Scheiding, mantelzorg, werk: veel meer langdurig zieken door stress
Veel meer mensen hebben zich het afgelopen jaar langdurig ziek gemeld door stressklachten. Bijna een kwart van al het verzuim op werk was het gevolg van spanning, overspanning of een burn-out.
Dat concluderen de arbodiensten Arboned en Human CapitalCare. Bij elkaar werken deze arboclubs voor zo'n 65.000 werkgevers met ongeveer een miljoen werknemers.
11 procent
Stressklachten hebben vaak een grote en langdurige impact op werknemers. Volgens de arbodienstverleners liggen mensen met stressklachten er gemiddeld 240 dagen geheel of gedeeltelijk uit. Bij een burn-out gaat het zelfs om 300 dagen.
Het langdurig verzuim door stressklachten steeg met 11 procent in 2023 ten opzichte van 2022. Het totale verzuim, dus ook door ziekte en andere oorzaken, nam juist iets af van 4,7 procent naar 4,6 procent.
Scheiden, zorgen, werken
Opmerkelijk genoeg komen de stressklachten in de meeste gevallen niet voort uit het werk dat mensen doen, volgens Arboned. In 18 procent van de gevallen speelt werkstress waarschijnlijk een rol. In 46 procent van de gevallen is er geen direct verband met het werk.
Vaak komen de klachten dan voort uit de privésituatie van mensen, zoals een echtscheiding, mantelzorgverplichtingen of financiële problemen.
Geef mensen ruimte
Vooral medewerkers tussen de 25 en 45 jaar oud gaan gebukt onder stressklachten. In het openbaar bestuur, de gezondheidszorg en het onderwijs is het verzuim hierdoor het hoogst.
De arbodienstverleners raden werkgevers aan om scherp te zijn op het herkennen van klachten. "Zo kun je het gesprek hierover eerder op gang brengen en voorkomen dat klachten zich opstapelen", denkt Redmer van Wijngaarden, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij ArboNed. "Als je medewerkers eigen regelruimte geeft om tijd vrij te nemen als dat nodig is, maakt dat voor hen vaak al een groot verschil."
Overigens is stress niet eens altijd het gevolg van vervelende dingen. Ook het krijgen van- en zorgen voor kinderen kan de nodige belasting opleveren, ziet Van Wijnhgaarden. Net als het kopen van een huis.
Krapte op de arbeidsmarkt
Maar waar de stijging nu precies vandaan komt, is nog onduidelijk. "Er zijn heel veel factoren die invloed hebben", zegt Van Wijngaarden. Een van de factoren die in ieder geval bij lijkt te dragen aan de toenemende stress is de krapte op de arbeidsmarkt.
Zeker in sectoren als de zorg en het onderwijs is get geregeld lastig om de roosters rond te krijgen, wat voor stress kan zorgen.
Dat ziet ook onderzoekbureau TNO, dat in samenwerking met het RIVM een rapport opstelde over werkstress. De krappe arbeidsmarkt zorgt ervoor dat het werk door weinig mensen gedaan moet worden. Gevolg: stress.
Meer stress verwacht
De verwachting is dat door een groot aantal maatschappelijke ontwikkelingen de werkstress de komende jaren alleen maar verder gaat toenemen.
De combinatie werk en mantelzorg zal door de vergrijzing bijvoorbeeld toe gaan nemen. En dat vraagt veel van mensen. Tijdstekort en emotionele belasting kunnen zwaar wegen op mensen, met stress als gevolg.
Ouderen hebben minder stress
Overigens zijn niet alle ontwikkelingen per se slecht voor de werkstress. Er is bijvoorbeeld ook een voordeel van vergrijzing: oudere werknemers ervaren namelijk aanzienlijk minder stress. Dus meer ouderen aan het werk, betekent relatief minder gestreste werknemers.
En de verwachting is ook dat hybride werken de komende jaren toe blijft nemen. Dat geeft werknemers wat meer autonomie over hoe ze hun dag indelen, en dat kan positief uitpakken.