Onzekerheid over noodwet: kritische ambtenaren, vertrokken woordvoerder en topoverleg met premier
Er is nog veel onzekerheid over de 'gedragen onderbouwing' van de noodwet van PVV-minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie). Premier Schoof heeft topoverleg gevoerd met fractievoorzitters. Intussen is de minister huiverig om documenten te delen, uit angst voor lekken.
Na kritiek van ambtenaren wordt zelfs gebruikgemaakt van extern advies, melden betrokkenen aan de politieke redactie van RTL Nieuws. Ook is de ervaren woordvoerder van Faber vertrokken.
In een verklaring laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten dat premier Schoof met fractievoorzitters Wilders (PVV) en Van Vroonhoven (NSC) heeft gesproken over 'stringent asielbeleid'. "De gesprekken verlopen in een prettige en constructieve sfeer", aldus een woordvoerder. "Tijdens de gesprekken zijn diverse opties voor de uitvoering van het hoofdlijnenakkoord besproken."
Dat betekent dat de optie van een noodwet nog altijd op tafel ligt, maar er wordt ook gesproken over andere opties.
Spanning in Den Haag
De kwestie zorgt al weken voor spanning in het kabinet en de coalitie. PVV en NSC liggen op ramkoers over het gebruik van noodrecht om de asielcrisis uit te roepen. NSC eist een gedegen juridische onderbouwing, zoals opgetekend in het regeerprogramma. De PVV wil koste wat kost de wet invoeren omdat het zo is afgesproken. De kans is groot dat de wet sneuvelt in de Eerste Kamer, die vorige week een motie aannam tegen de noodwet.
De juridische onderbouwing van de omstreden noodwet om de asielcrisis uit te roepen, moet duidelijkheid geven over de haalbaarheid. Alle ministers wijzen naar het ministerie van Faber, maar tot nu toe blijft het stil. Achter de schermen zeggen mensen dat er inmiddels wel een basisstuk ligt, maar men worstelt met de extra onderbouwing.
Volgens een van de bronnen ligt op het ministerie van Justitie en Veiligheid een zeer kritisch document van wetgevingsjuristen. Een dragende motivering voor de noodwet zou niet te vinden zijn. Als de juristen van Justitie en Veiligheid het niet kunnen vinden, dan wordt het ook voor Fabers eigen ambtenaren lastig. Daar zou de bewindsvrouw niet blij mee zijn.
'Nieuwe inzichten'
Inmiddels schakelt Faber daarvoor ook externe mensen in die haar van informatie voorzien, om de onderbouwing steviger te maken. Niet duidelijk is wie de mensen zijn waarmee zij contact heeft. Het is niet gebruikelijk dat ook buiten het departement nog wordt meegezocht naar onderbouwingen, is op het ministerie te horen. Faber spreekt tegen de buitenwereld over 'nieuwe inzichten', maar het is niet duidelijk wat die inzichten precies zijn.
Kijk hier hoe Faber reageert op kritiek op haar noodwet:
Het is ook onduidelijk wanneer Faber de onderbouwing met haar collega-ministers deelt. De minister zou van plan zijn de documenten pas te delen tijdens de ministerraad op maandag 21 oktober. Dat is te laat, vonden haar collega-ministers, bleek afgelopen vrijdag in de ministerraad. Faber moet de stukken tijdig aanleveren, uiterlijk voor het weekend.
Ervaren woordvoerder weg
Dan is ook nog eens een van de ervaren woordvoerders van minister Faber vertrokken. Officieel omdat 'er geen match is'. Maar verschillende bronnen melden dat het werken met Faber op het ministerie niet eenvoudig is, omdat de minister steeds minder mensen vertrouwt. Het werken daar wordt voor haar steeds eenzamer nu ook is gebleken dat haar politiek assistent geen toegang heeft tot het ministerie, meldde De Telegraaf vrijdag. Een politiek assistent zorgt voor de contacten tussen de Tweede Kamer en de minister en de ambtenaren.
Premier Schoof is ondertussen bezig gesprekken te voeren met de vier fractieleiders van de coalitiepartijen. Vandaag sprak hij dus met Wilders en Van Vroonhoven. Hij doet dat om 'een zachte politieke landing' voor de noodwet mogelijk te maken. Vrijdag zei hij in de persconferentie dat hij wel graag nog een keer met de vier partijleiders samen wil spreken. Maar aangezien hij van woensdagmiddag tot vrijdag verblijft in Brussel, is onduidelijk wanneer dit gaat plaatsvinden. "De komende tijd wordt het gesprek met de vier fractievoorzitters van PVV, VVD, NSC en BBB voortgezet", aldus een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst.
Wel ligt er een duidelijke deadline: in de ministerraad van 25 oktober moet de beslissing over de noodwet vallen.
De politieke redactie van RTL Nieuws sprak voor dit artikel met verschillende bronnen in Den Haag, die vanwege de gevoeligheid van de kwestie niet geciteerd willen worden.