Oproep EU-regeringsleiders aan Trump: 'Beslis niet over Oekraïne zónder Oekraïne'
Europese regeringsleiders doen een gezamenlijke oproep aan president Trump: betrek Oekraïne bij het gesprek met de Russische president Poetin. Dat staat in een verklaring van de 26 van de 27 EU-leiders. Namens Nederland heeft demissionair premier Schoof de verklaring getekend. Alleen Hongarije doet niet mee.
"Wij, de leiders van de Europese Unie, verwelkomen de inspanningen van president Trump om een einde te maken aan de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne", begint de verklaring met een compliment aan Trump.
"De weg naar vrede in Oekraïne kan niet worden bepaald zonder Oekraïne. Zinvolle onderhandelingen kunnen alleen plaatsvinden in de context van een staakt-het-vuren."
Trump en Poetin
Trump gaat vrijdag naar een – zeldzame – ontmoeting met Poetin in Amerikaanse staat Alaska. De twee presidenten gaan om tafel om te spreken over een einde aan de oorlog in Oekraïne, die al drieënhalf jaar duurt.
Trump suggereerde dat een landruil onderdeel van een mogelijke vredesovereenkomst kan zijn. "Er zal een ruil van grondgebied plaatsvinden ten gunste van beide partijen", zei de president. Zelensky zei daarop dat Oekraïne geen grondgebied gaat afstaan.
Mag Rusland de bezette gebieden houden? Of moet Oekraïne nog extra grondgebied afstaan? Daar wordt sinds Trumps uitspraak druk over gespeculeerd. "Grenzen kunnen niet worden veranderd met geweld", staat in de verklaring, waarmee die wel de ruimte laat voor een onderhandeling tussen Oekraïne en Rusland over grondgebied.
'Oekraïne en EU-leiders nerveus'
"De afgelopen dagen is er volop diplomatiek topoverleg in Europa, in poging de nachtmerrie van Oekraïne te voorkomen: dat Trump en Poetin met elkaar besluiten over de toekomst van Oekraïne. Zonder Kyiv, zonder Europa", zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
"Of Trump gevoelig is voor de Europese druk, moet blijken. Tegelijkertijd zijn de Oekraïners en EU-landen zeer afhankelijk van de VS. Europa kan Oekraïne niet alleen helpen. Amerikaanse steun en Amerikaanse wapens blijven nodig."
"Overigens is nog hoogst onzeker of de ontmoeting tussen Trump en Poetin echt resultaat kan opleveren, maar de mogelijkheid maakt Oekraïne én EU-leiders nerveus."
"Wij delen de overtuiging dat een diplomatieke oplossing de vitale veiligheidsbelangen van Oekraïne en Europa moet beschermen", schrijven de EU-leiders.
'Veiligheidsgaranties'
Al vaker is gesproken over 'veiligheidsgaranties' van Europese landen voor Oekraïne, maar tot nu toe is die steun niet concreet ingevuld. "De Europese Unie en de lidstaten zijn bereid om bij te dragen aan veiligheidsgaranties", staat nu in de verklaring. Concreter dan dat wordt het niet.
Verder schrijven de leiders dat de EU-landen Oekraïne blijven steunen en de sancties tegen Rusland van kracht blijven.
Bekijk hier een video met uitleg van onze correspondenten Erik Mouthaan en Olaf Koens:
