Gratis testen voor vakantie? Niet als het aan Nederland ligt
Waarschijnlijk kunnen we deze zomer op steeds meer plekken op vakantie. Daar heb je in veel landen wel een extra papiertje voor nodig: een bewijs van een negatieve coronatest. Zo'n bewijs kan flink in de papieren lopen. De Europese Unie wil daarom dat de testen gratis worden, maar Nederland ligt dwars.
1. Waarom heb je straks een negatieve test nodig om op vakantie te gaan?
Wie op vakantie wil naar een ander EU-land, moet zich aan de regels van dat land houden. Die regels zijn overal anders: soms moet je een negatieve test laten zien, of vijf dagen in quarantaine, of een week. De Europese Unie wil het makkelijker maken om op reis te gaan naar een ander land.
Daarom werkt de EU aan een reiscertificaat, waarmee je kunt bewijzen dat je geen corona hebt. Zo'n certificaat krijg je als je gevaccineerd bent, als je al corona hebt gehad, of als je je voor je reis laat testen met een zogenoemde PCR-test. Het is de bedoeling dat je met het certificaat in elk EU-land welkom bent.
Maar zo'n PCR-test is behoorlijk prijzig: bij veel Nederlandse aanbieders rond de 100 euro per persoon. Een gezin dat op vakantie wil, moet dus honderden euro's aan testen uitgeven.
2. Waarom zijn die testen zo duur?
Een testbewijs voor vakantie kun je niet krijgen bij de GGD: alleen commerciële testaanbieders geven zo'n certificaat na een negatieve testuitslag. En die aanbieders vragen tientallen euro's voor de test.
Er zijn inmiddels tientallen bedrijven die coronatesten aanbieden. Sommige reizigers proberen te sjoemelen met de testuitslagen: de Koninklijke Marechaussee heeft al tientallen reizigers onderschept met vervalste verklaringen, schreef EditieNL eerder dit jaar.
Volgens Rasmus Emmelkamp, directeur van Spoedtest.nl, is het testen een duur proces. "We doen een paar duizend tests per dag. Die moeten worden afgenomen door gecertificeerd personeel, dan moet het naar een laboratorium gebracht worden en door een arts-microbioloog bekeken. Het kost serieus geld."
Wel gaat de prijs al steeds verder omlaag, zegt Emmelkamp: "De chauffeur, de arts, het personeel op de locaties moeten allemaal betaald worden. Als er meer testen worden gedaan, worden die kosten over meer mensen verdeeld en gaat de prijs dus omlaag. Onze prijs is al gezakt van 139 euro naar inmiddels 89 euro per test."
De prijs die de overheid betaalt voor de PCR-testen van de GGD ligt lager: het laboratorium krijgt daar per test maximaal 50 euro voor.
3. Wie wil de testen gratis maken?
Naar aanleiding van de plannen voor een Europees reiscertificaat, kwam het Europees Parlement met de oproep om coronatesten voor zo'n certificaat gratis te maken. Dat voorstel werd mede ingediend door Sophie in 't Veld van D66.
"Zo'n certificaat krijg je ook als je gevaccineerd bent", zegt een woordvoerder van In 't Veld. "Dat vaccins gratis zijn, is logisch. Dat is nodig om de bevolking te beschermen. Door PCR-testen gratis te maken draag je óók bij aan de veiligheid. Bovendien investeer je zo in vrij reizen, een belangrijke motor voor de Europese economie. Op vakantie gaan is voor mensen ook echt belangrijk. Daar kun je laconiek over doen, maar het is een grote behoefte van burgers."
Waarom op vakantie gaan zo belangrijk is, zie je in deze video:
Het voorstel van In 't Veld werd door een meerderheid van het Europees Parlement aangenomen. Ook Europarlementariër Tineke Strik (GroenLinks) steunde het voorstel: "Wij zeggen: je moet geen onderscheid hebben tussen mensen die een vaccin hebben en mensen die nog niet aan de beurt zijn geweest. Als je hen wel laat betalen voor de test, dan maak je wel een onderscheid en werp je een financiële drempel op."
4. Waarom wil Nederland geen gratis testen?
De EU onderhandelt nu met de lidstaten over het voorstel van gratis testen. Veel toeristische landen zien het plan wel zitten, maar onder andere Nederland ligt dwars.
Het ministerie van Volksgezondheid is namelijk geen voorstander van gratis testen. "Het hoort bij de kosten die je kunt maken als je op vakantie gaat", zei minister Hugo de Jonge woensdag in de Tweede Kamer. "Het geldt voor iedereen dat je een vakantiebegroting moet maken en daar kan dit bij horen. Ik vind dus niet dat wij die kosten dan voor rekening van de belastingbetaler moeten laten komen."
Tegelijkertijd heeft de GGD momenteel een overcapaciteit: er zouden elke week zo'n 100.000 testen extra kunnen worden gedaan. Op de vraag of die overcapaciteit gebruikt zou kunnen worden voor vakantietesten, zei De Jonge daar de voor- en nadelen van op een rij te zullen zetten.
De Jonge: "Maar ik denk niet dat we daar de GGD-capaciteit voor zullen moeten gaan gebruiken. Ik denk dat we de GGD-capaciteit hard nodig hebben op een andere manier."