Zelfscankassa feest voor winkeldieven, opsporing steeds slimmer
Experts zijn het erover eens: sinds de introductie van zelfscankassa's wordt er meer gestolen in de supermarkt. Klanten gebruiken de meest creatieve trucs om te stelen. Tegelijkertijd zijn de opsporingsmethoden ook een stuk geavanceerder.
De geschatte schade à 100 miljoen euro bij Jumbo is - gecorrigeerd voor winstbelasting - ongeveer net zo hoog als de nettowinst van 91 miljoen die het bedrijf in 2022 haalde.
De meeste spullen worden gestolen bij de zelfscankassa, zegt vertelt Erik Hemmes, marktkenner van Retail Advies. "Bij een kassa met personeel is het lastiger om iets mee te nemen."
Supermarkten willen dit niet bevestigen, PLUS laat wel aan RTL Nieuws weten dat er een toename is in het aantal winkeldiefstallen. "In financieel lastigere tijden komt het helaas vaker voor dan anders", beaamt concurrent Dirk. De ketens willen geen cijfers delen.
Piek winkeldiefstallen
Brancheorganisatie Centraal Bureau voor de Levensmiddelenhandel (CBL) heeft die ook niet. "Winkeldiefstal is [...] iets van alle tijden, helaas, en al tijden een flink probleem voor de sector. Zowel aan de 'gewone kassa' als bij de zelfscan", mailt een woordvoerder.
Cijfers van de politie over het aantal meldingen van winkeldiefstallen ondersteunen het beeld. In de eerste elf maanden van 2023 kwamen net zoveel meldingen binnen als in heel 2023. En het aantal meldingen is het hoogste sinds 2014, terwijl de cijfers dus nog niet volledig zijn.
In alle rode gemeenten op onderstaand kaartje was in november al een toename ten opzichte van heel 2022. Hoe donkerder hoe hoger de toename.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Retaildeskundige Hemmes denkt dat kwaadwillenden vooral bij de zelfscankassa hun slag kunnen slaan. "Mensen komen met z'n tweeën. Eentje rekent er af en gaat met zijn bonnetje door het poortje, gevolgd door de ander met zijn of haar boodschappen", geeft hij als voorbeeld.
"Of een fles frisdrank wel scannen en de tweede niet", vervolgt Hemmes. "En zo bewust de boel oplichten." En soms gaat het ook per ongeluk of uit gemakzucht als klanten een bepaald product niet snel genoeg vinden en dan maar een goedkopere variant aanslaan.
Verandering in de maatschappij
"Je ziet dat mensen die het financieel niet nodig hebben, het ook doen", vult Hemmes aan. "Dat is het aparte: dat mensen het gevoel hebben dat ze zich iets kunnen toe-eigenen."
De ketens houden met medewerkers toezicht bij de zelfscankassa's en doen steekproeven om dieven op te sporen. Of ze plaatsen veel producten die vaak gestolen worden in het zicht van medewerkers.
Een andere methode om die te beveiligen is het verstoppen van een chip in de verpakking, bijvoorbeeld onder een sticker onder vlees, vertelt een bron uit de beveiligingsbranche die liever anoniem blijft. Als je het product afrekent, wordt de chip gedeactiveerd. Doe je het niet, dan gaat er een alarm af. Net als bij parfum of elektronica.
En dan is er nog cameratoezicht, waar ook Jumbo nog meer op in wil zetten. Het Amerikaanse bedrijf Amazon experimenteert er al sinds 2018 mee, vertelt Hemmes. Als klant registreer je je met een app als je de winkel binnengaat, waar verder geen personeel is.
Camera's in alle hoeken
Alle producten die je pakt worden door camera's geregistreerd. Die zijn voor dit doel vanuit wel 150 hoeken gefotografeerd en in een database gezet. De winkel kan op die manier precies zien wat je koopt. Het aankoopbedrag wordt automatisch van je rekening geschreven.
"De notoire dief die schaamteloos met een volle tas naar buiten loopt, zal nog wel even blijven bestaan, maar veruit de meeste diefstallen en fouten bij de kassa kunnen zo voorkomen worden", vertelt retailexpert Eelco Hos.
Het is een kwestie van tijd tot dit ook in Nederland meer toegepast gaat worden, verwacht Hemmes. Marktleider Albert Heijn testte in 2019 al met zo'n soort systeem op Schiphol.