Steeds meer mensen hebben klimaatstress, dit kun je eraan doen
"Ik wil niet dat de mensheid zichzelf om zeep helpt. Ik ben er nog niet klaar voor om het op te geven." Het zijn woorden van Jasper Bos op Twitter. Het onderwerp: de klimaatcrisis. De opwarming van de aarde zorgt steeds vaker voor klimaatstress. Jasper is zeker niet de enige, en hij heeft al een manier gevonden om ermee om te gaan.
Jasper vertelt op sociale media waar hij precies verdrietig en boos van wordt. Hij noemt de omgekeerde vlaggen als één van de oorzaken. "Maar ook Kamerleden die het probleem bagatelliseren, nieuwsprogramma's die beide kanten van het verhaal belichten. Mensen op Twitter die ontkennen dat er überhaupt een klimaatcrisis is. Alles irriteert mij daar aan."
'Twee jaar geleden één patiënt'
Dat Jasper niet de enige is, ziet klimaatpsycholoog Sara Helmink elke dag. Steeds meer mensen maken zich zorgen over de staat van de planeet, over de toekomst van hun kinderen, voelen zich machteloos. Mensen kunnen flink piekeren en zwart-wit denken ligt op de loer. "We gaan er allemaal aan", is zo'n voorbeeld, beschreef Helmink in een rapport.
Waar Helmink twee jaar geleden één persoon met klimaatstress als cliënt had, is het nu 80 procent van al haar cliënten. "Dat komt voor een deel omdat ik mij ben gaan profileren, maar het groeit duidelijk."
Dat komt volgens Helmink onder andere omdat het klimaatprobleem in het dagelijks leven duidelijk zichtbaar is. Denk aan de hoge temperaturen, overstromingen in Limburg, de droogte, ga zo maar door.
'Hoe gaan jullie ermee om?'
En niet alleen het bezoek aan de klimaatpsycholoog neemt toe. "Er zijn ook steeds meer studies en onderzoeken naar klimaat en de psychologie die erbij hoort."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Jasper vroeg op Twitter ook aan andere mensen hoe zij ermee omgaan. Dan wordt het interessant, want er zijn vele manieren om de klimaatstress aan te pakken, blijkt uit de reacties op zijn vraag.
Extinction Rebellion
Zo zegt iemand dat hij het probleem probeert te negeren. "Maar de woede is er altijd." Een ander zet zich in voor lokale acties. "Dat heeft mij veel energie gegeven." Nog een ander sloot zichzelf aan bij Extinction Rebellion, om actie te voeren.
Ook de droogte is een gevolg van klimaatverandering. Toch valt er gemiddeld meer regen. Hoe dat komt zie je in onderstaande video:
Na alle reacties besloot Jasper dat laatste ook te doen. Actie voeren dus. Het is een van de manieren die ook beschreven zijn door klimaatpsychologen hoe om te gaan met klimaatstress. "Wanneer je meer vanuit eigen groene waarden wilt leven en duurzaamheid ademt is het fijn om je te verbinden met gelijkgestemden", schreven zij in een rapport.
75 procent heeft zorgen
Dat veel meer mensen zich zorgen maken, bleek eerder ook uit een onderzoek van het CBS. "Drie kwart van de bevolking maakt zich zorgen over de gevolgen van klimaatverandering voor toekomstige generaties", stond daarin beschreven.
De jongeren maken zich volgens MilieuCentraal het meest zorgen. "Maar veel scheelt dat niet", zegt Mariken Stolk van de organisatie.
Veel zorgen, en dus ook veel klimaatstress. Maar hoe weet je nou dat je klimaatstress onder de leden hebt? Jasper kwam erachter na gesprekken met zijn vrouw, beschrijft hij. In onderstaand grijs kader lees je zeven emoties die passen bij klimaatstress.
Emoties van klimaatstress
- Je voelt je niet gehoord of weggezet als overdrijver
- Je voelt je verlamd door de stroom aan heftige nieuwsberichten
- Je hebt een diep gevoel van compassie voor de mensen die lijden, of rouwen om de natuur
- Je hebt gevoelens van schuld, schaamte of hypocrisie
- Je voelt je teleurgesteld en boos
- Je bent blij of optimistisch na het zien van een mooi initiatief
- Je voelt angst, stress en paniek over de toekomst
Bron: Klimaatpsychologie.com
De oplossingen zijn even voor de hand liggend, als ingewikkeld. Want hoewel zo ongeveer 75 procent van de mensen zich zorgen maakt, praten we er weinig over. En juist dat is zo belangrijk, zegt ook psycholoog Helmink.
'Samen gevoel nuttig bezig te zijn'
Voor Jasper lijkt het te werken. Hij schrijft in zijn laatste bericht dat hij zich heeft aangemeld voor een actie van Extinction Rebellion. "Ik heb na alle fijne, positieve, hoopgevende berichten gisteren besloten om er meer mee te doen", zegt hij.
Hij meldde zich aan na de fijne, positieve berichten dus. Niet verwonderlijk. "Gelijkgestemden zoeken is heel belangrijk. En vervolgens ook echt iets doen", zegt Helmink. "Dat kan Extinction Rebellion zijn, maar het kan ook kleinschaliger zijn, zoals een natuurwerkdag met anderen. Samen krijg je het gevoel nuttig bezig te zijn."
'Ziet het niet als iemand een vlucht niet neemt'
In haar spreekkamer gaat het vaak over de emoties die klimaatstress met zich meebrengt. "Rouw, boosheid, angst. Dat soort emoties." Helmink probeert in gesprekken positief te blijven. "De focus op fouten is heel menselijk. Het is belangrijk om te kijken wat er wél goed gaat. Het kan niet perfect. 100 procent duurzaam zijn, bestaat niet."
En áls je dan zelf je best doet, zijn er altijd anderen die het niet zo nauw nemen met de duurzaamheid van onze planeet. Frustrerend? Misschien. Maar de realiteit kan best eens anders zijn.
Helmink: "Je ziet het niet als iemand een vlucht níet neemt, of een andere keus maakt dan vlees. We hebben een vertekend beeld van het onduurzame gedrag van anderen. Bovendien: we kunnen het ons niet veroorloven om de hele tijd te sippen. We moeten kijken wat er goed gaat en tegelijkertijd is het belangrijk om emoties serieus te nemen."