AstraZeneca kan weer worden geprikt, vijf vragen over het vaccin
Honderdduizenden prikafspraken moesten worden afgezegd: afgelopen weekend besloot zorgminister Hugo de Jonge het vaccineren met het AstraZeneca-vaccin tijdelijk te stoppen. Maar volgende week gaat het prikken alweer van start. Hoe zit dat? Vijf vragen over dit vaccin.
Waarom werd het prikken stopgezet?
In Denemarken en Noorwegen waren tientallen meldingen van mensen die in de week na hun prik met het AstraZeneca-vaccin trombose kregen. Bij trombose ontstaat er een bloedpropje, waardoor een bloedvat verstopt raakt.
In Europa werden tot nu toe 25 meldingen gedaan over 'ernstige, zeldzame verschijnselen van stolselvorming én een verlaagd aantal bloedplaatjes' bij volwassenen onder de 50 jaar. Deze bijwerking wordt 'trombocytopenie' genoemd. In Nederland zijn tot nu toe geen meldingen geweest van deze bijwerking.
Het was niet duidelijk of die tromboses echt door het vaccin veroorzaakt werden. Om daar meer zekerheid over te krijgen, werd het gebruik van het vaccin in veel landen stilgelegd, waaronder in Nederland. "Een voorzorgsmaatregel", volgens minister De Jonge.
Is het nu zeker dat het vaccin veilig is?
Er is geen verband aangetoond tussen trombose en het AstraZeneca-vaccin, zegt het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Trombose komt vaak voor, en het lijkt er niet op dat de kans op trombose groter is na gebruik van het vaccin.
Het was dus waarschijnlijk toeval dat deze mensen vlak na de vaccinatie trombose kregen. "Ik zou zeggen: na een vaccinatie maak je evenveel kans op een trombose als zonder vaccin", zegt Menno Huisman, hoogleraar interne geneeskunde bij het Leids Universitair Medisch Centrum.
De kans op bijwerkingen is bij een vaccin altijd aanwezig, maar die kans is bij het AstraZeneca-vaccin zeer klein, zegt het EMA. Er is een klein aantal meldingen van bijwerkingen gedaan, terwijl er in Europa al meer dan 17 miljoen prikken gezet zijn. Het EMA blijft de bijwerking wel in de gaten houden.
Hoe vaak wordt dit vaccin in Nederland gebruikt?
Tot nu toe zijn in Nederland meer dan 350.000 mensen gevaccineerd met het AstraZeneca-vaccin. Zij hebben allemaal één prik gehad. Van het vaccin zijn in totaal twee prikken nodig.
Het is een belangrijk vaccin voor Nederland: in totaal heeft de regering 11,7 miljoen doseringen besteld. Alle cijfers over het AstraZeneca-vaccin zie je in deze video:
Hoeveel vertraging hebben we opgelopen door het stopzetten?
Door het stilleggen van de vaccinaties, moesten bijna 289.000 prikafspraken worden afgezegd. Die mensen zouden deze en volgende week geprikt worden. Nu duidelijk is dat het vaccin weer gebruikt kan worden, krijgen al deze mensen een nieuwe afspraak.
Doordat er eerst nieuwe afspraken gemaakt worden, kan het prikken in Nederland pas volgende week weer beginnen, terwijl andere landen het vaccin vandaag alweer gebruiken. De GGD verwacht dat aanstaande woensdag de AstraZeneca vaccinaties kunnen worden hervat.
Mag je het AstraZeneca weigeren, als je liever een ander vaccin wil?
Er zijn in Nederland meerdere vaccins in gebruik. Maar je kunt niet zelf kiezen welk vaccin je graag wil. Per bevolkingsgroep wordt vastgesteld welk vaccin het beste werkt, en het meest geschikt is.
Als je een uitnodiging krijgt voor een vaccinatie, zou je kunnen wachten met het maken van een afspraak, in de hoop dat later een ander vaccin ingezet wordt. Maar het RIVM adviseert mensen om vooral niet te wachten.
"De consequentie van niet-vaccineren is dat je onbeschermd rondloopt", zegt het RIVM. "De kans om ziek te worden door een vaccin is nagenoeg nihil."
"Omdat dit een nieuw vaccin is, wordt er extra gefocust op de bijwerkingen", zegt hoogleraar Huisman. "Maar dit alles is absoluut geen reden om dit vaccin niet te nemen. Tegen mijn patiënten zeg ik: het is de keuze tussen een grote kans om corona te krijgen, of een minieme kans op trombose."