Kortste dag van het jaar: besef dat daglicht terugkomt kan mentaal veel verlichting geven
Vandaag is de kortste dag van het jaar. Met weinig daglicht voelen donkere ochtenden en vroege avonden voor veel mensen extra zwaar. Dat kan leiden tot een somber gevoel, beter bekend als de winterdip. Tegelijkertijd is deze dag ook een keerpunt: vanaf morgen worden de dagen weer langzaam langer.
Volgens Buienradar duurt de dag vandaag 7 uur en 43 minuten. De zon komt op om 08:46 uur en gaat onder om 16:29 uur.
Vandaag is het zonnewende. Vanaf nu worden de dagen weer langer. De langste dag, de zomerzonnewende, valt in 2026 op 21 juni. De zon passeert eind maart en eind september de evenaar; dan zijn dag en nacht even lang.
Tekort aan daglicht
Het idee dat het daglicht vanaf nu stap voor stap terugkeert, geeft volgens psychologen veel 'winterdippers' een positief gevoel. De winterdip ontstaat namelijk vaak door een tekort aan daglicht.
Minder zonlicht kan invloed hebben op onze biologische klok en de aanmaak van hormonen zoals melatonine en serotonine, die een rol spelen bij slaap en stemming. Gevolgen zijn vermoeidheid, minder energie en een neerslachtig gevoel. Vooral in deze periode, rond de kortste dag, merken veel mensen dat ze minder gemotiveerd zijn en zich sneller terugtrekken.
Juist daarom is vandaag een keerpunt. Hoewel de winter nog lang duurt, markeert de kortste dag het begin van een geleidelijke verandering. Na de kortste dag worden de dagen langzaam langer: eerst doordat de zon later ondergaat, en in januari doordat zij ook weer eerder opkomt. Het verschil is in het begin nauwelijks merkbaar, maar het besef dat het licht langzaam terugkeert, kan mentaal al verlichting geven.
Ochtendwandeling
Experts adviseren om in deze periode extra aandacht te besteden aan zelfzorg. Daglicht opzoeken, bijvoorbeeld door een wandeling in de ochtend of middag, helpt om het lichaam te activeren. Psychiater Dyllis van Dijk zei eerder tegen RTL Nieuws dat je hebt beste daglicht op kunt zoeken in de de ochtend. "Lekker naar buiten gaan, bij voorkeur voor 10.00 uur in de ochtend. Zo wordt het brein blootgesteld aan daglicht. Zelfs op donkere dagen zoals nu is dat zinvol."
En ook: vasthouden aan een dag- en nachtritme en – hoe moeilijk misschien ook – niet toegeven aan de neiging een middagdutje te doen. Lichaamsbeweging, vaste eetmomenten en toch proberen mensen op te zoeken: zeker doen. Alcohol is juist weer een afrader, vertelde van Dijk.
Gaat het niet beter of zijn je klachten zo ernstig dat je niet goed meer kunt functioneren, zoek dan hulp, adviseren beiden.
Het goede nieuws voor winterdippers is dat: "ondanks de bewolking breekt de zon regelmatig door vandaag en het blijft droog", zegt meteoroloog bij de Buienrader Jordi Huirne.
Lichttherapie kan mensen met winterdip helpen meer energie te krijgen en beter te slapen. In deze video legt psycholoog Douwe van Tuinen van UMCG uit hoe de therapie werkt:
