Water Middellandse Zee bereikt recordtemperatuur van 28,47 graden

In landen rond de Middellandse Zee is het een groot deel van deze zomer extreem heet. Op veel plekken aan land werd het meer dan eens boven de 40 graden. In zee is de oppervlaktetemperatuur sinds 6 augustus boven de 28 graden, waarmee het de langste periode boven dit niveau is sinds het begin van de metingen.

Naar verwachting zal de temperatuur van het zeewater de komende tien dagen een klein beetje dalen. Maar de temperatuur blijft wel boven de 28 graden, volgens Copernicus gebeurde dat nog nooit eerder in augustus, of een andere maand, behalve gedurende een paar dagen in juli 2023.

Noodweer

Maurice Middendorp van Buienradar waarschuwt voor de meteorologische effecten die een warme Middellandse Zee kan hebben. Hij roept de zware buien boven Ibiza en Mallorca in herinnering, waar deze week hevig noodweer was. In korte tijd viel daar veel regen, werden vliegtuigen aan de grond gehouden en veroorzaakte het noodweer veel schade. 

"Boven de Middellandse Zee ontstaan wel vaker clusters van buien. Als het zeewater zo warm is, dan kan de lucht erboven ook meer vocht bevatten. Zo'n cluster van zware buien kan in sommige gevallen zelfs uitgroeien tot een zogenoemde 'medicane'." 

Dit is een kleine venijnige orkaan in de Middellandse Zee, met hoge windsnelheden en ook veel regen. "De gevolgen zouden dan nog heftiger kunnen zijn dan wat we zagen boven Mallorca."

Bekijk hier hoe een fikse storm huishield bij Ibiza:

Maar of we dat ook dit seizoen in het Middellandse Zeegebied gaan zien, is nu nog niet te zeggen. De komende tijd blijft er wel een grotere kans op extreem weer, denkt Middendorp. “We zien dit vaker aan het eind van de zomer, begin van de herfst, omdat minder hete lucht de kans krijgt om over het Middellandse Zeegebied uit te stromen." 

Daarnaast is de zeewatertemperatuur dan het hoogst. "Door deze combinatie ontstaan dan pittige buien. Hoe warmer het zeewater is, hoe meer regen een buiencluster of een medicane kan achterlaten." 

Verontrustend

Hoogleraar oceanografie Erik van Sebille van de Universiteit Utrecht noemt het nieuwe record 'verontrustend, maar niet onverwacht'. Het klimaat warmt nou eenmaal op, en dus ook het water in zee, zegt hij. 

Voor veel diersoorten en organismen in de Middellandse Zee is de opwarming zorgelijk. De gevolgen kunnen volgens hem hier ook nog eens groter zijn dan elders in de oceaan. Dat komt omdat het hier om een afgebakend gebied gaat, zegt hij.

"In de oceaan kunnen soorten tot op zekere hoogte meebewegen met de temperatuur. Dat wil zeggen: we zien allerlei diersoorten en organismen zich langzaam richting de polen bewegen, omdat het water daar kouder is. Dat geldt niet alleen voor vissen, maar ook voor algen en zeegras. Maar in de Middellandse Zee kan dat niet. Dan stuit je gewoon op de kust in Frankrijk of Italië."

Hoge oceaantemperatuur

Al meer dan een jaar zijn klimaatwetenschappers ongerust over de hoge temperatuur die in het water wordt gemeten. Vooral het zeer warme water in de Atlantische Oceaan trok en trekt de aandacht. Waardoor dit komt is overigens nog steeds onduidelijk.

Er worden dan ook veel minder metingen gedaan in zeeën en in de oceaan dan aan land. Op land staan al ruim een eeuw veel meetstations om allerlei meteorologische aspecten te meten. In zee zijn die er veel minder en ook minder lang. Daardoor is het moeilijk om te begrijpen welke processen allemaal een rol spelen bij de opwarming ervan.

"We meten de zeewatertemperatuur vooral met satellieten. Dit gebeurt sinds 1982", zegt Van Sebille. "Deze data worden gecombineerd met meetgegevens van drijvende boeien en temperatuurmetingen die door schepen worden gedaan. Al die gegevens worden samengebracht om te kunnen bepalen wat de gemiddelde temperatuur is in de Middellandse Zee."