1 op 6 vrijwilligers in amateurvoetbal wil stoppen vanwege intimidatie
Een op de tien vrijwilligers die actief zijn bij amateursportclubs in Nederland overwegen te stoppen, omdat ze te maken krijgen met negatief gedrag rond trainingen en wedstrijden. In het amateurvoetbal gaat het zelfs om bijna een op de zes vrijwilligers, blijkt uit een peiling van het RTL Nieuwspanel.
De amateursport in Nederland is sterk afhankelijk van de inzet van vrijwilligers, maar steeds meer van hen haken af, of overwegen dat. Vaak gaat het om mensen die zich al jarenlang met hart en ziel voor hun club inzetten, maar vanwege vervelende ervaringen het plezier in het vrijwilligerswerk verliezen.
Rotte vis
"Het moet wel leuk blijven", zegt een lid van het Nieuwspanel. "Vooral bij het scheidsrechteren word je toch weleens voor rotte vis uitgemaakt. Daar offer ik mijn vrije zaterdag niet meer voor op."
Voetbalscheidsrechter Sjaak vertelt wat hij zelf aan intimidatie heeft meegemaakt - niet alleen op het veld, maar ook in zijn eigen woning:
Een andere ondervraagde geeft aan al een opzegging klaar te hebben staan. "Ik vind het echt niet meer leuk. Mijn kind wil per se dat ik doorga, en daar doe ik het voor. Maar alles eromheen ben ik echt gaan haten."
Sjaak de Wild is als vrijwillige scheidsrechter 'met passie en liefde' actief in het amateurvoetbal, maar ook hij denkt er regelmatig aan om te stoppen, omdat hij te maken krijgt met geweld, bedreigingen en intimidatie. Onlangs ging het helemaal mis tijdens een wedstrijd die hij floot.
Aangevallen
"Aan het eind van de wedstrijd was er een akkefietje aan de zijlijn. Toen vloog iedereen op elkaar", vertelt hij. De scheidsrechter probeerde in te grijpen, maar moest het toen zelf ontgelden. "De thuisspelende ploeg viel mij echt aan. Ik kreeg het K-woord recht in mijn gezicht. Ik trok een rode kaart, maar die werd uit mijn hand geslagen."
Ook toeschouwers bemoeiden zich ermee. "Ik werd bespuugd door toeschouwers en spelers. Daar zit je wel een tijdje mee."
Niet alleen op het veld krijgt De Wild te maken met intimidatie. "Ik heb een keer een anoniem telefoontje gekregen. 'Als je zo doorgaat, dan zoeken we je op.'" Zijn vrouw komt inmiddels niet meer kijken, 'vanwege het gedrag van enkele debielen'.
Volgens de vrijwilliger is de agressie steeds erger. "Ik merk dat de wereld is losgeslagen, het loopt de spuigaten uit." Daardoor wordt zijn plezier in het fluiten steeds minder. "Ik denk weleens: joh, Sjaak, is dit het wel waard?' Maar als ik stop, dan krijgen ze gelijk."
De Wild hoopt dat er iets verandert, want het liefst wil hij doorgaan. "Heel mijn leven bestaat uit voetbal", zegt hij.
Ron Collee van de Gorinchemse Scheidsrechters Vereniging, waar Sjaak de Wild lid van is, onderschrijft het probleem. "Elke wedstrijd is er gezeik, gezanik en scheldpartijen", zegt hij. "De afgelopen maand hebben we vier gevallen van molestatie gehad. Twee vrijwilligers hebben serieus overwogen om te stoppen."
Dat is volgens hem niet alleen verdrietig, maar geeft ook praktische problemen omdat er al weinig scheidsrechters zijn. "Elke scheidsrechter is er een, die willen we er graag bij houden. Zonder scheidsrechter geen wedstrijd."
Plezier en waardering
De naionale voetbalbond KNVB laat weten dat het vrijwilligersbestand door de jaren heen redelijk stabiel blijft. "Wanneer mensen wel besluiten te stoppen, gaat hier vaak een mix aan redenen achter schuil", zegt een woordvoerder. "Plezier is de voornaamste drijfveer om vrijwilliger te worden en te blijven. Vervelende incidenten zorgen ervoor dat het plezier van vrijwilligers minder wordt."
Redenen om te stoppen zijn verder een gebrek aan waardering, te weinig tijd voor het vrijwilligerswerk en te weinig mogelijkheden om door te groeien.
De bond zegt zich in te zetten om incidenten, met name richting scheidsrechters, aan te pakken. Zo worden teams die tijdens een wedstrijd betrokken zijn bij een incident met een scheidsrechter direct twee weken uit competitie gehaald. Volgens de zijn er in het amateurvoetbal wekelijks zo'n 30 tot 70 incidenten tijdens ongeveer 30.000 wedstrijden.
Niet alleen voetbal
Het probleem van vrijwilligers die willen stoppen vanwege negatieve ervaringen speelt overigens niet alleen in het amateurvoetbal. In het hockey overweegt 11 procent van hen er de brui aan te geven, bij tennis is dat 6 procent.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Op de vraag bij wie de verantwoordelijkheid voor het wangedrag ligt, antwoordt 79 procent dat sporters en toeschouwers zelf verantwoordelijk zijn. 58 procent noemt de sportverenigingen als verantwoordelijke. 40 procent legt de verantwoordelijkheid bij scheidsrechters, juryleden of andere officials.
Mensen die zelf vrijwilligerswerk doen bij een vereniging vinden vaker dat sporters en toeschouwers, en de sportbonden (mede-)verantwoordelijk zijn.
Zelf verantwoordelijk
Opvallend is dat scheidsrechters vaker de verantwoordelijk voor het bestrijden wangedrag bij zichzelf leggen: 62 procent van de mensen die soms scheidsrechter of official is, vindt dat deze officials verantwoordelijk zijn voor het tegengaan van negatief gedrag. Terwijl van de bestuursleden slechts 30 procent dat vindt.
Dat gebeurt ook bij jeugdteams. Waar 38 procent van alle ondervraagden aangeeft dat bij jeugdteams trainers en coaches (mede-)verantwoordelijk zijn voor het gedrag van jonge sporters, zegt van de mensen die zelf coach of trainer zijn, maar liefst 89 procent dat zij verantwoordelijkheid dragen.
Van alle ondervraagden vindt 93 procent dat als het gaat om negatief gedrag bij kinderen, de ouders verantwoordelijk zijn.
Meedoen aan het RTL Nieuwspanel?
Van kabinet tot koningshuis, van geld tot gezondheid: in het RTL Nieuwspanel kun jij meepraten over welke kant Nederland op moet. Laat je stem horen! Aanmelden kan hier.