Zelfs 14-jarigen smokkelen coke uit de haven: 'Beloning van 30.000 euro'
In de haven van Rotterdam zijn de afgelopen dagen tientallen mensen aangehouden, die mogelijk onderdeel zijn van drugssmokkel via die haven. Zelfs een 14-jarige jongen werd aangehouden. Waarom doen deze jongeren dit, en hoe gaan ze te werk? "De politie heeft geen stok om mee te slaan."
Nederland is een belangrijke doorvoerhaven voor illegale drugs. Duizenden kilo's cocaïne komen via de haven van Rotterdam ons land binnen. Afgelopen week werd nog een gigalading onderschept, van ruim 4000 kilo.
De drugs die worden gevonden, zijn waarschijnlijk een fractie van alle cocaïne die in containers de haven binnenkomen. Bij die smokkel spelen 'uithalers' een belangrijke rol. Drugs worden vaak verstopt in containers met andere goederen. Een uithaler krijgt te horen bij welke container hij moet zijn, breekt die open en smokkelt de drugs de haven uit.
Status en snel geld
De afgelopen twee weken zijn meer dan 100 mogelijke uithalers aangehouden in de haven van Rotterdam, zegt het Openbaar Ministerie (OM). Het gaat om jonge mannen, soms zelfs om minderjarigen. De jongste was pas 14. Wat drijft deze jongens?
Volgens Marijn Landsman van Domstad Advocaten, die veel drugszaken behandelt, worden mensen speciaal voor het uithalen gerekruteerd. "Zij worden gelokt met het idee om snel veel geld te verdienen. Er wordt grif betaald voor het uithalen: dat kan zomaar een klapper van 15.000 tot 30.000 euro zijn. Of een uithaler mag een deel van de drugs zelf houden."
Boete van 95 euro
Bovendien lopen de uithalers weinig risico. Landsman: "Als jongeren op het haventerrein worden aangetroffen, maar ze hebben geen drugs bij zich, dan heeft de politie geen stok om mee te slaan. Dan kunnen ze veelal alleen een boete krijgen omdat ze illegaal op dat terrein zijn."
Dat leidt tot grote frustratie bij het OM. "Iemand kan dan alleen een boete krijgen, van 95 euro", zegt een woordvoerder. "Als je dat afzet tegen wat ze zouden krijgen voor een partij cocaïne, dan lachen ze ons uit."
En dus gaan de uithalers steeds verder om drugs het terrein af te krijgen. Volgens het OM wordt de laatste tijd vaak gebruik gemaakt van 'hotelcontainers'. Dit zijn lege containers, waar uithalers matrassen, eten en andere benodigdheden instoppen om het zo nodig dagen uit te kunnen houden.
Zo houden ze zich dagenlang schuil op het haventerrein, tot ze te horen krijgen dat een container met drugs klaarstaat. Dat gaat niet altijd goed: vorige week sloegen 9 uithalers zelf alarm toen ze bijna stikten, nadat de zuurstof in hun container opraakte.
Een nieuw wetsvoorstel, dat momenteel bij de Eerste Kamer ligt, moet het makkelijker maken de uithalers aan te pakken. Volgens die nieuwe wet kan iemand die illegaal in de haven is al veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van maximaal een jaar. Bij verzwarende omstandigheden, zoals het werken in een groep, kan dat maximum zelfs oplopen tot twee jaar.
"Wij willen dat die wet met spoed komt", zegt de woordvoerder van het OM. "Dat maakt de bewijslast veel lager. We willen dan het snelrecht gaan toepassen: als je wordt gepakt, sta je binnen drie dagen voor de rechter, en kom je voor een langere tijd vast te zitten."
Lastig aan te pakken
Het is nu lastig om een uithaler voor de rechter aan te pakken. Alleen als bewezen kan worden dat een verdachte bezig was met drugssmokkel, kan iemand in de cel komen. Zo werden eerder dit jaar uithalers veroordeeld omdat zij een telefoon bij zich hadden met een containernummer. In de genoemde container bleken vier sporttassen verstopt te zijn, met daarin ruim 100 kilo cocaïne.
In een andere zaak werden mensen veroordeeld omdat zij met een kraan twee uithalers aan boord van een containerschip brachten. De uithalers werden door de bemanning van het schip betrapt bij de container. Die bleek 98 kilo cocaïne te bevatten.
Volgens Landsman kan de nieuwe wet sommige jongeren afschrikken. "Maar er zijn nog altijd genoeg anderen die het risico wel willen lopen. Nog los van mensen die verslaafd zijn of een psychische aandoening hebben waar misbruik van gemaakt kan worden."
'Drugswereld totaal vervlochten in haven'
"Zolang er grof geld te verdienen is met drugssmokkel, zal de criminaliteit doorgaan", denkt Landsman. Bovendien vormen de uithalers maar een kleine schakel in de wereldwijde keten van de drugssmokkel. "Het zijn de kleinste jongens die meesnoepen. De mensen die erboven staan, blijven buiten beeld. Die gaan zelf het risico van uithalen niet lopen."
En die loopjongens zijn niet het enige probleem in de Rotterdamse haven. De informatie die de uithalers nodig hebben, komt vaak van corrupte havenmedewerkers of douaniers, zegt het OM.
De rot zit diep, zegt advocaat Landsman. "Corruptie binnen de haven en de douane spelen een grote rol. Er worden valse toegangspassen gemaakt, camera's worden weggedraaid door beveiligers, containers worden gemarkeerd. De drugswereld zit totaal vervlochten in de haven."