Zo bereiden partijen zich voor op het verkiezingsprogramma: 'Probeer er altijd wat pepernoten in te stoppen'
Terwijl voor de meeste Nederlanders de verkiezingen nog ver weg zijn en het hoofd vooral staat naar de vakantie, zijn politieke partijen achter de schermen al druk bezig met voorbereidingen. Er moeten verkiezingsprogramma’s worden geschreven, en kandidaten worden gezocht want de tijd dringt.
De verkiezingsdatum van 29 oktober lijkt nog ver weg, maar voor politieke partijen is dat zeker niet het geval. Er is nog veel te doen: een programma schrijven, dat veel partijen ook nog laten doorrekenen door het Centraal Planbureau. En dan moeten de partijleden er ook nog hun zegje over kunnen doen.
"Overdag werken aan de doorrekening van alle mooie ChristenUnie-plannen in Den Haag, ’s avonds de graanoogst bij broer Marijn van het land rijden", twittert Kamerlid Pieter Grinwis. Hij is de financiële man van de ChristenUnie en ziet erop toe dat het financiële plaatje klopt.
Grinwis twitterde er zelf onlangs nog over:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Je probeert altijd wat pepernoten in je programma te stoppen", zegt Grinwis. Hij doelt op leuke plannen waar kiezers blij van worden. "Maar die moeten wel financieel onderbouwd zijn." De ruimte daarvoor is niet groot, want er moet ook geld worden gevonden voor verhoging van de defensieuitgaven.
Nu de eerste versie bij het Centraal Planbureau is ingeleverd, kan Grinwis er zelf ook even tussenuit. Het wordt een compacter stuk dan afgelopen jaren. "Het verkiezingsprogramma dreigde dikker te worden dan de bijbel", grapt Grinwis. Die tendens wilden ze keren.
Werkvakantie
Luc Stultiens is als financiële whizzkid van GroenLinks-PvdA nauw betrokken bij de opstelling van het verkiezingsprogramma van zijn partij en de doorrekening daarvan door het Centraal Planbureau. Ook zijn zomervakantie dit jaar verloopt daarom iets anders dan gepland.
"Ik ben wel blij dat we de vakantie niet hoefden af te zeggen", vertelt Stultiens telefonisch vanaf zijn vakantieadres. Maar het is wel een werkvakantie geworden. "Onder hoge tijdsdruk moeten we het verkiezingsprogramma schrijven. Dat betekent veel bellen met de programmacommissie en sommetjes maken."
Regelmatig zit hij met de laptop op schoot spreadsheets te controleren om te zien of alle plannen die zijn partijgenoten hebben bedacht financieel wel goed zijn onderbouwd. "Niet optimaal, maar het hoort erbij." En anderzijds: als hij opkijkt van zijn laptop heeft ie wel een adembenemend uitzicht.
Over de doorrekening zegt Stultiens: "Die is cruciaal om te laten zien waar je voor staat. Het dwingt je ook om keuzes te maken."
De VVD komt vandaag als eerste met het verkiezingsprogramma. Zo snel dat andere partijen zich wel afvragen hoe dat is gelukt. Het antwoord op die vraag is simpel, zegt commissievoorzitter Micky Adriaansens: op cruciale thema’s lagen de plannen al klaar.
"We vonden het ook belangrijk om het snel te doen. Zodat de kiezer de tijd heeft om zich in onze plannen te verdiepen." Afgelopen maanden was de VVD al begonnen de standpunten op cruciale thema’s zoals veiligheid en economie tegen het licht te houden. Dus toen het kabinet viel, lag er al een basis.
Want ook al zijn de vorige verkiezingen nog maar twee jaar geleden, het verkiezingsprogramma van toen kon niet zomaar worden gekopieerd. "De wereld is veranderd." Ook de VVD wil de hogere defensieuitgaven waarover binnen de NAVO afspraken zijn gemaakt netjes in de begroting laten passen.
Net als bij de VVD gaat ook bij GroenLinks-PvdA de opstelling van het verkiezingsprogramma grotendeels digitaal. "In coronatijd hebben we geleerd dat je ook op afstand met elkaar kunt vergaderen", zegt Kamerlid Jesse Klaver.
Aangezien een deel van de betrokken met gezinsvakanties zit, is dat een praktische oplossing. "Voor de gezinnen die erachter zitten is dat minder leuk", geeft Klaver toe. Maar de vakantie kan dan tenminste wel doorgaan. Ook GroenLinks-PvdA laat zich nog niet al te veel in de kaarten kijken. Half augustus komt de partij met haar programma. Eén punt wil Klaver al wel verklappen: "Wonen wordt echt een belangrijk thema."
Vakantieperiode
Dat alles in de vakantieperiode moet heeft ook wel een voordeel, zegt Klaver. "Het is wel lekker dat we de Kameragenda er niet ook nog bij hebben. Dat is moordend. En gelukkig zijn wij een grote partij, dus kunnen we het werk verdelen."
De ChristenUnie is een stuk kleiner. Tijdens het schrijven van het verkiezingsprogramma kon Grinwis zijn broer dus nog wel helpen met de graanoogst. Maar als later deze zomer de uien van het land moeten kan hij daar waarschijnlijk niet meer mee helpen, dan slokt het Kamerwerk al zijn tijd weer op.
Nederland gaat op 29 oktober naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen, maar wat kost het organiseren van nieuwe verkiezingen nu eigenlijk? Dat zie je in onderstaande video:
