Verstoten door gelovigen, toch gaf lesbische Miriam kerk niet op: 'Wil wat veranderen'

Kunnen twee vrouwen seks hebben? Mis je een piemel in bed? Gebruik je speeltjes? Het zijn vragen die Miriam regelmatig gesteld krijgt als ze op middelbare scholen lezingen geeft over seksualiteit.

Ze geeft op alle vragen zonder gêne antwoord. Daarna legt ze uit dat seks tussen twee vrouwen of mannen net zo normaal is als seks tussen een vrouw en een man. Dat zegt Miriam nu, jaren later. Na veel strijd, verdriet en afkeuring.

'Lesbisch zijn is zondig'

Vroeger vond ze seks tussen twee vrouwen namelijk helemaal niet zo normaal. Het was zelfs verboden in haar wereld. Miriam was namelijk streng gelovig, ze ging naar de evangelische kerk. "Ze veroordelen je niet als je lesbisch bent, maar wel als je lesbisch doet", zegt ze. "Waarom dat zo is? In een Bijbeltekst staat dat je dan zondig bent."

De kleine, verlegen Miriam ging graag met haar moeder op zondag naar de kerk. Haar vader bleef thuis, om voetbal te kijken. Het was tussen haar ouders geen probleem dat haar moeder geloofde en haar vader niet, maar voor Miriam wel. Doodsbang was ze, dat haar vader in de hel zou komen. "De kerk predikt dat dat gebeurt als je doodgaat en niet gelooft", zegt ze. "Ik was bang dat we voor eeuwig gescheiden zouden worden."

Kerk en geloof

Miriam's leven stond in het teken van kerk en geloof. Ze zat bij het koor, de jeugdvereniging en deed wijkwerk. Toen ze 16 jaar was, liet ze zich dopen. "Ik wilde ook aan andere mensen laten zien dat ik echt het pad van het geloof wilde bewandelen."

Dat veranderde, toen ze op haar 24ste verliefd werd op een vrouw. "Het voelde alsof ik door de woorden van de Bijbel heen zakte. Ik begon mijzelf vragen te stellen: waar heb ik altijd in geloofd? Wat zegt de dominee eigenlijk? Het klopt niet."

Miriam had het gevoel alsof de grond onder haar voeten vandaan werd getrokken. "En al mijn zekerheden omver waren geworpen. Ik besefte dat ik altijd onderdeel had uitgemaakt van een heel kleine wereld."

Verliefd op een vrouw

Tien jaar geleden verhuisde Miriam van Zaandam naar Leeuwarden. Ze trok in bij haar grote liefde, Liesbeth. Ze woont er nu nog steeds. De nuchterheid van Friesland past haar goed. Ze praat makkelijk en met humor over wat ze heeft meegemaakt. Op de muur prijken inmiddels twee grote fotolijsten met gezichten van hun kinderen: Rosalie (6) en Tobias (3). 

Miriam kreeg voor het eerst gevoelens voor een vrouw die ze leerde kennen via het internet – Liesbeth kende ze toen nog niet. In de jaren daarvoor had ze verschillende relaties gehad met jongens. Dat vond Miriam altijd best leuk, totdat jongens seks wilden hebben. "Dan ging alles op slot en dacht ik: dit kan en wil ik niet." In volledige zelfontkenning, ging ze een relatie aan met haar beste vriend. "Bij jou is alles zoals het hoort", zei ze tegen hem.

'Niet meer bang voor God'

Maar zodra ze bij hem vandaan kwam, kroop ze achter de computer. En begon te chatten met de vrouw die ze leuk vond. "Ik voelde mij dan zo vrij en gelukkig." Nog datzelfde weekend maakte ze het uit met haar vriend, en kwam de vrouw langs. "Vanaf toen werd er zoveel duidelijk", zegt ze. "Ik was voor het eerst van mijn leven niet meer bang voor de hel, voor God, voor wat anderen van mij zouden denken."

"Ik voelde mij zo intens gelukkig en geliefd."

Ze vertelde het haar moeder als eerst. Vanuit haar kleine studio in Zaandam belde ze haar op. Ze kon bijna niet meer praten, had het gevoel alsof ze doodging. "Mam, ik heb gezoend met iemand, en het is geen jongen." Het bleef even stil, totdat haar moeder zachtjes zei: "Oh, oké… Ik bel je zo terug, ik ben nu uiteten." De telefoon ging opnieuw, dit keer klonk haar stem opgewekt: "Dan moeten we maar kennis met haar maken hè!"

Gebedsgenezing

Miriams moeder deed alsof ze het makkelijk vond, het uit de kast komen. Maar dat was niet zo. Ze vond het een stuk ingewikkelder dan ze liet zien. "Zij had namelijk de hele gemeenschap in haar nek hijgen", zegt Miriam. En die angst was gegrond. De vrouwengroep in de kerk hoorde ervan en stapte direct naar de kerkraad. "Ik wilde dat niet. Maar zij dachten dat ik iets heel zondigs had gedaan en ze mij moesten redden."

Zo gebeurde het dat Miriam het onderwerp van gesprek werd in de kerk: wat moest er met haar gebeuren? "Tegen mij zeiden ze dat ik moest gaan bidden, dat het dan wel over zou gaan. Ze gingen gebedsgenezing bij mij doen, legden handen op mijn hoofd en zo." Miriam deed niet mee. "Ik kon niet meer terug, ik moest op deze golf van geluk blijven varen."

