Samiullah was tolk voor Nederland in Afghanistan: 'Taliban zien ons als vijand'

Inmiddels is Samiullah in Nederland: in april sloeg hij met zijn gezin op de vlucht. Maar tientallen tolken zitten nog in Afghanistan. Achter de schermen wordt gewerkt aan een oplossing voor hen. Maar dat gebeurt niet snel genoeg, vinden veel partijen in de Tweede Kamer. 

Samiulahh, die uit veiligheidsoverwegingen niet met zijn echte naam genoemd wil worden, weet daar alles van. Hij werkte als tolk in kamp Hadrian.

Toen Nederland in 2012 vertrok, werd het kamp overgedragen aan het Afghaanse leger. Samiullah sloeg met zijn vrouw op de vlucht. De Taliban zien tolken als de vijand, zegt hij. "Voor de Taliban hebben het prioriteit om tolken uit te schakelen. Omdat ze hun vijand helpen en zeggen wat mensen moeten doen. Ze geven de tolken de schuld."

In Afghanistan blijven was daardoor uiteindelijk geen optie meer. "Afghanistan is echt gevaarlijk dus we wilden daar weg." Was hij gebleven, dan zou hij veel risico lopen, zegt hij. "Ik weet dat van anderen hun kinderen afgeslacht zijn. Mij zou hetzelfde overkomen. Ze zouden mij en mijn familie vermoorden. Ze zouden me zoveel mogelijk pijn doen."

Om naar Nederland te kunnen, moest hij papieren regelen bij de Nederlandse  ambassade in Kabul. Een moeilijke onderneming. "Ik moest er vier keer heen. Je moest vliegen want reizen over de weg kon niet. Dat was veel te gevaarlijk. Er zijn overal checkpoints van de Taliban. Dat vliegen is erg duur. Je betaalt elke keer ongeveer 250 dollar. Gelukkig kreeg ik hulp van een vriend."

'Taliban om de hoek'

SP-Kamerlid Jasper van Dijk vindt die bureaucratie een probleem. "Het wordt met de dag urgenter dat er een oplossing komt. De Taliban staan om de hoek van Kabul."

Voor de zomer werden al felle debatten gevoerd over de Afghaanse tolken met minister Bijleveld, vertelt Van Dijk. "Het wordt tijd dat het bureaucratische Nederland een stapje opzij doet en deze mensen gewoon hierheen haalt. Papieren controleren kan dan later wel. Elke persoon die heeft gewerkt voor de Nederlandse krijgsmacht moet in veiligheid worden gebracht."

Uiteindelijk kreeg Samiulahh toestemming om naar Nederland te reizen. "We waren enorm gelukkig." Maar er zijn nog veel tolken die hulp nodig hebben, zegt hij.  "Ik maak me veel zorgen om ze. De Taliban hebben veel controle en invloed nu. Ze kunnen makkelijk mensen vinden om hen te vinden en doden. Dit is heel zorgelijk."

Hij is de Nederlandse overheid dankbaar dat hij in Nederland zit, zegt hij, maar hij vindt ook dat de overheid meer kan doen om de andere tolken naar hier te halen. "Dat moet prioriteit hebben. Elk land dat een missie in Afghanistan had, heeft de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat hun mensen en personeel in veiligheid worden gebracht. Hoe kan het dat mensen die het grootste doelwit zijn, niet veilig kunnen zijn? Het is een gevaarlijke tijd voor ze."