Waarom PVV-minister Agema dreigde met opstappen: geld voor AI en technologie

Het gesteggel over het zorgakkoord tussen minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en minister van Volksgezondheid Fleur Agema (PVV) gaat vooral om 400 miljoen euro voor AI en technologie. Dat blijkt uit documenten in handen van RTL Nieuws. De Telegraaf publiceerde er vandaag ook over.
In een zorgakkoord wil Agema met een groot aantal zorgpartijen afspraken maken om de zorg de komende jaren betaalbaar te houden. Er zit ook veel nieuw beleid in: zo lekte via RTL Nieuws al uit dat het gordelroosvaccin in het Rijksvaccinatieprogramma komt en dat er geld wordt vrijgemaakt voor MRI-scans voor vrouwen met zeer dicht borstweefsel.
Verder wordt 400 miljoen euro gereserveerd voor zogenaamde 'doorbraakmiddelen', die de zorg efficiënter moeten maken. Dat is dus geld dat minister Agema kan inzetten voor kunstmatige intelligentie, technologie en innovatie in de zorg. Maar hierover is onenigheid.
Bij tv-programma Buitenhof zei Agema geëmotioneerd dat ze ruzie heeft gehad met premier Dick Schoof. Agema wilde dat onderwerp op de agenda van de ministerraad, Schoof hield dat tegen.
Opstappen
Heinen wil dat geld in eerste instantie voor twee jaar vrijmaken: 2027 en 2028. Bij een 'positieve evaluatie' ook na 2028. En dat leidde voor de ministerraad afgelopen vrijdag tot grote onvrede van zorgminister Agema. Zij wil dat geld structureel kunnen uitgeven. Zij dreigde volgens ingewijden zelfs met opstappen, meldde RTL Nieuws vrijdag.
In Buitenhoft ontkent ze dat overigens.
Daarnaast is Agema woedend dat Financiën bij tegenvallers op haar zorgbegroting wil snijden in datzelfde budget van 400 miljoen euro. "Als er toch overschrijdingen zijn in de reguliere zorg wordt het budget voor doorbraakmiddelen in eerst instantie verlaagd", staat in de interne notities.
Halveren eigen risico
Agema wil dat een deel van de investeringen uit het zorgakkoord worden betaald uit een potje met geld dat apart is gezet vanwege de verlaging van het eigen risico. Daar is ook onenigheid over.
Het eigen risico is op dit moment 385 euro. In het hoofdlijnenakkoord is 2,3 miljard euro gereserveerd voor de extra zorgkosten die kunnen ontstaan zodra het kabinet in 2027 het verplichte eigen risico verlaagt naar 165 euro. Verwacht wordt dat mensen meer gebruik gaan maken van de zorg als ze minder zelf hoeven te betalen.
Het ministerie van Financiën is bereid om 10 procent van die 2,3 miljard euro vrij te maken voor extra wensen van de zorg zoals 'opleidingen in de zorg, het invoeren van gordelroosvaccinatie en extra geld voor de gemeenten'.
Achter de schermen valt te horen dat de 2,3 miljard euro die apart is gezet voor verlaging van het eigen risico al een fors bedrag is voor deze PVV-wens. Het ministerie van VVD'er Heinen waarschuwt dat dit geld vooral bedoeld is om het 'verlagen van het eigen risico mogelijk te maken', en niet om extra wensen voor de zorg mee te financieren. Iets wat het ministerie van PVV-minister Agema wel zou willen, zo staat in de notitie in handen van RTL Nieuws.
Hoofdpijndossier
"Het zorgakkoord is erg belangrijk voor minister Agema", zegt politiek verslaggever Irene de Kruif erover. "Door de vergrijzing nemen de zorgvraag en het personeelstekort de komende jaren flink toe. Agema wil dat doorbreken met onder andere AI en technologie."
"Het ministerie van Financiën is daar niet tegen, maar is bezorgd over hoe dit allemaal betaald moet worden. Zo horen we achter de schermen dat het ministerie niet wil dat de zorgpremies verder gaan stijgen."
"Het is een hoofdpijndossier dat de komende jaren tot nog veel meer geruzie zal leiden", vervolgt De Kruif. "Hoe houden we de zorg in Nederland met een sterk vergrijzende bevolking betaalbaar voor iedereen?" Woensdag spreken de ministers verder over het zorgakkoord.
Bekijk hier hoe het Universitair Medisch Centrum Groningen omgaat met AI: