MH17-nabestaande Ria spreekt Russisch in rechtszaal: 'Ze weten dat wij weten dat ze liegen'
"Ze liegen, we weten dat ze liegen, en zij weten dat wij weten dat ze liegen", zei Ria van der Steen, nabestaande van slachtoffers van de MH17-ramp, vandaag in de rechtbank. Van der Steen las de tekst van schrijver Solzjenitsyn in het Russisch voor. "Voor meeluisteraars van het Russische regime."
Van der Steen verloor haar vader Jan en stiefmoeder Neeltje bij de ramp. Ze was de eerste nabestaande in het MH17-proces die vandaag gebruik maakte van haar spreekrecht. In totaal doen 91 nabestaanden in de komende drie weken hun verhaal.
Ze vindt dat de tekst van toepassing is op de houding van Rusland ten opzichte van de MH17-ramp. Als voorbeeld noemt ze 'het traineren en het nepnieuws dat erop losgelaten wordt'.
Zo zijn de nabestaanden voorbereid op het spreekrecht
Aan alle nabestaanden is uitgelegd hoe ze een verklaring moeten opstellen, vertelde Sander de Lang van Rechtsbijstandsteam MH17 eerder aan RTL Nieuws.
"Daarnaast hebben we praktische tips gegeven. Neem je tijd of drink een glas water als je het niet meer aankunt. En denk erover na wie de verklaring namens jou overneemt als het echt niet meer gaat."
Ook werd de familie van Anne Faber uitgenodigd op een bijeenkomst om te vertellen hoe zij het spreekrecht heeft ervaren.
Van der Steen vertelde geëmotioneerd aan de rechtbank hoe een deel van haar brein niet kan bevatten dat ze haar lieve ouders is verloren. "Iedereen was welkom bij hen thuis. Ik mis ze allebei, nog steeds."
Het rampzalige telefoontje
Ze sprak ook over het moment waarop ze dat rampzalige telefoontje kreeg over het neergehaalde vliegtuig. "Ongeloof, paniek, chaos en dan wachten." Uiteindelijk kon ze pas na een jaar ophalen wat overgebleven was van haar ouders. "Ik heb al zo vaak afscheid moeten nemen. De vraag is: wanneer is het afscheid definitief?"
Vooraf dacht ze lang na over wat ze precies zou gaan schrijven. "Ik heb mijn verhaal eerst laten groeien in mijn hoofd en in mijn hart. Ik zag mijn verhaal als een film voor me. Toen pas kon ik typen. Met veel tranen heb ik geprobeerd woorden te geven aan mijn gevoelens. Ik denk dat het gelukt is", schreef ze gisteren in een blog voor RTL Nieuws.
MH17 werd op 17 juli 2014 neergehaald in Oost-Oekraïne. Uit onderzoek is gebleken dat dit met een Buk-raket is gedaan, waarschijnlijk door pro-Russische separatisten die niet doorhadden dat het om een passagiersvlucht ging. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. Onder hen waren bijna tweehonderd Nederlanders.
Het OM vervolgt vier mannen, drie Russen en een Oekraïner, voor hun vermeende betrokkenheid bij de ramp. Het gaat om rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko. Alleen Poelatov laat zich bijstaan door advocaten, de anderen hebben niets laten horen.
Wat is spreekrecht?
Sinds 2005 mogen slachtoffers hun verhaal doen tijdens de behandeling van een strafzaak. Mensen die slachtoffer zijn van een misdrijf waarvoor acht jaar cel of meer geëist kan worden, komen daarvoor in aanmerking.
Daarnaast geldt het spreekrecht voor een aantal in de wet genoemde strafbare feiten, zoals bepaalde zedenmisdrijven en zeer ernstige verkeersongelukken.
Slachtoffers mochten aanvankelijk alleen praten over de gevolgen van het misdrijf voor hun leven. Sinds 1 juli 2016 mag in een slachtofferverklaring alles aan bod komen: van het bewijs tot de hoogte van de straf.