Deze cardioloog plaatste eerste kunsthart in Nederland: 'Het was heel spannend'

Hij weegt bijna drie kilo, is gemaakt van biologisch materiaal, werkt op batterijen en loopt met een stroomkabel door de buik van de patiënt. Het volledige kunsthart dat deze maand voor het eerst in Nederland in een patiënt is geïmplanteerd, maakt veel los in het land.  

Twee weken geleden op woensdagochtend begon het: de operatie waar een heel team van het UMC Utrecht zich al weken op voorbereidde. Het echte hart van de patiënt werd uit zijn lichaam geknipt en daar kwam het kunsthart voor in de plek. 

"We zijn met het hele team van tevoren twee keer naar Frankrijk gegaan, om een soort stage lopen en te leren van artsen die al eerder zo'n transplantatie hadden gedaan", vertelt Linda van Laake, cardioloog en één van de artsen die betrokken was bij de operatie. "Het was heel spannend, maar iedereen wist heel goed wat-ie moest doen."

Niet langer wachten

Het kunsthart is afkomstig uit Frankrijk en werd daar acht jaar geleden voor het eerst in een mens geïmplanteerd, maar tot nu toe nog niet in Nederland. De behandeling is nog experimenteel, maar deze patiënt was zo ernstig ziek dat hij niet langer kon wachten. "Dit is in ieder geval een kans om nog wat langer bij elkaar te mogen zijn", zei zijn vrouw via een uitlegfilmpje van het UMC Utrecht, dat vandaag op Facebook werd geplaatst. "Er zijn geen andere bestaande oplossingen meer", zei de man.

In het filmpje werd niet precies verteld wát de man had, maar wel dat hij met ernstig hartfalen kampte. Vanwege het tekort aan donororganen en door zijn slechte gezondheid kwam hij niet in aanmerking voor een donorhart.

"Vertrouwen in de techniek moet je dan hebben", zegt een andere betrokken arts in hetzelfde filmpje. "Dat was een spannend moment." Maar het ging goed. De acht uur durende operatie is voorspoedig verlopen, het gaat goed met de man, zegt Van Laake. Hij heeft minder dan twee dagen op de intensive care gelegen, 'dat laat wel zien hoe goed het gaat'.

In Nederland hebben al eens eerder patiënten een kunsthart gekregen, maar dat was volgens Van Laake 'een overbruggingshart' voor de korte termijn. "Die patiënten liggen dan alsnog in het ziekenhuis te wachten op een transplantatie, soms weken, soms maanden.Dit hart is veel beter, de patiënt kan er gewoon mee naar huis, zegt Van Laake. "Het is veel stiller en kan ongeveer twee jaar mee en daar gaan we ook op inzetten. Het is een volwaardig alternatief voor een echt hart, daarom is het zo uniek." 

Lang proces

Ook hoeft de patiënt geen medicijnen te slikken om te voorkomen dat het lichaam het hart afstoot. De twee holtes van het kunsthart zijn gemaakt van biologisch materiaal. De holtes zijn aangesloten op lichaamsslagaders en de hartslagader. "Het was een heel lang proces om dit type hart te maken", vertelt Van Laake. "Het kostte tientallen jaren."

Het is mogelijk dat de patiënt in de toekomst alsnog een harttransplantatie kan krijgen. "Zijn conditie kan nu met dit kunsthart vooruit", zegt Van Laake. "De man kan weer fietsen, weer lopen." Hij mag alles doen, qua sport, maar niet zwemmen, omdat er een stroomkabel door zijn buik loopt. Douchen kan dan weer wel, want daar is een speciale methode voor. 

"Als team was het heel bijzonder om te doen", zegt Van Laake. Het team maakt zich klaar voor een volgende patiënt.