'16 miljard voor koopkracht, maar Prinsjesdag omgeven met onzekerheden'
Inflatie en koopkracht zijn in korte tijd de belangrijkste gespreksonderwerpen geworden aan de Nederlandse keukentafel. Vandaag, op Prinsjesdag, wordt officieel bekend welke maatregelen het kabinet neemt om Nederlandse huishoudens volgend jaar te helpen. Politiek commentator Frits Wester legt uit wat we al weten en wat er toch bijzonder is aan vandaag.
Frits, er is toch heel veel uitgelekt?
"Ja, dat klopt. Dat gebeurt bijna elk jaar. Voor veel mensen is het belangrijk om te weten dat hun koopkracht volgend jaar weer gaat stijgen, hoewel dat het grote verlies aan koopkracht van dit jaar niet goed zal maken. Maar in 2023 zien we de koopkracht weer stijgen."
"Gemiddeld gaat het dan om ongeveer 4 procent. Maar je ziet dat de koopkracht voor mensen met lage inkomens, uitkeringen of een AOW verder stijgt, met ruim 7 procent. Dat komt omdat het kabinet het minimumloon, en alles wat daaraan gekoppeld is, per 1 januari met 10 procent verhoogt."
"De hoogste inkomens gaan er volgend jaar bijna 2 procent op vooruit. Maar belangrijk is dat de grootste groep Nederlanders, de middeninkomens, die door de energiecrisis en inflatie ook zwaar getroffen worden, er volgend jaar gemiddeld zo’n 4 a 5 procent op vooruit gaan. Dat is allemaal nog los van wat de vakbonden aan looneisen hebben."
"En dit staat ook nog los van de maatregelen die het kabinet van plan is te nemen om de energierekening omlaag te brengen."
"Los van een historische verhoging van het minimumloon wil het kabinet opnieuw ook werken aantrekkelijk maken door de eerste schijf van de inkomstenbelasting te verlagen en de arbeidskorting te verhogen. Maar dat zijn wel vrij generieke maatregelen waar iedereen van profiteert, ook mensen met een hoger inkomen."
Koopkracht dit en koopkracht dat, maar hoe wordt het eigenlijk berekend? Dat legden we een paar jaar geleden uit in deze video:
Hoe zeker is dit allemaal?
"Deze miljoenennota is door de minister van Financiën, Sigrid Kaag, van historische omvang genoemd. Daarmee doelt ze op de 16 miljard euro die het kabinet heeft uitgetrokken om de koopkracht repareren."
"Natuurlijk zijn al deze doorrekeningen omgeven met tal van onzekerheden. Want niemand weet bijvoorbeeld hoe het verder gaat met de oorlog in Oekraïne en wat de gevolgen voor de energieprijzen zullen zijn. Want als die volgend jaar opnieuw exploderen, dan verandert alles weer. Natuurlijk zijn er ook andere onzekere factoren: krijgen we een strenge of juist een zachte winter, waarbij je meer of minder moet stoken."
Hoe zijn de vooruitzichten?
"Afgaande op de cijfers van nu ziet het er voor volgend jaar redelijk goed uit, maar dat laat de pijn voor 2022 onverlet. De ongekende koopkrachtdaling dit jaar is ook de reden waarom de oppositie ook voor dit jaar nog maatregelen eist om het koopkrachtverlies te compenseren."
"Het kabinet werkt er momenteel aan om met iets van een maximumprijs voor het gemiddelde energiegebruik van een gezin te komen. Hoe dat er precies uit gaat zien, is nog steeds onduidelijk. Eerder heeft minister Jetten gezegd dat niemand deze winter zal worden afgesloten van het gas omdat ze de rekening niet kunnen betalen. Maar bij de Algemene Politieke Beschouwingen, die morgen beginnen, zal de oppositie daar ongetwijfeld nog garanties over vragen. En zij zullen willen dat het kabinet daar nog maatregelen bovenop legt die voor dit jaar zullen gelden."
Wat maakt deze Prinsjesdag verder bijzonder?
"Prinsjesdag kan na corona weer als vanouds gevierd worden met een rijtoer. Maar de rit gaat niet meer naar de Ridderzaal aan het Binnenhof. Daar vindt een grootschalige verbouwing plaats. Daarom wordt de Troonrede dit jaar voorgelezen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. En dit jaar is kroonprinses Amalia er voor het eerst bij. Zij werd in december 18 jaar oud."
De dag begon vanochtend met trekkers van demonstrerende boeren in Den Haag, meer daarover lees je hier.