Einde aan de onduidelijkheid? Vier partijen willen wettelijk vastleggen wat een zzp'er is
Wie is een zzp'er, en wie niet? Dat moet nu eindelijk vastgelegd worden in de wet. Vier partijen slaan de handen ineen. VVD, D66, CDA en SGP hopen een einde te maken aan de 'jarenlange onzekerheid' onder zzp'ers. "Ik hoor ernstige verhalen van zzp'ers die onnodig thuis zitten."
"Over een heel simpele vraag, wanneer je als zzp'er mag werken of je met zzp'ers kunt werken, is heel veel onduidelijkheid", zegt VVD-kamerlid Thierry Aartsen. "Daardoor kiezen opdrachtgevers ervoor om niet meer met zzp'ers te werken en verliezen zzp'ers onnodig opdrachten."
Door in een nieuwe wet voor het eerst duidelijke criteria vast te leggen hopen de partijen voor eens en voor altijd een eind te maken aan die onduidelijkheid voor de 1,2 miljoen mensen die fulltime als zzp'er werken. "Dat kan echt", verzekert D66-kamerlid Hans Vijlbrief. "En de onduidelijkheid heeft al veel te lang geduurd."
Wie aan de slag wil als zzp'er, moet zich allereerst gedragen als zelfstandige. Bijvoorbeeld door meerdere opdrachtgevers te hebben of zelf bedrijfsmiddelen aan te schaffen. Daarnaast moet je kunnen aantonen dat je uit vrije wil als zelfstandige werkt en een hoge mate van vrijheid in je werkzaamheden of in de indeling van je werktijd hebben.
Verplichte verzekering
En, opvallend: wie als zzp'er wil werken, wordt verplicht iets te regelen voor langdurige ziekte en voor de oude dag. Dat kunnen een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een pensioenvoorziening zijn, maar ook veel spaargeld of beleggingen zijn toegestaan.
"Er wordt veel gezegd dat mensen geen zzp'er worden omdat het fijn is, maar omdat ze belastingen kunnen vermijden. Dat proberen we hiermee te ondervangen", zegt Vijlbrief.
Sectoren waar veel schijnzelfstandigen werken, kunnen rekenen op extra controles. Een speciaal op te richten commissie zou de doorslag moeten geven als er toch nog twijfel is over de arbeidsrelatie.
Kritiek
Vanaf januari van dit jaar wordt er door de Belastingdienst na jaren van uitstel gehandhaafd op de wet DBA van het kabinet. Het idee daarachter is dat mensen die niet uit vrije wil werken als zzp'er of volgens de wet geen zzp'er zijn, de zogenoemde schijnzelfstandigen, daarmee aangepakt worden, net als hun opdrachtgevers.
Maar de onzekerheid in de markt is groot. Sinds november daalde het aantal zzp'ers flink, al stagneerde de daling in maart. Onder hen ook een aantal mensen die wél echt zelfstandige zijn, denken veel partijen.
Intussen werkt het kabinet aan een nieuwe zzp-wet, de VBAR.
Afgelopen week paste minister Van Hijum van Sociale Zaken na een uitspraak van de Hoge Raad die wet nog aan. De vraag of iemand zich als ondernemer gedraagt, moet zwaarder gaan wegen bij de beoordeling of diegene ingehuurd kan worden als zzp'er. "Met aanpassing van het wetsvoorstel komt het kabinet ook tegemoet aan de signalen die wij hebben ontvangen", vond Van Hijum.
Maar dat gaat de iniatiefnemers niet ver genoeg. Het probleem is dat de zzp-wet van Van Hijum 'inbedding' als criterium neemt, vindt Aartsen. Anders gezegd: wiens werkzaamheden te veel 'ingebed' zijn in een organisatie, kan geen zzp'er zijn. "Maar je bent nogal snel ingebed", zegt Aartsen.
Wanneer de zzp-wet zou kunnen ingaan, is nog onduidelijk. De initiatiefnemers hopen dat het ministerie van Sociale Zaken hun wet wil overnemen. "En dan kan het snel gaan", besluit Vijlbrief.