'Wij Nederlanders' stonden negen keer op de cover van Time

Buitenlandredacteur Mark Heerink deed meer dan een jaar lang onderzoek naar de berichtgeving van Time over Nederland. Dit zijn de opvallende resultaten.

Al in de allereerste uitgave van Time, op 3 maart 1923, komt Nederland aan bod. Het gaat over de haven in Rotterdam waar het werk stil is komen te liggen door een blokkade in het Ruhrgebied. In de 85 jaar die volgen plaatst het blad nog eens 750 artikelen over Nederland.

Progressieve katholieken
Wie denkt dat het veel gaat over het tolerante prostitutie- of drugsbeleid heeft het mis. Er wordt nauwelijks over geschreven. Hetzelfde geldt voor het homohuwelijk. Toch komt vooruitstrevendheid in Nederland wel aan bod, maar dan gaat het over een onderwerp waar je niet meteen aan zou denken. Time schrijft tussen 1956 en 1985 opmerkelijk vaak over progressieve stromingen binnen de Nederlandse katholieke kerk. 

Time schrijft dat Nederlandse katholieken openlijk kunnen discussiëren over het gemengde huwelijk (twee geloven op één kussen, kan dat wel?), het celibaat (mag een priester trouwen en kinderen krijgen?), en het wel of niet toestaan van anticonceptie. In Time worden de Nederlandse katholieken in superlatieven omschreven in hun strijd tegen de conservatieve krachten uit het Vaticaan. Ze zijn rebels, avant-gardistisch en revolutionair.

Wilhelmina en Juliana
Tot en met de jaren 40 stijgt het aantal artikelen dat over Nederland gaat. De decennia die volgen laten weer een daling zien. Vooral vanaf de jaren 80 is de aandacht voor Nederland minimaal. Op het moment dat Nederland zijn koloniën in Indië verliest, verdwijnt ook de aandacht voor Nederland. 

Ook over het Koninklijk Huis wordt veel geschreven, maar als Beatrix het stokje overneemt van Juliana in 1980 is het ineens voorbij. Time gebruikte vooral in de eerste decennia veel woorden om kleur te geven aan een persoon (er was nog geen tv). Zo werd prinses Juliana in haar jonge jaren bestempeld als een gezonde koppige jonge vrouw met appelwangetjes.

Dode tulpen
Juliana siert één keer de cover van Time, in 1948 als ze koningin wordt. Haar moeder lukt het drie keer. De laatste keer in 1946 als ons land druk bezig is met de wederopbouw na de oorlog. De cover is opgedeeld in drie delen. Een dode tulp onder een zwaar wolkendek, een vastberaden Wilhelmina die vooruit kijkt, gevolgd door een gezonde tulp en een blauwe lucht. De boodschap: Nederland komt er bovenop, en dat is mede te danken aan de koningin.

Ook staan twee keer een ‘captain of industry’ op de voorpagina. Vliegtuigbouwer Anthony Fokker (1923) en John Loudon, directeur van Shell (1960). Time Magazine schreef sowieso graag over succesvolle ondernemers en bedrijven.

De andere drie personen op de cover hebben te maken met Nederlands-Indië ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Nederlands-Indië
Naast veel aandacht voor Nederland in de Tweede Wereldoorlog is Nederlands-Indië ook een terugkerend thema. Over Suriname en de Antillen wordt niet of nauwelijks geschreven. Uit het toenmalige Indië werd voor de oorlog al rubber, tin en olie gewonnen en geëxporteerd naar de Verenigde Staten. Daar was het hard nodig voor onder meer de auto-industrie.

Amerika’s handelsbelangen in Nederlands-Indië zijn altijd de belangrijkste reden geweest om over het gebied te schrijven, en zeker niet het kolonialisme van de Nederlanders. Dat heeft ook zijn uiting in de jaren na de oorlog. Time blijft dan op hand van Nederland tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. Dat wordt versterkt wanneer het communisme in Indonesië zijn intrede doet. Daar had de oprichter van Time een gruwelijke hekel aan.

Lekker gewoon gebleven
Sinds 1923 heeft Time eigenlijk altijd positief over Nederland geschreven. Dat is terug te voeren op de handelsbelangen, omdat we bondgenoten van Amerika zijn, en ook omdat we altijd zo 'gewoon' zijn gebleven.

Het onderzoek baseert zich op de Amerikaanse printeditie. Hier vind je meer informatie en alle 751 artikelen die over Nederland gaan.