'Is het al zeven uur?' Margots jaar als thuisblijfmoeder viel niet mee

Margot C. Pol, succesvol freelancejournalist, is nooit idolaat geweest van kinderen. Toch bekroop-ie haar op een dag: de kinderwens. In haar hoofd had ze het moederschap helemaal geromantiseerd. Zij en haar vriend – inmiddels man – zouden een klein knuffelmeisje krijgen met blonde krulletjes dat gewoon mee kon naar restaurants, cafés, musea en vreemde steden. In de herst zouden ze kastanjes zoeken, in de zomer zouden ze vanaf het strand in de branding springen. "Dat dat eerder als een pop klinkt dan als een levend wezen met een mening, driftbuien en ijsklontjes als lievelingseten weet ik nu, maar zes jaar geleden was een kind een heel romantische gedachte", schrijft ze in haar boek.

Want nadat zoon Simon geboren werd, viel het haar zwaar om hele dagen alleen maar moeder te zijn en als melkleverancier te fungeren. En ook na de komst van zoon Berend was het zoeken naar die roze wolk. Eigenlijk werkte ze veel liever dan dat ze een dag met haar kinderen doorbracht. Op den duur voelde ze zich daar zo schuldig over, dat ze een voor haar radicale beslissing nam: ze zou een jaar lang thuisblijfmoeder zijn. Over haar ervaringen schreef ze het boek Is het al zeven uur?, dat vanaf nu te koop is.

De titel verraadt al een beetje dat het geen onverdeeld succes was. "Het ouderschap is prachtig en bijzonder, maar af en toe ook heel vermoeiend en saai", zegt Margot. "Ik denk dat het goed is om daar eerlijk en genuanceerd over te praten. Ik miste dat toen ik zelf moeder werd. Ik hoop dat mensen iets aan mijn boek hebben en dat moeders zich vooral geen slechte moeder voelen als ze denken: vandaag had ik veel liever tien uur gewerkt. Het is best normaal om je zo te voelen."

Helemaal opgaan in het moederschap

Zelf dacht Margot voor haar jaar als thuisblijfmoeder dat ze veel meer moest genieten van haar kinderen. "Ik dacht: ik heb ze op de wereld gezet, dan moet het toch het mooiste ter wereld zijn elke dag? Omdat ik dat niet voelde, dacht ik dat ik mezelf misschien de kans niet gunde om helemaal in het moederschap op te gaan. Misschien werkte ik te veel om te kunnen zien hoe mooi het is. Daarom besloot ik er helemaal in te duiken, in de hoop dat het zich dan in volle glorie aan me zou openbaren. Ik gunde mijn kinderen ook een betere moeder, ik vond dat ik dat moest zijn."

Door een jaar fulltime met de kinderen door te brengen, hoopte ze een lievere, leukere, geduldiger moeder te worden. "Ik was van plan heel veel verantwoorde, leuke dingen met ze te doen. Samen knutselen, naar muziekvoorstellingen, naar kindermusea." Het liep anders. Haar experiment begon eind februari 2020, twee weken voordat het coronavirus aan de deur klopte. Ineens was iederéén thuisblijfouder – weg origineel project – en vielen haar plannen voor verantwoorde uitjes in duigen omdat niets meer open was.

"Plots was het thuisblijfmoederschap wel héél intensief. Alle mogelijkheden tot afleiding vielen weg, de jongste kon niet meer naar de peuterspeelzaal waar hij een ochtend heen zou gaan en de oudste kon niet meer naar de basisschool." Maar uiteindelijk is het goed geweest dat het zo liep, zegt ze. "Als je het doet, kun je het maar beter helemaal goed doen."

Speurtochten en knutselprojecten

Eén van de inzichten die Margot in haar jaar als thuisblijfmoeder opdeed, is dat je kinderen niet de hele dag door bezig hoeft te houden. "Ik dacht dat ik allemaal speurtochten moest gaan uitzetten en allerlei knutselprojecten moest gaan bedenken, zoals ze bij de opvang doen. Maar ik kwam erachter dat je ze echt niet de hele tijd hoeft te vermaken. Hoe leren ze anders zelf spelen? Dat vond ik wel een fijn inzichtje."

Verder kwam Margot vooral zichzelf tegen. Vooraf hoopte ze dat ze de geboren moeder in zichzelf zou ontdekken, maar in werkelijkheid verveelde ze zich, was ze vaak geïrriteerd en miste ze haar werk ontzettend. "Ik was jaloers op mijn man als hij mocht gaan werken op zolder."

