Sywert van Lienden zet megawinst mondkapjesdeal apart: 'Rendement naar goed doel'

Van Lienden zei in het tv-programma Buitenhof dat hij het geld niet kan terugbetalen, omdat het dan naar een private equity fonds gaat. Hij zet het geld apart in een stichting, om met het rendement ervan een maatschappelijke bestemming te vinden.

Onuitlegbaar

"Ik heb een fout gemaakt, en dat is onuitlegbaar", zei hij in Buitenhof, waarin hij te gast was om te praten over de omstreden deal. Hij raakte in opspraak omdat hij er 9 miljoen euro mee verdiende, terwijl hij herhaaldelijk had gezegd de maskers belangeloos te leveren. "Ik had van de daken moeten schreeuwen dat er winst gemaakt werd."

Ook zijn twee zakenpartners verdienden goed aan de deal: elk meer dan 5 miljoen euro, meldde onderzoeksplatform Follow the Money eerder.

De overheid betaalde ruim 100 miljoen euro voor de mondkapjes. Van Lienden daarover: "Wij hadden het liever via de bank gedaan, maar voor de overheid was dat te ingewikkeld."

Volgens verantwoordelijk minister Van Ark (VVD) heeft de overheid vorig jaar niet te veel betaald. Momenteel liggen de kapjes ongebruikt in een opslag.

Stichting en bv

De verkoop verliep aanvankelijk via de non-profitorganisatie Hulptroepen Alliantie. De ophef ontstond toen bleek dat Van Lienden via een snel opgericht bedrijfje Relief Goods Alliance miljoenen winst had gemaakt op de levering.

Vorig jaar was Van Lienden daar al niet eerlijk over toen hij vragen daarover kreeg. "Wat door ons een puinzooi is geworden, is het vermengen van een stichting en een bv. Ik had moeten zeggen dat er een bv was met winstoogmerk, en een stichting die dat niet had. Dat is mijn fout, daar mag je mij op aanspreken. Daarom lig ik nu al drie weken onder een vergrootglas."

Bekijk hieronder hoe Van Lienden over zijn eigen rol sprak:

Van Lienden bood daarvoor excuses aan. Hij beweert vorige zomer al besloten te hebben om er een maatschappelijke bestemming voor te vinden. "Ik heb dat met mijn twee zakenpartners besproken, en we hebben besloten om individueel te besluiten wat we ermee doen." Wat die twee zakenpartners met het geld gaan doen, is aan hen, zegt Van Lienden.

Kankeronderzoek

De stichting van Van Lienden gaat volgens hem 'de komende tijd' bekijken wat er met het rendement van de miljoenenwinst moet gebeuren. "Ik zit in twee richtingen te denken, en dat ga ik met adviseurs bekijken. In ieder geval wil ik geld geven aan onderzoek naar kanker bij jonge mensen, en kinderen uit kansarme gezinnen. Het is niet mijn doel om het geld aan te raken." 

Hij komt alleen aan het geld als het écht nodig zou zijn, als hij bijvoorbeeld in de schuldsanering terecht zou komen, voegde hij eraan toe. "Ik heb een gelukkig leven. Ik ben compleet kapotgemaakt, ik hoop dat ik het nooit hoef aan te raken."

Zakenpartner Bernd Damme zegt tegen RTL Nieuws: "Sywert en ik werken samen, dus wat Sywert zegt is ons statement. Ik ga zeker mooie dingen maatschappelijk doen, maar dat ga ik bekijken. En niet tijdens een mediashow. Ik snap de vraag, maar ik ga verder geen commentaar geven."

Geheimhoudingsplicht

Vorige week vrijdag meldde Van Lienden nog in een verklaring dat hij geen informatie kon geven over de deal omdat hij zich zou moeten houden aan een geheimhoudingsplicht, opgelegd door het ministerie. Maar het ministerie ontkende dat direct.

Minister Tamara van Ark zegt in een reactie dat ze het belangrijk vindt 'dat hier volledige transparantie over komt'. "Ik leg hier dan ook publieke verantwoording over af. De Tweede Kamer wordt op korte termijn hierover geïnformeerd."

De affaire leidde tot verontwaardiging in de Tweede Kamer. Het CDA bekijkt het verzoek van een CDA-lid om Van Lienden te royeren als partijlid.