Erics moeder werd uitgestrooid zonder toestemming: 'De pijn blijft'
4 mei 2014. Eric Westra ligt net op bed na een nachtdienst in de bakkerij als zijn broertje hem op de verjaardag van hun overleden moeder belt. "Weet jij waar ma is?" Gewoon in de urnenmuur, zegt Eric. "Nou, daar sta ik nu, maar ma is er niet", antwoordt zijn broer.
In Heerlen is een verkeerd lichaam gecremeerd, zo werd deze week bekend. Een medewerker van het crematorium verwisselde eind januari twee mannen. De medewerker werd ontslagen.
Eric Westra (42) uit Wijk bij Duurstede weet uit eigen ervaring hoeveel impact zo'n fout in de uitvaartbranche heeft. Zo'n 7 jaar geleden werd zijn moeder uitgestrooid. Maar toestemming daarvoor had hij nooit gegeven.
Toen zijn broertje erachter kwam was Eric stomverbaasd. "We hadden net de huur overgemaakt zodat de urn er vijf jaar langer kon blijven staan."
Hij nam contact op met het crematorium om verhaal te halen, en niet veel later belde de manager hem terug. "Hij zei: 'Ik zou jullie graag even willen uitnodigen voor een gesprek op het crematorium.'"
'Er schiet van alles door je hoofd'
Vanaf dat moment ging er van alles door zijn hoofd, zegt Eric. "Dat ze de urn hebben laten vallen bijvoorbeeld. Maar je gaat er nooit vanuit dat hij is weggehaald."
Toch was dat exact wat er was gebeurd. Erics tante, moeder en oma stonden naast elkaar in de urnenmuur. Erics tante had uitgestrooid moeten worden, maar zijn moeder was uitgestrooid.
Hoe vaak wordt een verkeerde persoon gecremeerd of uitgestrooid?
Hoe vaak een verkeerd persoon wordt gecremeerd of uitgestrooid, wordt niet bijgehouden. Bij Yarden is het de afgelopen jaren - los van het incident in Heerlen - niet voorgekomen, zegt een woordvoerder. Uitvaartverzekeraar Monuta heeft geen cijfers, maar zegt dat het in de afgelopen jaren niet is gebeurd. Ook DELA en de Landelijke Vereniging van Crematoria houden geen cijfers bij. De Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen houdt het op 'zelden'.
Eddy Heuzeveldt, ombudsman bij Stichting Klachteninstituut Uitvaartwezen, denkt dat het in beperkte mate gebeurt. Hij krijgt zo'n 130 klachten per jaar, bijvoorbeeld omdat de kist bij een rouwdienst is omgewisseld. "Dan gaat de kist nog even open en ligt er heel iemand anders. Dat gebeurt meerdere keren per jaar."
Dat verkeerde personen worden gecremeerd of uitgestrooid, gebeurt volgens hem incidenteel. "Ik denk dat het met één keer per jaar ophoudt. Als het gebeurt, lossen families het meestal op met het crematorium, vaak in de vorm van een vergoeding. Dan komt er geen klacht. Maar dit kan nooit van grote omvang zijn, anders zouden die geluiden mij wel bereiken."
"Op het crematorium zaten we tegenover de medewerker die mijn moeder had uitgestrooid. De schuld werd in haar schoenen geschoven. 'Zij heeft een enorme fout gemaakt. Ze heeft de verkeerde urn uit de urnenmuur gehaald en de urn vorige week uitgestrooid over zee.' Uiteindelijk is die vrouw zes maanden uit de roulatie geweest omdat ze de fout niet kon verwerken."
Eric werd boos. Was verdrietig. "Je hebt meteen het gevoel van: we zijn onze moeder in 2007 al kwijtgeraakt door longemfyseem. Ze is maar 48 jaar oud geworden. En dan raak je haar weer kwijt en kun je niet eens afscheid nemen."
Al snel namen Eric en zijn broer een advocaat in de arm. Bij de rechter maakten ze kans, zei de advocaat. "Op zo'n fout stond volgens hem zes maanden cel en 10.000 euro boete, want het gaat om een strafbaar feit."
Maar de advocaat zei ook: "De rechter zal nooit een schadevergoeding uitkeren omdat de schade niet in geld uit te drukken is. En een klein beetje vergoeding staat in schril contrast met wat jullie verloren hebben."
Schadevergoeding
Uiteindelijk vroegen Eric en zijn broer om een kleine vergoeding bij het crematorium. "We kregen de urnhuur terug, het geld dat de urn had gekost en we mochten voor 600 euro per persoon een herdenking uitzoeken."
Eric koos voor een glazen druppel en een 3D-fotokaars. "Daar ben ik blij mee." Zijn broer nam een tatoeage op zijn schouder met een witte roos. Eronder een vlaggetje met de naam van hun moeder.
Toch neemt dat de pijn niet weg. "De pijn blijft tot nu toe altijd. Vooral op haar verjaardag. Ik had altijd vrede met het overlijden van mijn moeder. Maar ik kan er geen vrede mee krijgen dat ze zomaar is uitgestrooid. Ik ben haar voor de tweede keer verloren en kon geen afscheid nemen. Die pijn zal altijd blijven denk ik."
Sinds zijn moeder is uitgestrooid boven zee, is hij niet meer naar het strand geweest. "Mijn broer heeft me wel eens meegevraagd. Om een roos in het water te leggen. Maar ik blijf er bewust weg. Het doet te veel pijn. Het blijft een open wond."
Parfum van zijn moeder
Voorheen ging hij één keer per maand naar de urnenmuur. Nu heeft hij een herdenkingsplek ingericht in huis. Een plankje boven de televisie waarop de glazen druppel staat, de 3D-kaars en de parfum van zijn moeder. "Ze had een specifiek luchtje. Dat doet me aan haar denken." Zo is ze er, ondanks het verdwijnen van de as, toch een beetje bij. "Ik ruik er af en toe aan, dan ruik ik mijn moeder weer. Ze voelt dan dichterbij."