"En o ja, ik heb mijn kinderen geslagen, of wacht, eerlijk zijn: ik sla mijn kinderen", schrijft Margot openhartig in haar boek. "Als mijn oudste kind een woedeaanval kreeg, kon ik daar heel lastig mee omgaan", vertelt ze nu. "Vaak vond ik het overdreven en irritant, zijn woede maakte mij heel kwaad. Het eindigde er regelmatig in dat ik hem een tik gaf, waar ik me dan weer heel naar over voelde. We kwamen in een vervelende spiraal terecht. Doordat we zo veel op elkaars lip zaten, had ik er helemaal geen controle meer over. Toen hebben we hulp gezocht."

Nooit meer een tik 

"Er is een soort opvoedcoach gekomen vanuit het consultatiebureau, met wie we een paar goede gesprekken hebben gehad. Nu weet ik veel beter hoe ik ermee om moet gaan, sindsdien heb ik hem nooit meer een tik gegeven. Ik schaam me ervoor dat het blijkbaar nodig was dat ik zoveel thuis was om dit te kunnen oplossen. Anders was het denk ik blijven sluimeren, nu kon ik er niet meer omheen."

Bang om de beruchte moedermaffia over zich heen te krijgen vanwege de uitlatingen in haar boek is Margot niet. "Er zullen ongetwijfeld mensen over vallen, maar ik kan me niet voorstellen dat er moeders bestaan die het moederschap alleen maar fantastisch vinden. Het is niet alleen maar #keihardgenieten. Ik vind het ongezond dat je moet doen alsof het allemaal maar één grote roze wolk is. Je relatie is dat ook niet, evenmin als je werk, daar mag je toch ook genuanceerd over praten? Waarom is het dan not done om je negatief uit te laten over het ouderschap? Daardoor voelen ouders zich alleen maar extra slecht als ze zich niet de hele tijd blij voelen."

Toen het einde van haar experiment in zicht kwam, overwoog Margot ondanks alles nog even er een jaar aan vast te plakken. Echt gelukkig was ze niet, maar ze deed toch iets goeds? "Misschien was het ook een soort martelaarschap, het is altijd fijn als je ergens heel hard nodig bent."

Maar toen de tweede lockdown werd aangekondigd en ze spontaan in huilen uitbarstte, besefte ze dat het tijd was om weer aan de bak te gaan. "Ik was vooral verdrietig dat ik het zo erg vond om met z’n allen in huis te zitten. Waarom ben ik niet een moeder die onbaatzuchtig van het moederschap geniet? Dat was voor mij het moment dat ik onder ogen zag dat het thuisblijfmoederschap het blijkbaar echt niet is voor mij. Hoe jammer ik dat ook vind. Ik bleek niet de moeder die ik had gehoopt te zijn."

'Beter als ik werk'

Maar, pluspunt: ze heeft zichzelf door het experiment goed leren kennen. "Ik hoef me later nooit af te vragen of ik toch minder had moeten werken of thuis had moeten blijven. Ik weet nu dat het voor mij en ook voor de kinderen echt beter is als ik werk. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt ook dat je een betere opvoeder bent als je zelf beter in je vel zit. Dat neemt toch een deel van mijn schuldgevoel weg."

Hoewel Margot opgelucht was om weer aan het werk te mogen gaan, pakken ze het thuis tegenwoordig wel iets anders aan. "Ik vond het niet oké om mijn zoontje eerst weg te halen van het kinderdagverblijf en na een heel jaar thuis ineens weer drie dagen daarheen te brengen. Dat voelde toch een beetje als: mama heeft weer iets nieuws bedacht en jij moet erin mee. Ik werk nu veel meer om de kinderen heen. ’s Middags ben ik er voor hen. Dat voelt heel bevredigend."

En misschien wel de mooiste uitkomst van haar experiment: Margot is meer van haar kinderen gaan houden. "Dat klinkt heel raar, alsof ik eerst niet zo van ze hield, maar mijn liefde voor ze is wel gegroeid. Als je ze zo vaak ziet, ken en begrijp je ze veel beter. Ik kan iets beter in hun hoofdjes kijken, onze band is beter. Dat is leuk om te merken, daar ben ik heel blij mee. Al met al ben ik heel blij dat ik het gedaan heb. Maar het is wat mij betreft zeker niet voor herhaling vatbaar."

Is het al zeven uur? is vanaf vandaag verkrijgbaar.