Minderwaardig

Dat pikte de kerk niet. Het betekende dat Miriam niet meer mee mocht doen met activiteiten. "Want dan kon ik anderen besmetten met mijn zondige leven", zegt ze. Eén ding mocht ze nog wel: koffie inschenken tijdens die activiteiten. Wat dat met Miriam deed? "Ik was voor het eerst in mijn leven gelukkig maar iedereen om mij heen zei dat ik gek was. Ik voelde mij enorm minderwaardig."

Een van de ergste dingen die ze meemaakte, was toen een vriendin ging trouwen. Miriam was toen al twee jaar met Liesbeth. 'De vriendin' nodigde haar uit en zei: "Ik heb veel van je geaccepteerd, je bent heel erg over mijn grenzen heengegaan, maar na overleg heb ik besloten dat je welkom bent. Je mag je vrouw zelfs meenemen. Maar, ik wil niet dat andere mensen kunnen zien dat jullie een relatie hebben. Dus dat betekent: geen handen vasthouden, niet zoenen en niet knuffelen."

Miriam: "Dan wens ik je veel plezier op je bruiloft zonder mij."

Einde vriendschappen

De kerk waar ze bij zat, bestond uit 400 mensen. Miriam spreekt er nu nog twee. De rest wil haar niet meer kennen, inclusief hele goede vrienden. Of nou ja, ze wilden dat wel op voorwaarde dat Miriam haar hele leven alleen bleef. En ook dan golden er beperkingen zoals niet meer samen logeren of douchen in dezelfde ruimte. De conclusie luidde eigenlijk, zegt Miriam: als jij besluit verder te gaan met degene op wie je verliefd bent, dan eindigt het hier.

Haar ouders zijn altijd achter haar blijven staan. "M'n eerste vriendin en daarna mijn vrouw – ja zo'n woest lesbisch leven heb ik gehad – zijn altijd welkom geweest." Ook niet-gelovige vriendinnen van de middelbare school en werk steunden haar. "Omdat mijn agenda zowat leeg viel, nodigden ze mij zo vaak als ze konden uit voor dingen, op zondagochtend hardlopen, etentjes, de ongelovige mensen trokken mij er echt doorheen."

Miriam voelde zich afgekeurd en onbegrepen, maar traumatisch noemt ze het niet. Het is eerder een grote puberwond. Want na de moeilijke periode, voelde ze zich gelukkiger dan ooit. "Ik kreeg andere vriendschappen met veel meer diepte en echtheid. Ik kreeg een vrouw en twee kinderen. Ik leerde wat er echt toe doet in het leven, en dat is het allerbelangrijkste."

Strijden voor acceptatie

Maar nooit meer naar de kerk omkijken, doet Miriam niet. Nee, ze heeft haar pijn omgezet in iets positiefs. De acceptatie van homoseksualiteit in kerken – en ook op scholen, in bejaardentehuizen en bij bedrijven - is haar werk geworden. Met haar eigen bedrijf reist ze het hele land af om lezingen en trainingen te geven over seksualiteit en religie, ze heeft een kinderboek geschreven over diversiteit 'Superpapa', en geeft presentaties op buitenlandse congressen. "Om de lesbische en religieuze wereld dichter naar elkaar toe te brengen."

Een ideale wereld bestaat niet, dat weet Miriam ook wel. Maar een wereld waarin binnen kerken geen ruimte is voor homoseksualiteit, kan niet langer. "Mensen die uit de kast komen, voelen zich enorm eenzaam en depressief", zegt ze. "Ze voelen zich niet begrepen, wat vooral komt door onwetendheid en onkunde binnen de kerk. Er wordt niet of nauwelijks gepraat met mensen die ondergerepresenteerd zijn, terwijl het juist begint bij een gesprek. Zo voorkom je dat er keuzes worden gemaakt die keihard zijn voor iemands leven."

Geloof in God

Ondanks de pijn die ze voelde door regels binnen de kerk, gaven Liesbeth en Miriam elkaar er wel het ja-woord. "Op deze manier sloten we een ellendige periode toch goed en mooi af", zegt Miriam. Liesbeth, die inmiddels op de bank erbij komt zitten, groeide op in de gereformeerde kerk. "Ik vind dat wel heel mooi gezegd inderdaad", zegt ze. "Ik vond het vooral bijzonder dat iedereen samen was. Onze vrienden van binnen én buiten de kerk."

Miriam: "Zo wil je dat de wereld is."

Het is het fijnste en laatste moment dat ze hebben gehad in de christelijke wereld. Daarna ontkerkelijkten ze allebei volledig. Of ze nog geloven? Liesbeth gelooft in de kern dat God nog bestaat, Miriam weet het niet. "Ik vind de wereld soms zo mooi dat ik bijna niet kan geloven dat-ie niet bestaat, maar soms ook zo in en in verrot om te geloven dat-ie wel bestaat."

'Wees niet bang voor verlies'

Tegen alle vrouwen en mannen in een kerkelijke gemeenschap die niet geaccepteerd worden omdat ze homo zijn, wil Miriam één ding zeggen: "Het leven wordt zoveel mooier en leuker als je kiest om gelukkig te zijn. Stap eens uit je gemeenschap en kijk wat er nog meer is."

"Misschien vind je jouw plek uiteindelijk niet in een kerk. Maar als je goed zoekt, zijn er andere gemeenschappen waar je je geloof en homoseksualiteit of genderidentiteit kan samenbrengen. Wees niet bang voor verlies, maar kijk verder."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar hij of zij bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.