolang Poetin blijft, kan ik niet terug naar Rusland'

"Ik droom bijna elke nacht dat ik weer terug ga naar Rusland", zegt de 28-jarige Anna. "Maar zolang Poetin en zijn regime blijven, kan ik niet terug."

Anna staat hier, net zoals zo'n tweehonderd andere mensen, om haar steun te betuigen aan Kremlincriticus Navalny. Hij is het gezicht van het protest in Rusland. Nadat hij in Berlijn was hersteld van zijn vergiftiging met het zenuwgas Novitsjok, keerde hij terug naar Rusland en werd hij direct opgepakt. Er hangt hem nu een jarenlange celstraf boven het hoofd. 

Demonstreren tegen het regime noemt Anna 'onderdeel van haar identiteit'. Ze woont pas één jaar in Nederland, maar spreekt de taal nu al verrassend goed. De activiste organiseerde zelf vaak protesten met het team van Navalny. Ook kwam ze op voor de rechten van lhbti'ers.

'Soms voel ik mij een verrader'

Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Ze werd bedreigd en vervolgd door de Russische autoriteiten. Protesteren tegen Poetin en zijn regime kan niet zo makkelijk in Rusland. "Ik ken zoveel mensen die in de gevangenis zitten. Dat wil ik niet. Daarom ben ik vorig jaar gevlucht naar Nederland."

"Soms voel ik mij een verrader. Ik vond het zo belangrijk om activiste te zijn in Rusland. Het voelde alsof ik iets voor het land kon doen. Hier is het toch anders."

In 'haar land', zoals ze dat steeds noemt, ging het er vandaag hard aan toe. Duizenden mensen zijn opgepakt en de politie pakte de betogers hardhandig aan. Het contrast met het Vondelpark kon bijna niet groter. Hier is de sfeer gemoedelijk en blijft iedereen keurig op z'n plek staan. 'Saai', noemt Anna het.

'Vrijheid voor Navalny' en 'Poetin is een dief', scanderen de betogers. "Hij is niet alleen een dief, maar ook een moordenaar", reageert Francisca, die al meer dan twintig jaar hier woont. "Niet met zijn eigen handen, maar dat hoeft ook niet. Als iemand hem dwarszit, wordt hij uit de weg geruimd."

Francisca noemt zichzelf niet per se voorstander van Navalny. "Ik ben hier omdat ik vind dat elk mens een rechtvaardige behandeling moet hebben. Ik ben meer tegen Poetin, dan dat ik voor Navalny ben. Een crimineel moet in de gevangenis zitten, niet aan het hoofd van de macht."

'Ik sta hier voor mijn eigen geweten'

Of ze denkt dat de protesten zullen helpen? "Dat denk ik niet", zegt ze zeker van haar zaak. "Ik sta hier meer voor mijn eigen geweten. En om solidariteit te tonen met de demonstranten in Rusland."

Ook Anton, die nu twee jaar in Nederland woont, is sceptisch: "Kijk naar Wit-Rusland, daar gaan ze ook al maanden de straat op. Daar is nog niks veranderd." In zijn handen houdt hij een bord met de tekst: 'Ik ben Aleksej Navalny'.

"Op een dag zal ik ook teruggaan naar mijn land, en dan wil ik niet worden vastgezet", zegt Anton. "Ik ben totaal geen activist, maar ook niet-activisten worden opgepakt als ze ook maar in de buurt komen van een protest."

In Rusland groeit de steun voor Navalny. Maar een overgrote meerderheid blijft nog steeds trouw aan Poetin. "Ik denk ook niet dat mijn moeder het leuk vindt dat ik hier voor Navalny demonstreer", lacht Anton. "De oudere generatie steunt Poetin meer dan de jongere mensen. Met sommige vrienden discussieer ik niet over politiek."

Sancties van de EU

De betogers is het Vondelpark zijn strijdbaar, maar weten ergens in hun achterhoofd ook dat de kans groot is dat Navalny voor lange tijd vast blijft. De EU dreigde al eerder met het opleggen van sancties. "Europa moet actief optreden tegen het regime", zegt Anton. "Niet alleen laten weten dat ze het afkeuren."

Al maken Anna en Francisca zich daar wel zorgen over. "Die sancties treffen vooral de armere bevolking", zegt Francisca. "Tja, als ik een recept had met de oplossing had ik dat zo naar de EU gestuurd. Maar dat is er nu niet."

Waar ze dan toch de hoop vandaan blijft halen? "Poetin is niet onsterfelijk. Vroeg of laat is ook hij weg, en dan zien we wel verder", zegt Francisca.