Vlees, brood, bier en pasta komende maanden duurder en duurder
Hoewel onze dagelijkse boodschappen al flink duurder zijn geworden, betalen we aan de kassa eigenlijk nog niet eens de volle mep. Nog lang niet alle gestegen kosten worden aan de consument doorberekend.
Bier en pasta voor de dubbele prijs van een jaar geleden? Tientallen procenten meer betalen voor kippen- en varkensvlees? Een brood voor 5 euro... Het zou zomaar realiteit kunnen worden in de komende maanden.
Met vertraging doorberekend
"De gestegen kosten worden met een vertraging doorberekend. De prijzen lopen eigenlijk achter", zegt Thijs Geijer, sectoreconoom food van ING. "De kosten voor voedselproducenten zijn de afgelopen periode meer gestegen dan de prijs in je mandje nu vertegenwoordigt."
Producten die heel direct gemaakt worden met granen en plantaardige oliën, zijn op de kortste termijn gevoelig voor prijsstijgingen. Dat gebeurt nu dus met name bij brood, koekjes, bier en ontbijtgranen. "Bij vlees zit er een langere vertraging in", zegt Geijer. "De keten van veehouder tot consument duurt langer."
Rundvlees minder duur
Een veehouder moet varkens zeven maanden voeden, gaat de econoom verder. "Men heeft misschien nog voorraad veevoer. Maar als vee- en pluimveehouders straks tegen de huidige prijzen graan en mais moeten inkopen, gaan we het zeker merken aan de prijzen."
Rundvlees zal relatief minder snel duur worden dan varkens- en kippenvlees, denkt de econoom. "Runderen zijn minder afhankelijk van graan. Ze eten gras op de landerijen van veeboeren in Nederland."
Prijzen van grondstoffen begonnen op de wereldmarkt al vanaf medio 2021 aan een opmars. Door matige oogsten in meerdere delen van de wereld was graan schaarser. De oorlog in Oekraïne drijft de graanprijs verder op. Rusland is de grootste exporteur van graan te wereld. Oekraïne is nummer vier. Samen exporteren ze 30 procent van de mondiale behoefte.
Op de graanbeurs Matif in Parijs brak de graanprijs deze week door de 400 euro per ton. Een jaar geleden was dat nog grofweg de helft. Uit Europese cijfers bleek ook dat de voedselprijzen in Nederland in februari al met 4,6 procent stegen.
Oekraïne, dat ook 's werelds grootste exporteur van zonnebloemolie is, kondigde deze week een exportverbod af op meerdere graansoorten uit het land. Geijer: "Maar tegelijk neemt de wereldwijde voedselvraag toe. Het probleem neemt voorlopig niet af."
Uitsmeren over assortiment
Toch zullen deze producten niet opeens snel in prijs stijgen, legt de ING-econoom uit. "Supermarkten verhogen prijzen niet graag. De concurrentie in de branche is groot. Ze willen klanten niet afschrikken."
Ten tweede: supermarkten kiezen er vaak voor de stijging uit te smeren over het hele assortiment. Als een brood eigenlijk 50 procent duurder zou moeten zijn, verhogen ze de prijs bijvoorbeeld met 20 procent. De rest compenseren ze door tegelijk de eieren, shampoo, groenten, melk, fruit en pakweg de maaltijdsalades ook ietsje duurder te maken. Waarom? Geijer: "Omdat het consumenten afschrikt als een specifiek dagelijks product opeens veel duurder is."
Groenten en fruit zullen minder scherp stijgen, verwacht Geijer. "Daar zit weinig bewerking aan. Daarnaast is die sector niet gevoelig voor de regio Rusland en Oekraïne. Het zou zelfs omgekeerd kunnen zijn. Stel dat Zuid-Afrikaanse fruittelers niet naar Rusland kunnen exporteren, dan willen ze het misschien hier verkopen."
Kosten nog niet doorberekend
De trend van stijgende prijzen zal nog even aanhouden, voorspelt de econoom. Hij wijst op een enquete door het Centraal Bureau voor de Statistiek onder voedselproducenten, die in overgrote meerdere aangaven de prijzen nog verder te zullen verhogen. Geijer: "En dat zeiden ze al vóór de oorlog. De komende maanden worden er nog veel gestegen kosten van deze periode doorberekend."
RTL maakte eerder deze video over een mogelijke voedselcrisis: