Investeren, niet bezuinigen: zo komt Nederland uit de coronacrisis
Het is nog volkomen onduidelijk hoe zwaar de economie zal lijden onder de coronacrisis en wanneer Nederland weer uit het dal kruipt. Hoe dat moet gebeuren is dus nog lastig te zeggen. Hoe het niet moet, is makkelijker: bezuinigen is uit den boze, staat in een advies aan het kabinet.
De Nederlandse economie moet bovenal zo snel mogelijk herstellen, maar daarnaast moet het kabinet nadenken over oplossingen voor problemen die al vóór de coronacrisis speelden. Dat adviseert de Denktank Coronacrisis.
In deze denktank zitten vertegenwoordigers van onder meer kennisinstituten, planbureaus, de onderwijsraad en de sociale partners, onder leiding van Mariëtte Hamer, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER). De SER is het belangrijkste adviesorgaan op economisch gebied voor de regering.
Duurzaamheid en vergrijzing
Het kabinet moet aan de slag met plannen op het gebied van digitalisering, verduurzaming (klimaatbeleid en circulaire economie), vergrijzing en diversiteit op de arbeidsmarkt. Volgens Hamer heeft de crisis alleen maar duidelijker gemaakt hoe belangrijk verandering is.
Hamer: "Wij zeggen, hou die doelen vast en kom na de pruttelfase goed op stoom, binnen de coronabeperkingen."
Daar horen volgens haar flinke investeringen bij. Er moet veel geld naar duurzame projecten en infrastructurele projecten moeten naar voren gehaald worden. Het is niet verstandig om zulke investeringen nu stop te zetten, want daar zit volgens Hamer veel werkgelegenheid achter.
Europese samenwerking
Investeren houdt niet op bij de grens, aldus het advies. Ook Europese samenwerking is nodig, zodat alle landen de klap te boven kunnen komen. Dat is niet alleen voor Nederland als exportland van belang, maar ook zodat het toerisme weer op gang komt. "Als je eigen straatje schoon is, maar direct om de hoek is het een zooi, dan heb je er ook veel last van", zei Hamer in tv-programma Nieuwsuur.
Kortom, de overheid moet investeren. Als dit niet gebeurt, duurt de crisis waarschijnlijk langer. Dat zagen we ook in het verleden, staat in het advies.
Door bezuinigingen na de crisis in 2008 kwam de Nederlandse woningmarkt tenslotte verder in de problemen. Nederlandse uitgaven van consumenten daalden hierdoor nog meer dan in andere Europese landen, waardoor de crisis langer en dieper was dan elders in Europa.
Blijf investeren in woningmarkt
Om dit te voorkomen, moet de overheid flink in de woningmarkt blijven investeren de komende recessie. Allereerst moet voorkomen worden dat de economische crisis door de coronamaatregelen overslaat naar de woningmarkt. Als dat gebeurt, zorgt dat er niet alleen voor dat consumenten minder gaan uitgeven, maar komen banken misschien ook in de problemen als mensen hun hypotheek niet meer kunnen aflossen.
Door te blijven investeren in de bouw, wordt daarnaast voorkomen dat er banen verdwijnen in de sector. Het herstel van de bouw duurde lang na de vorige crisis, met het huidige tekort aan woningen als gevolg.