Formatie na totale puinhoop vlot getrokken, VVD-leider Rutte wijkt niet
Na het dramatische debat van vorige week probeert de Tweede Kamer de kabinetsformatie weer op te starten. Aan Herman Tjeenk Willlink, minister van staat, de taak om dat te gaan doen. Politiek commentator Frits Wester zag een Mark Rutte die ook vandaag van geen wijken wil weten. "Je zag, heel voorzichtig, een tweede kans ontstaan voor Rutte."
De nieuwe informateur Herman Tjeenk Willink (79) krijgt drie weken de tijd om de patstelling te doorbreken die is ontstaan. Onder de nieuwe informateur moet het vertrouwen tussen Rutte en de partijen worden hersteld. Mocht dat niet lukken, dan is Rutte bereid de VVD-fractie vanuit de oppositie te leiden.
"Maar de kans dat dat gaat gebeuren is erg klein", zegt politiek commentator Frits Wester. "Je zag in het debat vandaag dat andere partijen zich heel goed realiseren dat een kabinet zonder de VVD vrijwel onmogelijk is."
Dramatisch debat
Vanmiddag debatteerde de Tweede Kamer over hoe het verder moet, nadat vorige week donderdag de formatie volledig was vastgelopen. VVD-leider Rutte kwam tijdens een debat zwaar onder vuur te liggen. Aanleiding was een verkennend gesprek over een mogelijk andere rol voor het CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
Toen uitlekte dat dit besproken was, zei Rutte dat die suggestie niet van hem kwam. Maar uit een gespreksverslag bleek het tegendeel. Rutte hield vol dat hij niet loog, maar het kwam hem wel op een motie van afkeuring te staan.
Een meerderheid van fractievoorzitters vindt vandaag dat Herman Tjeenk Willink de juiste man is om de formatie weer op te starten. Tjeenk Willink is een ervaren politicus en was informateur bij drie eerdere kabinetten.
Verhouding overheid-burger
"Het is een verstandig besluit om de ervaren Tjeenk Willink als informateur aan te stellen", zegt Wester. "Door naar de inhoud van de partijen te kijken wil hij bekijken welke stappen er nu mogelijk zijn. Daarbij moet vooral gekeken worden naar de verhouding van de overheid ten opzichte van de burger. Op dat thema heeft Tjeenk Willink veel ervaring. Hij kwam in de afgelopen jaren met harde kritiek op het functioneren van de overheid."
De meeste partijen willen nu vooral rust. Het CDA spreekt over een 'afkoelingsperiode'. Volgens D66-leider Kaag 'is het nu aan de heer Rutte om uit te tekenen hoe hij de vertrouwenskloof gaat herstellen'.
Kijken naar de inhoud
De PvdA en GroenLinks, twee partijen die vorige week nog een motie van wantrouwen steunden tegen Rutte, willen nu onder leiding van de nieuwe informateur naar de inhoud gaan kijken.
Niet alle partijen vinden dat de formatie weer moet worden opgestart. Wester: "Je zag tijdens het debat een aantal partijen die ervoor kiezen het stof even te laten neerdalen na alle chaos van vorige week. Maar je zag ook partijen, zoals de PVV en Partij voor de Dieren, die juist het stof met een flinke ventilator weer op lieten waaien."
Wilders: nieuwe verkiezingen
Zo opperde PVV-leider Wilders tijdens het debat dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Maar volgens Wester zouden die veel te vroeg komen. "Daarmee vraag je de kiezer al na drie weken een nieuwe keuze te maken omdat de partijen er zelf op het Binnenhof een bende van hebben gemaakt. Probeer het eerst zelf maar op te lossen. Pas als dat echt niet lukt, kun je met hangende pootjes weer terug naar de kiezer."
