Verlangen naar vrijheid

Samen bier drinken, naar de winkel of roddelen: 'Ik verwacht een summer of love'

Door Tosia Hogema··Aangepast:
© ANPSamen bier drinken, naar de winkel of roddelen: 'Ik verwacht een summer of love'
RTL

We kunnen er niet meer op wachten: met z'n allen massaal naar de terrassen, winkels of gewoon bij iemand thuis afspreken. Er brandt een verlangen in ons om weer de deur uit te gaan. Waar komt dat vandaan? "De mens is een sociaal dier", zegt gedragsbioloog Patrick van Veen. "We willen altijd onderdeel zijn van een groep."

Al een jaar lang niet knuffelen, vooral veel thuis zitten met je huisgenoten en alleen online contact hebben met collega's. Zelfs premier Rutte erkende gisteravond: de lockdown in de huidige vorm is niet nog eens vier maanden vol te houden.

"Het is normaal om met ongeveer 100 tot 150 mensen contact te hebben", legt Van Veen uit. "Denk aan familie, vrienden, collega's en buren. Nu dat ontzettend is beperkt krijgen de meeste mensen het verlangen naar meer fysiek contact."

Dit zijn de 'kleine correcties' en versoepelingen van de coronamaatregelen
Lees ook

Dit zijn de 'kleine correcties' en versoepelingen van de coronamaatregelen

Want ondanks dat we wel begrijpen dat de maatregelen nodig zijn, worden toch een aantal van onze basale behoeftes aangetast. Volgens sociaal psycholoog Madelijn Strick hebben we er drie: vrijheid om eigen keuzes te maken, sociaal contact met anderen en het vermogen om nieuwe dingen te leren.

Minder gelukkig en fit

"Vrijheid om te staan waar je wil, hebben we nu niet", zegt Strick. "En verbinding met andere mensen is ook beperkt. Veel mensen halen minder voldoening uit online contact. Als die behoeftes niet worden vervuld voelen mensen zich minder gelukkig en minder fit."

Het zit in het instinct van de mens om erop uit te willen trekken, en dat is volgens Van Veen niet zo makkelijk tegen te houden.

"Opsluiting is de grootste straf die je mensen kan geven", zegt hij. "Denk bijvoorbeeld aan gevangenen: als je iets fout doet, kom je vast te zitten. Nu wordt er aan een veel grotere groep gevraagd om zich te isoleren. We snappen wel dat het nodig is, maar het is maar beperkt houdbaar."

Het is heel gezellig om met z'n allen naar de kroeg of theater te gaan, maar het heeft ook een functie. "Onderdeel van zijn een groep betekent een meetlat hebben", zegt Van Veen. "Je kijkt naar mensen en ziet: die ziet er leuk uit of die juist niet. Het is nodig ook om jezelf te spiegelen. Waar sta ik in de maatschappij."

Als compensatie hebben we natuurlijk nog de online wereld, maar dat is geen optimale vervanging volgens Van Veen. "De communicatie online is maar heel beperkt. Je weet niet wat de ander doet, hoe hij ruikt of eruit ziet. 60 tot 70 procent van de communicatie gaat verloren."

Mogelijk twee personen aan terrastafel

Áls de terrassen binnenkort weer open mogen, zouden er maximaal twee mensen aan een terrastafel mogen zitten. Dat staat in een conceptversie van de routekaart voor coronamaatregelen van het demissionaire kabinet. Volgens de huidige plannen zullen de terrassen openblijven tot 20.00 uur.

Als het r-getal rond de 1 blijft en het aantal ziekenhuisopnames stabiel, zullen onder voorwaarden 31 maart de terrassen weer open kunnen.

Dankzij de vaccinaties durven we langzaam weer een beetje te dromen naar hoe het vroeger was, en ook dat maakt het volgens Strick moeilijker om vol te houden.

"De vrijheid komt nu iets dichterbij. Als je er middenin zit weet je dat er voorlopig niks zal veranderen. Maar nu hoor je steeds meer verhalen dat het niet lang meer kan duren voordat we weer dingen mogen. De rust wordt moelijker te bewaren."

Summer of love

En als we dan eenmaal weer alles mogen? "Sommige mensen zullen nog wat voorzichtig zijn", zegt Van Veen. "Maar ik denk dat we al snel het leven weer zullen oppakken."

Daar is ook Strick het mee eens: "Ik denk dat we een hele vrolijke zomer tegemoet gaan. Mensen snakken ernaar. Ik verwacht een summer of love."

Pas rond Pasen komt er ruimte voor meer versoepelingen. Tussen die tijd zullen we het met deze 'kleine correcties' moeten doen, zei demissionair premier Rutte.
Lees meer over
PsychologieSociologieCoronacrisis in NederlandCoronamaatregelen