Kabinet moet tandje bijzetten om klimaatdoelen Urgenda te halen
Het heeft er alle schijn van dat de klimaatdoelen die de rechter heeft opgelegd aan de overheid niet worden gehaald. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving in haar jaarlijkse klimaatonderzoek. Om te voldoen aan het doel moet voor 2020 nog zo'n 2 miljoen ton CO2 extra bespaard worden, maar er is nog zo weinig tijd dat dat waarschijnlijk niet gehaald wordt.
In 2015 oordeelde de rechter in de zogenoemde Urgenda-zaak dat de CO2-uitstoot in Nederland in 2020 een kwart lager moet liggen dan in 1990. Maar volgens nieuw onderzoek van het PBL komen we niet verder dan een verlaging van 23 procent.
Kolencentrale
Eerder dit jaar becijferde het PBL nog dat de CO2-uitstoot in 2020 slechts 21 procent lager zou liggen dan in 1990. Om het doel te halen, moest 9 miljoen ton CO2 extra bespaard worden.
Het kabinet besloot vervolgens de kolencentrale in Amsterdam al per volgend jaar te sluiten en nog wat andere kleine maatregelen te nemen. Die telden in totaal op tot ongeveer 4 miljoen ton besparing. Niet al die maatregelen zijn meegenomen in de nieuwe voorspelling, maar toch staan we er beter voor dan toen verwacht, zegt het PBL nu.
'Forse onzekerheid'
Een belangrijke reden die het PBL aanvoert voor de enorme sprong richting het doel, is het feit dat de verwachting nu is dat de elektriciteitssector volgend jaar veel minder CO2 zal uitstoten dan eerder verwacht.
Volgens verwachting van het PBL ligt de prijs van elektriciteit volgend jaar hoog. Daarom zullen we meer elektriciteit importeren en komt er minder CO2-uitstoot op ons eigen conto.
Tegelijkertijd spreekt het PBL bij deze verwachting van 'een forse onzekerheid'. De ontwikkeling van de elektriciteitsprijs voorspellen is moeilijk en een kleine verandering in de prijs kan meteen een grote invloed hebben op de uitstoot. Ook de buitentemperatuur zorgt voor onzekerheid; een warmere winter zorgt er immers voor dat we minder hoeven te stoken, en dat betekent minder CO2-uitstoot.
Urgenda-zaak
- Stichting Urgenda is een Nederlandse organisatie die zich ten doel stelt om Nederland sneller duurzaam te maken.
- Duurzaamheidsorganisatie Urgenda dwong de overheid in 2015 via een rechtszaak zich te houden aan het zelfopgelegde klimaatdoel.
- Dat houdt in dat er in 2020 een kwart minder CO2 uitgestoten moet worden ten opzichte van 1990.
- Per hoofd van de bevolking behoort Nederland tot de koplopers als het gaat om broeikasgasuitstoot per hoofd van de bevolking.
- Er zijn maar vijf landen binnen de EU waar de uitstoot per persoon hoger is dan in Nederland.
Urgenda-vonnis
In 2015 oordeelde de rechter voor het eerst dat Nederland in 2020 25 procent minder CO2 mocht uitstoten dan in 1990. In oktober vorig jaar bevestigde het Gerechtshof die uitspraak.
Volgens het vonnis van de rechter mag in 2020 nog maximaal 166 miljoen ton CO2 worden uitgestoten. In 2018 stootte Nederland nog 189 miljoen ton CO2 uit; een verschil van 23 miljoen ton.
'Vrij onwaarschijnlijk'
Marjan Minnesma van Urgenda heeft er dan ook een hard hoofd in dat het doel daadwerkelijk in zicht is. "Ik vind de getallen vrij onwaarschijnlijk", zegt ze. "Als we kijken naar wat we daadwerkelijk weten, dan is dat dat er in 2018 nog een gat van 23 miljoen ton was. En nu zou het doel ineens in zicht zijn?"
Pas in december 2021 weten we zeker of het doel daadwerkelijk gehaald is. Minnesma zegt voorlopig 'constructief' te willen meedenken met de regering over wat er gedaan moet worden om de doelen wel te halen.
Ondertussen blijft er nog een laatste geitenpaadje open voor het kabinet: op 20 december oordeelt de Hoge Raad of de Urgenda-uitspraak echt moet worden nageleefd.
