Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: 'Grof schandaal'
Tweede Kamerleden willen duidelijkheid van het kabinet over het jarenlang weigeren van subsidie voor rechtsbijstand voor gedupeerden van de toeslagenaffaire. Slachtoffers stonden daardoor alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. "Ze hadden geen schijn van kans", zegt Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland.
Slachtoffers in de toeslagenaffaire werden onterecht verdacht van fraude met kinderopvangtoeslag. Daardoor eiste de Belastingdienst, verantwoordelijk voor de uitkering van de toeslagen, geld terug van de ouders. Dat ging vaak om duizenden, soms zelfs om tienduizenden euro's. De ouders kwamen in grote problemen.
Zelf afhandelen
Als ze aanklopten voor hulp bij het juridisch loket met gesubsidieerde advocaten werden hun verzoeken afgewezen. Die advocaten kregen geen vergoeding voor het helpen van mensen met juridische conflicten met de Belastingdienst. Een enkeling had het geluk dat een advocaat de zaak dan toch aanpakte.
Er werd van uitgegaan dat burgers hun geschillen met de Belastingdienst zelf konden afhandelen. Wie geen geld had voor een advocaat, had dus pech. Dubbel pech in het geval van de slachtoffers van de toeslagenaffaire: zij hadden juist hun laatste geld overgemaakt aan diezelfde Belastingdienst.
De Vereniging Sociale Advocatuur Nederland deed kortgeleden een oproep aan haar leden om het weigeren van subsidie voor rechtsbijstand te melden. De meldingen stroomden binnen, zegt voorzitter Reinier Feiner.
'Zoek het zelf maar uit'
"Voor ons is heel stuitend dat in die toeslagenaffaire misschien wel tegen duizenden slachtoffers van de overheid is gezegd: procedures tegen de Belastingdienst, dat kunt u zelf wel." Hij wijst erop dat sociale advocaten alleen gratis hulp mochten bieden of subsidie moesten terugbetalen.
ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf wijst er op dat slachtoffers juist in het begin van een zaak een advocaat nodig hebben. "Zaken tegen de Belastingdienst zijn per definitie ingewikkeld. De overheid zei eigenlijk: zoek het zelf maar uit."
Van der Graaf is verontwaardigd en wil duidelijkheid van het kabinet waarom hiertoe is besloten. "Het is belangrijk dat de onderste steen bovenkomt. Hier is mensen heel erg onrecht aangedaan. Dat had misschien voorkomen kunnen worden."
'Machtsmisbruik en sabotage'
SP-Kamerlid Michiel van Nispen noemt het 'een grof schandaal'. "Hoe diep is deze beerput? Het gaat om mensen die het slachtoffer zijn van een overheid die hen vermorzelde en die mensen zochten daar hulp bij van een advocaat. Wat doet dan die overheid die die mensen aan het duperen was? Die houdt gewoon die advocaten bij hen weg. Dat is een vorm van machtsmisbruik en sabotage van de rechtshulp die mensen op dat moment zo hard nodig hadden."
Van Nispen: "Als mensen hun recht niet meer kunnen halen, dan blijft onrecht bestaan. En dat is hier gebeurd."